AVG thời ông Phạm Nhật Vũ được “thổi giá” ra sao khi về tay MobiFone

Ông Phạm Nhật Vũ bị khởi tố vì đưa hối lộ

Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an (C03) đang điều tra mở rộng vụ án Vi phạm quy định về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại Tổng Công ty viễn thông MobiFone và các đơn vị có liên quan theo Quyết định khởi tố vụ án số 26/C46-P13 ngày 10.7..2018.

Căn cứ kết quả điều tra mở rộng và tài liệu, chứng cứ thu thập được, ngày 12.4.2019, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã ra các Quyết định bổ sung Quyết định khởi tố vụ án số 09/C03-P14 về tội “Nhận hối lộ”, quy định tại Khoản 4 Điều 354 và tội “Đưa hối lộ”, quy định tại Khoản 4 Điều 364 Bộ luật hình sự năm 2015.

Đồng thời, Cơ quan Cảnh sát điều tra đã ra Quyết định Khởi tố bị can; Lệnh bắt bị can để tạm giam; Lệnh khám xét đối với Phạm Nhật Vũ, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần nghe nhìn Toàn Cầu (AVG), về tội “Đưa hối lộ” quy định tại Khoản 4 Điều 364 Bộ luật Hình sự năm 2015.

Quyết định Khởi tố bị can; Lệnh bắt bị can để tạm giam; Lệnh khám xét đối với Võ Văn Mạnh, nguyên Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn tư vấn đầu tư và thẩm định AMAX, về tội “Vi phạm quy định về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng”, quy định tại Điều 220 Bộ luật Hình sự năm 2015, vai trò đồng phạm.

Quyết định Khởi tố bị can; Lệnh bắt bị can để tạm giam; Lệnh khám xét đối với Hoàng Duy Quang, là nhân viên Công ty Trách nhiệm hữu hạn tư vấn đầu tư và thẩm định AMAX, về tội "Vi phạm quy định về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng" quy định tại Điều 220 Bộ luật Hình sự năm 2015, vai trò đồng phạm.

Quyết định bổ sung Quyết định khởi tố bị can đối với Nguyễn Bắc Son, Trương Minh Tuấn, Lê Nam Trà, Cao Duy Hải, về tội “Nhận hối lộ” quy định tại Khoản 4 Điều 354 Bộ luật Hình sự năm 2015.

Cùng ngày, Viện kiểm sát nhân dân tối cao đã phê chuẩn các Quyết định và Lệnh nêu trên.

AVG đã được “thổi giá” thế nào trước khi về tay MobiFone?

Quay trở lại khoảng thời gian cách đây hơn 3 năm, theo báo cáo tài chính năm 2015 của Tổng Công ty Viễn Thông MobiFone, phần sự kiện sau ngày kết thúc niên độ kế toán có ghi: “Theo thỏa thuận chuyển nhượng cổ phần số 2512/2015/MOBIFONE-AVG ngày 25 tháng 12 năm 2015 giữa Tổng công ty và đại diện các cổ đông chuyển nhượng cổ phần của Công ty Cổ phần nghe nhìn Toàn cầu, Tổng công ty nhận chuyển nhượng 344.666.000 cổ phần (tương đương tỷ lệ sở hữu 95%) từ các cổ đông với số tiền 8.889.815.380 VND. Tại ngày 02 tháng 01 năm 2016, Tổng công ty đã hoàn tất việc nhận chuyển nhượng quyền sở hữu cổ phần theo thỏa thuận nêu trên”.

Hơn 1 năm sau, trong báo cáo đánh giá về kết quả thực hiện kế hoạch sản xuất kinh doanh năm 2016 và 3 năm gần nhất, Tổng Công ty Viễn Thông MobiFone cho biết, năm 2016 là năm đầu tiên CTCP Nghe nhìn Toàn cầu (AVG) có lợi nhuận, đạt 54,02 tỷ đồng, tỷ lệ sinh lời tính trên vốn điều lệ là 1,49%.

Cụ thể, năm 2016 được ban lãnh đạo MobiFone đánh giá là năm thành công với các công ty con của MobiFone, khi các công ty con đều mang lại lợi nhuận với tỷ suất sinh lời trên vốn điều lệ ở mức khá cao, điển hình là tỷ lệ sinh lời trên vốn điều lệ tại MobiFone Service đạt 39,69%, tại MobiFone Global đạt 25,96%.

Tuy nhiên, báo cáo tài chính đã được kiểm toán năm 2016 của MobiFone lại không đề cập nhiều tới hoạt động, mối quan hệ giữa MobiFone và AVG tính từ thời điểm MobiFone nhận chuyển nhượng 344.666.000 cổ phần, tương đương tỷ lệ sở hữu 95% AVG từ các cổ đông với số tiền 8.889.815.380 đồng vào ngày 2.1.2016. Còn thông tin xung quanh thương vụ MobiFone mua 95% cổ phần AVG vẫn trong vòng bí ẩn, với lý do đó là tài liệu mật.

Chỉ tới khi Kết luận thanh tra toàn diện Dự án Tổng công ty Viễn thông MobiFone mua 95% cổ phần của Công ty cổ phần nghe nhìn Toàn Cầu (AVG) được Thanh tra Chính phủ công bố, chỉ rõ ưu điểm, tồn tại, khuyết điểm, vi phạm phát hiện qua thanh tra, độc giả mới phần nào nắm được quá trình “thổi giá” Công ty cổ phần nghe nhìn Toàn Cầu (AVG) qua bàn tay của các công ty tư vấn.

Đầu tiên, Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (VCBS) đã thuê Công ty TNHH Hãng kiểm toán AASC (AASC) xác định giá trị AVG nhưng kết quả thẩm định giá của AASC không có cơ sở tin cậy, vi phạm nghiêm trọng các Tiêu chuẩn thẩm định giá Việt Nam.

Cụ thể, AASC xác định giá trị AVG tại thời điểm 31.3.2015 theo phương pháp dòng tiền chiết khấu là 33.299,48 tỷ đồng trên cơ sở dữ liệu kế hoạch kinh doanh giai đoạn 2015-2020 do AVG lập với mức tăng trưởng doanh thu, lợi nhuận liên tục, đột biến gắn liền với kế hoạch đầu tư thêm 599 tỷ đồng, nhưng không có tài liệu chứng minh tính khả thi, không điều tra khảo sát thị trường để so sánh, đánh giá mức độ, sức cạnh tranh trên thị trường dịch vụ truyền hình trả tiền của AVG.

Đáng chú ý là, VCBS đã cung cấp kết quả thẩm định giá của AASC cho MobiFone nhưng không có sự thỏa thuận với AASC, vi phạm nghiêm trọng Tiêu chuẩn thẩm định giá. Kết quả thẩm định giá trị AVG do AASC thực hiện là 33.299,48 tỷ đồng; do VCBS thực hiện là 24.548,19 tỷ đồng không đảm bảo cơ sở pháp lý, không có cơ sở tin cậy. Trách nhiệm thuộc về Giám đốc và các thẩm định viên liên quan theo quy định tại Khoản 2 Điều 42 Luật Giá.

Tiếp theo, với Công ty TNHH Định giá Hà Nội - TP Hồ Chí Minh (Hanoi Valu). Thanh tra Chính phủ cho rằng VCBS thuê Hanoi Valu xác định giá trị AVG, nhưng kết quả thẩm định giá của Hanoi Valu không có cơ sở tin cậy, vi phạm nghiêm trọng các Tiêu chuẩn thẩm định giá Việt Nam.

Cụ thể, xác định giá trị tài sản vô hình từ dữ liệu kế hoạch giai đoạn 2015-2020 do AVG lập với tốc độ tăng trưởng liên tục, đột biến, nhưng không có tài liệu chứng minh tính khả thi, không điều tra khảo sát thị trường để so sánh, đánh giá mức độ, sức cạnh tranh trên thị trường dịch vụ truyền hình trả tiền của AVG; dữ liệu do AVG lập để tính giá trị AVG không phục vụ cho mục đích thẩm định giá của MobiFone; không thực hiện kiểm kê, phân loại tài sản, đánh giá lại tài sản; không thực hiện đầy đủ nội dung khảo sát thực tế, thu thập thông tin về doanh nghiệp; giá trị AVG do Hanoi Valu thẩm định tại thời điểm 31.3.2015 là 18.519,9 tỷ đồng không có cơ sở tin cậy. Trách nhiệm thuộc về Giám đốc Hanoi Valu và các thẩm định viên liên quan theo quy định tại Khoản 2 Điều 42 Luật Giá.

Cuối cùng là Công ty TNHH Tư vấn Đầu tư và Thẩm định giá AMAX (AMAX), đơn vị được MobiFone thuê thẩm định giá trị AVG tại thời điểm 31.3.2015.

Sử dụng kết quả thẩm định giá của AMAX theo phương pháp tài sản để đàm phán giá mua cổ phần của các cổ đông AVG, nhưng việc thẩm định giá của AMAX đã vi phạm nghiêm trọng Tiêu chuẩn thẩm định giá Việt Nam.

Cụ thể, đã sử dụng trái phép nguồn số liệu dự báo kế hoạch kinh doanh do VCBS lập để thẩm định giá, trong khi số liệu này không có cơ sở; vi phạm các tiêu chuẩn thẩm định giá. Vì vậy, giá trị doanh nghiệp AVG tại thời điểm 31.3.2015 là 16.565 tỷ đồng không có cơ sở pháp lý, không tin cậy, MobiFone đã sử dụng để đàm phán với nhóm cổ đông AVG về giá mua cổ phần. Trách nhiệm thuộc về Giám đốc AMAX và các thẩm định viên liên quan theo quy định tại Khoản 2 Điều 42 Luật Giá.

Theo Thanh tra Chính phủ, khi đàm phán giá mua cổ phần, MobiFone sử dụng kết quả thẩm định giá do AMAX xác định giá trị AVG là 16.565 tỷ đồng để đàm phám giá mua cổ phần mà không trừ các khoản nợ phải trả 1.134 tỷ đồng, riêng việc làm này gây thiệt hại 1.134 tỷ đồng.

AMAX đã sử dụng số liệu đầu vào không có cơ sở để xác định “Giá trị tài sản vô hình ngoài Bảng cân đối kế toán là 13.448 tỷ đồng”. Sau khi loại trừ giá trị tài sản vô hình 13.448 tỷ đồng và loại trừ nợ phải trả 1.134 tỷ đồng thì giá trị vốn chủ sở hữu của AVG tại thời điểm 31.3.2015 chỉ là 1.983 tỷ đồng (chưa tính đến việc định giá lại giá trị thực của các khoản AVG đã đầu tư tài chính ra ngoài doanh nghiệp); so với giá mua 95% cổ phần AVG là 8.889,815 tỷ đồng cho thấy nguy cơ hiện hữu thiệt hại nghiêm trọng vốn của Nhà nước tại MobiFone khoảng 7.006 tỷ đồng.

Trong đó thiệt hại do mua nợ phải trả của AVG 1.134 tỷ đồng; việc thực hiện đầu tư dự án đã trực tiếp ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động kinh doanh viễn thông, làm sụt giảm lớn hiệu quả kinh doanh ngay từ năm 2016 và nhiều năm tiếp theo, trong đó lợi nhuận hoạt động tài chính năm 2016 đã giảm so với năm 2015 là 321,7 tỷ đồng; số lỗ lũy kế đến 31.12.2017 là 1.982,7 tỷ đồng; đồng thời ảnh hưởng tiêu cực đến việc cổ phần hóa MobiFone.

Hoàng Nhật