10 sự kiện kinh tế nổi bật của Việt Nam trong năm 2022

Tưởng chừng như đà phục hồi này được duy trì bền vững và nhiều người kỳ vọng về việc bù đắp được những khó khăn trước đó, tuy nhiên, về cuối năm những ảnh hưởng từ biến động kinh tế chính trị thế giới đang khiến cho mọi chuyện xoay chiều và tốc độ chậm dần. Mỗi lĩnh vực đều có câu chuyện và sự kiện của riêng mình liên quan đến sự tác động từ biến động kinh tế vĩ mô.

Dưới đây là 10 sự kiện kinh tế nổi bật của Việt Nam trong năm 2022 do KTSG Online lựa chọn:

Thị trường bất động sản 2022 là năm của kỷ lục với giá trị hàng tồn kho cao kỷ lục, tính thanh khoản thấp kỷ lục, mức giảm giá kỷ lục của bất động sản sau 10 năm, và số dự án tạm ngưng vì thủ tục pháp lý.

Nhìn tổng quan thị trường, đà khởi sắc trong quí 1 nhanh chóng chựng lại, từ cuối quí 2-2022, thị trường bất động sản bắt đầu ghi nhận hàng loạt dấu hiệu trầm lắng.

Viện Nghiên cứu Kinh tế – Tài chính – BĐS Dat Xanh Services đã đưa ra một số liệu đáng chú ý là 10 tháng năm 2022, số lượng doanh nghiệp tạm dừng kinh doanh có thời hạn là gần 2.300 doanh nghiệp, tăng 52,8% so với cùng kỳ. Một số doanh nghiệp bất động sản phải thu hẹp quy mô, giảm đến 50% – 70% nhân sự.

Hội Môi giới bất động sản Việt Nam cho biết trong năm 2022 chỉ có 40.000 sản phẩm bất động sản mới được tung ra thị trường, chỉ bằng khoảng 20% của năm 2018. Hàng tồn kho trên thị trường lên đến 100.000 sản phẩm có tính thanh khoản rất yếu vì đa số nằm ở phân khúc cao cấp có mức giá quá cao, không phù hợp nhu cầu của đại đa số người dân.

Thị trường bất động sản 2022 là năm của kỷ lục với giá trị hàng tồn kho cao kỷ lục, tính thanh khoản thấp kỷ lục, mức giảm giá kỷ lục của bất động sản sau 10 năm, và số dự án tạm ngưng vì thủ tục pháp lý.

Nhìn tổng quan thị trường, đà khởi sắc trong quí 1 nhanh chóng chựng lại, từ cuối quí 2-2022, thị trường bất động sản bắt đầu ghi nhận hàng loạt dấu hiệu trầm lắng.

Viện Nghiên cứu Kinh tế – Tài chính – BĐS Dat Xanh Services đã đưa ra một số liệu đáng chú ý là 10 tháng năm 2022, số lượng doanh nghiệp tạm dừng kinh doanh có thời hạn là gần 2.300 doanh nghiệp, tăng 52,8% so với cùng kỳ. Một số doanh nghiệp bất động sản phải thu hẹp quy mô, giảm đến 50% – 70% nhân sự.

Hội Môi giới bất động sản Việt Nam cho biết trong năm 2022 chỉ có 40.000 sản phẩm bất động sản mới được tung ra thị trường, chỉ bằng khoảng 20% của năm 2018. Hàng tồn kho trên thị trường lên đến 100.000 sản phẩm có tính thanh khoản rất yếu vì đa số nằm ở phân khúc cao cấp có mức giá quá cao, không phù hợp nhu cầu của đại đa số người dân.

Vướng thủ tục pháp lý cũng là một rào cản lớn. Chỉ riêng tại Hà Nội hiện có khoảng 400 và TPHCM khoảng 300 dự án bất động sản “treo”, chờ thủ tục pháp lý nhiều năm chưa triển khai được.

Tiếp đó, tắc nguồn vốn tín dụng, tắc nguồn vốn trái phiếu, tắc cả nguồn vốn huy động từ khách hàng, nên nhiều doanh nghiệp bất động sản “đói vốn”, phải bán bớt tài sản, dự án hoặc bán sản phẩm bất động sản, nhà ở với chiết khấu đến 40% giá hợp đồng.

Làn sóng bán tháo, bán giải chấp cổ phiếu bất động sản diễn ra từ nhiều tháng qua và mạnh mẽ nhất kể từ đầu tháng 11 khi nhóm ngành này đối diện với muôn vàn khó khăn như sức mua mất hút, dòng tiền đóng băng trong lúc nhiều đơn vị phải xoay xở vốn để trả nợ trái phiếu đến hạn.

Số liệu được Bộ Công Thương cho biết tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam đạt khoảng 732 tỉ đô la trong năm 2022, tăng khoảng 10% so với năm 2021.

Cán cân thương mại tiếp tục ghi nhận xuất siêu năm thứ 7 liên tiếp với thặng dư gần 11 tỉ đô la, góp phần tích cực cho cán cân thanh toán, giúp nâng cao dự trữ ngoại hối, ổn định tỷ giá và ổn định các chỉ số kinh tế vĩ mô khác của nền kinh tế. Trong kết quả xuất siêu có tới 10 tỉ đô la là từ ngành nông nghiệp.

Kim ngạch xuất khẩu tăng 10,5%, đạt  371,5 tỉ đô la, trong đó có đến 39 ngành hàng đạt giá trị xuất khẩu trên 1 tỉ đô la, tăng 4 mặt hàng so với năm 2021, và 9 ngành hàng vượt 10 tỉ đô la, hơn 1 mặt hàng so với năm 2021.

Trong những tháng cuối năm 2022, đã có thời điểm Ngân hàng Nhà nước điều chỉnh tỷ giá trung tâm lên mức đỉnh 23.700 đồng/đô la vào ngày 24-10, mức cao nhất từ trước đến nay. Trước đó, ngày 17/10, cơ quan này cũng điều chỉnh biên độ tỷ giá giao ngay giữa tiền đồng và đô la Mỹ từ mức 3% lên 5%, nghĩa là ngân hàng thương mại có thể bán đô la Mỹ với giá lên đến 24.885 đồng.

Những ngày cuối năm, tỷ giá đang có dấu hiệu hạ nhiệt sau quãng thời gian tăng mạnh. Tỷ giá liên ngân hàng đã về vùng 24.800 đồng/đô la. Chênh lệch giữa tỷ giá tại các ngân hàng thương mại và thị trường tự do không còn nhiều sự khác biệt.

Trái với tỷ giá, lãi suất vẫn đang chịu áp lực tăng đáng kể, có thời điểm lãi suất huy động của các ngân hàng tăng đến mức cao nhất trong 10 năm gần đây, lên đến 11%/năm. Những ngày cuối tháng 12, dù có hạ nhiệt nhưng mức lãi suất phổ biến cho kỳ hạn trên 6 tháng ở các ngân hàng thương mại cổ phần vẫn trong vùng 8,5% đến 9,5%/năm. Thậm chí trên thực tế, mặt bằng lãi suất này còn cao hơn vì một số ngân hàng áp dụng các mức khuyến mãi tăng thêm dành cho những khoản tiền gửi giá trị lớn.

Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HoREA), thống kê trong 10 tháng đầu năm 2022 đã có khoảng 147.000 tỉ đồng trái phiếu doanh nghiệp được mua lại trước hạn. Tổng giá trị trái phiếu bất động sản sẽ đáo hạn sau ngày 15-11-2022 đến ngày 31-12-2022 chỉ còn ở mức gần 22.000 tỉ đồng.

Theo Bộ Tài chính, trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) được phát hành hầu hết là trái phiếu riêng lẻ. Trong đó, khối lượng phát hành trái phiếu riêng lẻ năm 2020 khoảng 435.777 tỉ đồng, năm 2021 khoảng 605.935 tỉ đồng, quý 1-2022 khoảng 138.810 tỉ đồng.

Năm 2021 dù nền kinh tế chịu ảnh hưởng lớn bởi dịch bệnh nhưng các doanh nghiệp vẫn lựa chọn kênh phát hành trái phiếu để huy động vốn với khối lượng phát hành tăng 36,4% so với năm 2020.

Năm 2022, tính từ đầu năm đến ngày 11-11, khối lượng phát hành trái phiếu doanh nghiệp là 329.296 tỉ đồng, giảm 28,5% so với cùng kỳ năm 2021. Dù đã giảm nhanh nhưng tính đến hết tháng 11, nhóm doanh nghiệp bất động sản vẫn đứng ở vị trí thứ hai về giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp với gần 52.000 tỉ đồng, chiếm khoảng 20%.

2022 là một năm biến động dữ dội của thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam. VN-Index lần đầu tiên trong lịch sử vượt 1.500 điểm nhưng cũng chỉ sau hơn nửa năm đã rơi xuống dưới 900 điểm.

Sau nhiều nỗ lực bất thành cuối năm 2021, TTCK bất ngờ bứt phá ngay trong những ngày đầu năm 2022, VN-Index lần đầu tiên trong lịch sử đóng cửa trên 1.500 điểm vào ngày 6-1. Thị trường sau đó điều chỉnh nhẹ và đi ngang gần vùng đỉnh trước khi bắt đầu tụt dốc từ đầu tháng 4 và rơi thủng đáy 900 điểm trong tháng 11.

Theo công bố của Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA), Việt Nam hiện đang đứng vị trí số 1 trong danh sách 25 nước có thị trường hàng không nội địa phục hồi nhanh nhất thế giới.

Năm 2022, thị trường vận tải hàng không ước đạt 55 triệu khách, tăng 3,7 lần so năm 2021 và bằng 70% so năm 2019. Sản lượng hàng hoá ước đạt 1,25 triệu tấn, bằng 95% so năm 2021 và tương đương năm 2019.

Về sản lượng vận chuyển nội địa, Cục Hàng không Việt Nam cho hay ước đạt 43,2 triệu khách, tăng 3,5 lần so năm 2021 và tăng 15,6% so năm 2019 – thời điểm trước dịch. Vận chuyển quốc tế đạt 11 triệu khách, tăng 22 lần so năm 2021 và bằng 27% so năm 2019.

Dù sản lượng vận chuyển nội địa cao hơn dự kiến và vượt trội so với trước đại dịch, nhưng các hãng hàng không trong nước vẫn khó khăn trong kinh doanh vận tải hàng không.

Tháng 6-2022, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị công bố quy hoạch và xúc tiến đầu tư vùng Đồng bằng sông Cửu Long thời kỳ 2021 – 2030.

Đây là bản quy hoạch vùng đầu tiên được tổ chức lập theo cách tiếp cận tích hợp đa ngành theo quy định của Luật Quy hoạch, mở ra các cơ hội phát triển mới và định hình các giá trị mới miền Tây Nam bộ.

Tầm nhìn và mục tiêu quy hoạch là phát triển ĐBSCL nhanh và bền vững, hiện đại, sinh thái, văn minh, mang đậm đà bản sắc văn hóa. Đến năm 2050, khu vực này sẽ trở thành vùng có trình độ phát triển khá so với cả nước; là nơi đáng sống đối với người dân, là điểm đến hấp dẫn đối với du khách và nhà đầu tư.

Sau một năm trì hoãn vì Covid-19, Việt Nam lần thứ hai đăng cai SEA Games vào tháng 5-2022, với hơn 10.000 người tham dự, tranh 526 bộ huy chương. Sự kiện thể thao khu vực này có sự tham gia của 12 tỉnh, thành ở phía Bắc đăng cai tổ chức 40 môn thi.

Năm 2022 là năm chứng kiến sự hồi phục mạnh mẽ của các giải chạy. Từ giữa năm 2022, một loạt giải marathon đã được khởi động như VnExpress Marathon Amazing Hạ Long, Coteccons Quảng Bình Marathon, TRI – Factor Đồng Nai (đọc trai factor), Vietnam Mountain Marathon, Giải Marathon Quốc Tế Thành Phố Hồ Chí Minh Techcombank…

TPHCM tổ chức hai Tuần lễ du lịch vào năm 2022. Trong khuôn khổ này, lần đầu tiên diễn ra hoạt động triển lãm tranh và vẽ tranh ký họa đô thị về những biểu tượng và địa điểm du lịch, các chương trình lễ hội âm nhạc quốc tế và Ngày hội khinh khí cầu TPHCM.

Năm 2022, Thương mại điện tử (TMĐT) tiếp tục phát triển và tạo ra những xu hướng tiêu dùng mới. Sau đại dịch Covid-19, Việt Nam là một trong những quốc gia khôi phục các hoạt động “bình thường mới” một cách nhanh chóng. TMĐT trở thành đầu tàu trong sự phát triển của nền kinh tế số Việt Nam.

Theo sách trắng năm 2022 do Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, quy mô thị trường bán lẻ thương mại điện tử của Việt Nam dự báo tăng trưởng ở mức 20% trong năm 2022, đạt khoảng 16,4 tỉ đô la. Ước tính có khoảng 57 – 60 triệu người

Việt Nam tham gia mua sắm trực tuyến với giá trị mua sắm bình quân đầu người 260 – 285 đô la.

Thi trường xăng dầu và chính sách điều hành mặt hàng này trở thành “điểm nóng” kinh tế trong năm 2022 bởi liên quan đến giá trị đầu vào của hầu hết các lĩnh vực kinh tế. Biến động không tưởng của giá xăng trong năm qua có lẽ đã phần nào phản ánh được mức độ tác động của mặt hàng này đến nền kinh tế.

Giá xăng đã lập đỉnh trong kỳ điều chỉnh ngày 21-6 với xăng RON 95 là 32.870 đồng/lít và xăng E5 RON 92 là 31.300 đồng/lít.

Lần tăng giá nhiều nhất là kỳ điều chỉnh ngày 11-3, giá xăng tăng thêm gần 3.000 đồng/lít và giảm giá mạnh nhất là ngày 11-7 với mức giảm hơn 3.000 đồng/lít.

Đến kỳ điều hành ngày 21-12, giá xăng xăng RON95 là 20.707 đồng/lít và xăng E5 RON 92 là  19.975/lít.

Năm 2022 cũng là năm chứng kiến cảnh người dân phải thức khuya, dậy sớm xếp hàng mua xăng. Tình trạng khan hiếm nguồn cung xăng cũng diễn ra ở nhiều khu vực như TPHCM, Hà Nội và các tỉnh phía Nam.

KTSG Online