Tiệm vàng vỡ nợ, 80 người "gửi tiết kiệm" khó đòi lại 30 tỷ đồng

Theo báo Tuổi trẻ thông tin, ngày 16/4, Trung tá Phạm Ngọc Cảnh - Trưởng Công an huyện Yên Thành - xác nhận đơn vị đã nhận nhiều đơn của người dân tố cáo chủ doanh nghiệp tư nhân vàng bạc Phúc Nhiên (xã Bảo Thành) chiếm đoạt tiền và đang điều tra, làm rõ. 

Trong đơn tố cáo gửi cơ quan chức năng Nghệ An, 83 hộ dân ở các xã Bảo Thành, Vĩnh Thành, Sơn Thành, huyện Yên Thành và xã Nghi Văn, huyện Nghi Lộc cho biết đã "gửi tiết kiệm" vào tiệm vàng này một lượng tiền lớn.

Năm 2015, người dân các xã này bắt đầu gửi tiết kiệm tại tiệm vàng Phúc Nhiên và được nhận một cuốn "sổ tiết kiệm" ghi rõ số tiền, lãi suất, kỳ hạn gửi đóng dấu doanh nghiệp này cùng lời hứa hẹn "rút ra lúc nào cũng được".

Mức lãi suất tiệm vàng này hứa trả cho khách hàng là 7,5%/năm, trong khi lãi suất ngân hàng thông thường khoảng 6,5%/năm.

Theo thống kê của 83 hộ dân, số tiền họ gửi tại doanh nghiệp này lên tới hơn 30 tỷ đồng, trong đó có hơn 14 tỷ đồng, 257.254 USD, 142.550 Euro và 9.100 Bảng Anh.

Báo Vnexpress đưa tin, sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Nghệ An cho rằng, việc doanh nghiệp tư nhân vàng bạc Phúc Nhiên huy động tiền gửi tiết kiệm và phát hành sổ tiết kiệm là trái phép. Theo quy định, đơn vị này chỉ được cấp phép hoạt động trung gian tiền tệ, dịch vụ cầm đồ, nhận tiền chi trả ngoại tệ theo giấy phép...

Qua vụ việc tại tiệm vàng Phúc Nhiên, luật sư (LS) Nguyễn Thị Minh Trang (thuộc đoàn LS TP.HCM) chia sẻ với báo Thanh niên cho rằng, hiện nay, pháp luật vẫn chưa có quy định hoàn thiện để xử lý triệt để khi xảy ra vấn đề vỡ nợ. Do tâm lý cả tin và chạy theo đám đông nên một số người gặp nhiều rủi ro khi giao dịch tiền bạc với những người kinh doanh trái pháp luật. Khi tiệm vàng Phúc Nhiên vỡ nợ, đồng nghĩa với việc đòi lại được tiền là quá trình nan giải, người dân chỉ còn trông mong vào kết quả xử lý của cơ quan chức năng.

LS Huỳnh Công Thư (thuộc đoàn LS TP.HCM) cho biết hành vi nhận tiền gửi của khách, cấp sổ tiết kiệm tự in và trả lãi hàng tháng của chủ tiệm vàng Phúc Nhiên thực chất là hành vi cung cấp dịch vụ ngân hàng, huy động vốn trái phép, bị cấm theo quy định của pháp luật về ngân hàng.

Theo LS Thư, trên nguyên tắc, chỉ có các tổ chức tín dụng hoạt động hợp pháp theo quy định của Luật tổ chức tín dụng, có giấy phép mới được huy động vốn và nhận tiền gửi khách hàng. Bộ luật hình sự năm 2015 có quy định về Tội vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến ngân hàng với mức án cao nhất là 20 năm tù. Tuy nhiên hành vi huy động vốn trả lãi suất xảy ra trước ngày 1/1/2018 nên không được áp dụng BLHS 2015 do nguyên tắc bất hồi tố (tức là luật hình sự hiện có hiệu lực không xử ngược trở lại các tội danh mà bộ luật hình sự có hiệu lực trước đó không coi đó là một tội hay thuộc dạng tội khác với khung hình phạt khác - PV).

Tuy nhiên, LS Thư nhấn mạnh hành vi này sẽ bị xử phạt hành chính theo Nghị định 96/2014/NĐ-CP ngày 17/10/2014. Theo đó, mức phạt là từ 150 triệu đến 200 triệu đồng quy định tại Khoản 2 Điều 12 NĐ nêu trên.

Đối với hành vi tuyên bố vỡ nợ và không tiếp tục trả nợ gốc lãi theo đúng cam kết với khách hàng, LS Thư cho rằng tùy mục đích chiếm đoạt có trước hay sau khi nhận được tiền mà cơ quan bảo vệ pháp luật sẽ xác định là hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản hay lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.

"Nếu chủ tiệm vàng không có ý định chiếm đoạt từ trước khi nhận tiền mà chỉ sau khi nhận được tiền rồi lòng tham nổi lên tuyên bố vỡ nợ không trả, lại không chứng minh dùng tiền làm gì và thua lỗ thật do làm ăn thì chủ tiệm vàng có thể sẽ bị khởi tố tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” theo quy định của Điều 140 BLHS 1999 có mức hình phạt cao nhất là chung thân", LS Thư phân tích.

Phong Linh