Thị trường ô tô quý 1/2018: Qua rồi thời người tiêu dùng “bị dắt mũi”?

Giá thành tăng, sức mua giảm

Một thực tế cần phải thừa nhận, dù có rất nhiều đồn đoán về việc giá xe năm 2018 sẽ giảm mạnh, nhưng ở thời điểm hiện tại, giá thành xe ô tô trong nước đang có chiều hướng đi lên, nhất là ở dòng xe lắp ráp.

Giá thành tăng kèm theo những yếu tố khách quan bên ngoài khiến thị trường ô tô quý 1 năm nay ảm đạm hơn dự kiến. Minh chứng rõ ràng nhất là doanh số ô tô giai đoạn này giảm 2% so với cùng kỳ năm 2017, theo báo cáo của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA). Số lượng ô tô quý 1/2017 là 59.566 chiếc, còn số lượng cùng kỳ năm 2018 là 58.558 chiếc.

Các hãng xe có doanh số “đi lui” theo thống kê của VAMA có thể kể đến như Nissan, Ford, Toyota… đa phần là các thương hiệu ô tô nhập khẩu nguyên chiếc.

Trong đó, về thị phần, Nissan giảm mạnh nhất với sự sụt giảm nghiêm trọng 51% so với cùng kỳ. Về số lượng xe, Ford là cái tên dẫn đầu khi số lượng đầu năm 2018 chỉ đạt 5.405 chiếc, giảm 22% so với cùng kỳ năm 2017 (6.926 chiếc). Con số của Toyota, đối thủ trực tiếp của Ford là 12.496 chiếc, giảm 8% so với cùng kỳ.

Có thể coi sự giảm nhẹ về mặt doanh số của thị trường ô tô Việt Nam đầu năm 2018 là một bước lùi đầy bất ngờ. Điều đó cho thấy một sự ì ạch trong đầu ra cho các dòng xe nhập khẩu nguyên chiếc, vốn chiếm một thị phần lớn trong những năm qua.

Sự sụt giảm của doanh số ô tô thời điểm hiện tại có thể lý giải trên nhiều phương diện. Song, ảnh hưởng của Nghị định 116 kèm Thông tư 03 do Bộ Giao thông Vận tải ban hành cuối năm 2017 có thể coi là nguyên nhân chính. Theo đó, cuối năm 2017, Chính phủ ban hành Nghị định 116 nhằm siết chặt các tiêu chuẩn nhập khẩu đối với ngành công nghiệp ô tô. Các tiêu chuẩn về khí thải, xuất xứ, độ an toàn… khiến cho nhiều thương hiệu xe nhập khẩu nguyên chiếc phản ứng. Nhiều chuyên gia cho rằng, Nghị định 116 sẽ góp phần định hình lại thị trường ô tô Việt.

“Tâm lý chờ”, hay sự lên ngôi của nhận thức người tiêu dùng Việt

Ông Võ Quốc Bình (Tổng Giám đốc Tập đoàn Bình Minh, chuyên kinh doanh ô tô cũ) đánh giá: “Theo tôi, thị trường ô tô đầu năm 2018 có sự giảm nhẹ về doanh số là điều trong dự kiến. Bởi lẽ, một khi Nghị định 116 chính thức được áp dụng, nghĩa là các dòng xe nhập khẩu sẽ bị dính “tâm lý chờ” của khách hàng. Vì các dòng xe nhập khẩu đủ chỉ tiêu chất lượng đã qua vòng “kiểm tra” theo tiêu chuẩn của Nghị định 116 cũng phải đợi đến quý 2 mới có thể “trình làng”, nên khách hàng muốn đợi đến thời điểm ấy mới xuất tiền mua loại xe chất lượng theo ý của mình”.

Đó cũng là nhận định của nhiều chuyên gia trong giới xe ô tô Việt. Họ cho rằng, sự đi xuống của doanh số quý 1 năm 2018 không hề là sự bất ngờ. Bởi lẽ, dù cho hiệp định ATIGA có hiệu lực từ 1/1/2018 giảm thuế suất xe nhập khẩu về 0% thì vẫn còn đó những ràng buộc từ Nghị định 116 khiến giá xe không những không giảm như dự kiến mà còn tăng nhẹ.

Thị trường xe cũ trong 3 tháng đầu năm nay cũng ảm đạm, trái ngược với mong đợi và nhận định của nhiều chuyên gia. Theo ông Bình, sự sụt giảm này phần lớn là vì sự nhận thức của người tiêu dùng Việt tăng cao. Trong thời hội nhập, khi xung quanh quá nhiều sự lựa chọn gần giống nhau, người tiêu dùng có quyền chờ đợi, tuyển lựa kỹ càng. Họ sẽ chọn cho mình dòng xe phù hợp với nhu cầu, khả năng sử dụng chứ không đơn giản là mua vì thương hiệu nữa. Đã qua rồi cái thời người tiêu dùng “bị dắt mũi” bởi các thương hiệu lớn.

 Đăng Kiệt - Tín Phong