Ồ ạt giao dịch chui, kiến nghị xử phạt nặng

Ồ ạt giao dịch “chui”

Ngày 14/6/2018, UBCK đã ban hành tới 3 quyết định xử phạt cổ đông nội bộ, người có liên quan cổ đông nội bộ giao dịch “chui” cổ phiếu.

Theo đó, ông Võ Thanh Việt (huyện Bình Chánh, TP Hồ Chí Minh) bị phạt 125 triệu đồng vì mua 114.300 cổ phiếu của Công ty Cổ phần Cà phê Thương Phú (mã chứng khoán: CTP) vào ngày 30/10/2017, dẫn đến số lượng cổ phiếu CTP sau giao dịch tăng từ 2.439.000 lên 2.553.300 nhưng không đăng ký chào mua công khai theo quy định.

Cùng đó, UBCKNN ra quyết định xử phạt bà Nguyễn Thị Tuyết (phường Bình Thuận, quận 7, TP Hồ Chí Minh) mức phạt 55 triệu đồng vì bà Tuyết không báo cáo về việc dự kiến giao dịch một cổ phiếu mà bà có liên quan  với tư cách là cổ đông nội bộ.

Còn bà Huỳnh Thanh Thảo  chủ tài khoản số 033C014569 thì bị phạt 10 triệu đồng. Lý do bà Thảo đã mua 89.400 cổ phiếu của Công ty cổ phần Đầu tư và Xây dựng Thủy lợi Lâm Đồng (mã chứng khoán: LHC), dẫn đến số lượng cổ phiếu sau giao dịch tăng từ 2,66% lên 5,14% và trở thành cổ đông lớn. Tuy nhiên,  văn bản báo cáo gửi UBCKNN trước đó có số lượng thấp hơn rất nhiều, chứng tỏ cổ đông không trung thực.

Bên cạnh các vụ cổ đông nội bộ mua “chui” lượng cổ phiếu lớn còn xuất hiện những cổ đông bán “chui” và thu về hàng trăm tỷ đồng, nhưng chỉ bị phạt vài chục triệu đồng.  Điển hình là tháng 11/2017, UBCK ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính với chủ tịch Tập đoàn FLC Trịnh Văn Quyết, do từ ngày 20 đến 24/10, ông này đã bán “chui” 57 triệu cổ phiếu FLC nhưng không báo cáo thông tin giao dịch. Với hành vi trên, ông Quyết bị xử phạt 65 triệu đồng.  Còn theo thống kê giao dịch, với trị giá giao dịch cổ phiếu FLC khi đó ở mức 7.100 – 7.700 đồng, cổ đông này đã thu về không dưới 400 tỷ đồng.

Một hành vi vi phạm khá nghiêm trọng nữa  là thao túng giá chứng khoán. Mới đây, căn cứ kết quả giám sát, kiểm tra của UBCK và kết quả làm việc với cơ quan công an, ngày 4/5/2018, UBCKNN đã ban hành quyết định xử phạt ông Nguyễn Minh Toàn (tổ 18, phường Nghĩa Đô, quận Cầu Giấy, Hà Nội) 550 triệu đồng vì lỗi thao túng giá cổ phiếu.

Theo đó, từ ngày 26/11/2015 đến ngày 8/8/2016, ông Toàn đã sử dụng 1 tài khoản của mình và 21 tài khoản đứng tên người khác mở tại 3 công ty chứng khoán để liên tục mua, bán, tạo cung cầu giả tạo, thao túng cổ phiếu MBG của Công ty Cổ phần Đầu tư Phát triển Xây dựng và Thương mại Việt Nam.

 Xử lý hình sự không dễ

Trong quý I/2018, UBCKNN đã ban hành là 68 quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với 24 cá nhân, 44 tổ chức vi phạm trong lĩnh vực chứng khoán, với tổng số tiền phạt khoảng 3,1 tỷ đồng...Cập nhật  trước đó, năm 2017, cơ quan quản lý này đã ban hành 349 quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán. Số trường hợp bị xử lý vi phạm đã tăng gấp 2,6 lần so với năm 2016; tổng số tiền thu về là 30,4 tỷ đồng, gấp 2,4 lần so với cùng kỳ năm 2016. Bên cạnh đó, UBCKNN lần đầu tiên từ chối chấp thuận báo cáo tài chính năm 2016 đã được kiểm toán của 15 doanh nghiệp đại chúng.

Đối với hành vi tháo túng giá,  UBCKNN cho biết hiện việc kiểm tra, làm rõ các hành vi vi phạm về thao túng, nội gián vẫn còn hạn chế, gặp nhiều khó khăn do UBCKNN không có thẩm quyền yêu cầu các cơ quan, đối tượng, cá nhân cung cấp thông tin (về dòng tiền, thông tin liên quan đối tượng nghi vấn), triệu tập đối tượng liên quan đến làm việc.

Bà Vũ Thị Chân Phương, Phó Chủ tịch UBCK cho biết, với thẩm quyền hiện nay, UBCK mới kiểm soát được chuyển nhượng cổ phiếu và xử nghiêm các vi phạm.  “Còn với những trường hợp có dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng, UBCK rất cẩn trọng trong chuyển hồ sơ vụ việc sang cơ quan công an, để đảm bảo xử lý đúng người, đúng tội, tránh oan sai. Nếu vụ việc có dấu hiện vi phạm nghiêm trọng, mà UBCK không chuyển hồ sơ qua cơ quan công an, thì khi bị phát hiện, UBCK phải chịu trách nhiệm”, bà Phương lưu ý.

Trước câu hỏi “mức xử phạt vẫn quá thấp và dường như không đảm bảo tính răn đe”, bà Vũ Thị Chân Phương, cho hay, hiện  quá trình đấu tranh với hành vi thao túng giá chứng khoán, việc chứng minh được khoản thu lợi bất chính để tịch thu rất phức tạp. Có trường hợp cơ quan quản lý phải tham vấn ý kiến từ phía chuyên gia ở các công ty chứng khoán.

“Các trường hợp xử phạt hành chính về thao túng giá chứng khoán, UBCK đều phối hợp với cơ quan công an, chứ không tùy tiện ra quyết định xử phạt”, bà Phương nói.

 Với  lực lượng thanh tra mỏng chỉ  hơn 20 cán bộ, nhưng 5 tháng đầu năm nay, UBCK đã thành lập hơn 60 đoàn kiểm tra, xử phạt 175 trường hợp vi phạm.  Thanh tra UBCK cũng cho biết, để tăng tính răn đe với các hành vi vi phạm, trong quá trình sửa Luật Chứng khoán và Luật Xử lý vi phạm hành chính, mới đây, UBCK đã kiến nghị bổ sung vào luật này các chế tài mới theo hướng tăng nặng, với mong muốn giữ gìn kỷ cương thị trường. 

KHÁNH HUYỀN