HP, Dell và Microsoft cũng muốn dịch chuyển sản xuất ra khỏi Trung Quốc

Nối tiếp làn sóng dịch chuyển sản xuất

HP và Dell, 2 nhà sản xuất máy tính cá nhân số lớn thứ 1 và thứ 3 thế giới. Hiện 2 nhà máy này chiếm khoảng 40% thị trường toàn cầu. Cả 2 công ty này đang lên kế hoạch di chuyển tới 30% dây chuyền sản xuất máy tính xách tay của họ ra khỏi Trung Quốc, một số nguồn tin nói với Nikkei Asian Review.

Microsoft, Google, Amazon, Sony và Nintendo cũng đang xem xét chuyển một số máy chơi trò chơi và sản xuất loa thông minh ra khỏi Trung Quốc. Các nhà sản xuất máy tính hàng đầu khác như Lenovo Group, Acer và Asustek Computer cũng đang xem xét việc dịch chuyển sản xuất ra khỏi trung quốc.

Cuộc chiến tranh thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đã khiến các công ty này đẩy mạnh kế hoạch dịch chuyển sản xuất. Mặc dù tổng thống Mỹ Donald Trump và chủ tịch Trung Quốc tập Cận Bình đã đồng ý ngừng leo thang căng thẳng thương mại vào cuối tuần qua tại Hội nghị Thượng đỉnh G20 ở Osaka. Song nhiều nguồn tin cho biết tình hình vẫn còn quá bấp bênh, trong khi chi phí sản xuất gia tăng ở Trung Quốc cũng khiến các nhà sản xuất tìm kiếm các lựa chọn thay thế.

Quyết định dịch chuyển sản xuất của một số thương hiệu máy tính và máy chơi trò chơi lớn nhất thế giới - chủ yếu là các sản phẩm dành cho Mỹ, đến sau động thái tương tự của các công ty công nghệ khác. Apple đang cân nhắc về chi phí của việc dịch chuyển tới 30% sản xuất điện thoại thông minh của mình, Nikkei báo cáo vào tháng trước. Ở những nơi khác, các nhà sản xuất máy chủ, sản phẩm mạng và một số linh kiện điện tử chính đang rời khỏi Trung Quốc, đáp ứng yêu cầu của khách hàng Mỹ.

Những động thái này sẽ là một đòn giáng vào xuất khẩu điện tử của Trung Quốc, lĩnh vực đã thúc đẩy sự tăng trưởng kéo dài hàng thập kỷ của đất nước. Trung Quốc là nhà sản xuất máy tính cũng như điện thoại thông minh lớn nhất thế giới.

Năm 2017, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Trung Quốc đạt 1,35 nghìn tỷ USD, tăng 136 lần so với mức 10 tỷ USD năm 1991.

Tuy nhiên, nhiều công ty công nghệ đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi cuộc xung đột thương mại, đặc biệt là việc áp thuế quan vào hàng nhập khẩu trị giá 250 tỷ USD của Trung Quốc. Hiện, chưa ai biết rằng liệu Mỹ có tiếp tục áp thuế lên hàng hóa còn lại của Trung Quốc không.

Các công ty sản xuất, lắp ráp máy chủ như Quanta Computer, Foxconn Technology và Inventec - đều đã chuyển một số dây chuyền sản xuất sản phẩm từ Trung Quốc sang Đài Loan, Mexico và Cộng hòa Séc để tránh mối đe dọa về thuế quan bổ sung và xoa dịu những lo ngại của khách hàng liên quan đến tuyên bố của Mỹ về vấn đề an ninh quốc gia. "Sau khi thuế quan đối với hàng hóa Trung Quốc ... có hiệu lực vào ngày 24 tháng 9, chúng tôi bắt đầu sản xuất và vận chuyển máy chủ bên ngoài Trung Quốc từ tháng 10", một giám đốc điều hành của một nhà sản xuất máy chủ Đài Loan cho biết.

Việc dịch chuyển sản xuất ra khỏi Trung Quốc làm dấy lên lo ngại về tình trạng mất việc làm ở Trung Quốc và chậm tăng trưởng kinh tế. Hiện tại, tốc độ tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc đang ở mức thấp nhất kể từ năm 1990 đến nay.

Mỹ có thể sẽ hứng chịu một số tác động tiêu cực từ sự thay đổi này vì "sản phẩm có thể đắt hơn", Darson Chiu, một nhà kinh tế chuyên về thương mại tại Viện nghiên cứu kinh tế Đài Loan cho biết. "Nhưng Trung Quốc sẽ phải chịu thiệt hại lớn hơn vì nền kinh tế của đất nước sẽ bị trì trệ hơn nữa và nhiều công nhân nhà máy phải tìm kiếm việc làm ở nơi khác."

Không chỉ là vì thương chiến

Năm 2018, HP và Dell đã sản xuất khoảng 70 triệu máy tính xách tay, chủ yếu tại thành phố Trùng Khánh và Côn Sơn của Trung Quốc. Đây là hai cụm sản xuất máy tính xách tay lớn nhất thế giới. Với tổng doanh số toàn cầu lên tới hơn 160 triệu chiếc, máy tính xách tay là thiết bị điện tử tiêu dùng lớn thứ hai thế giới tính theo khối lượng, sau 1,4 tỷ điện thoại thông minh.

Nhưng Trùng Khánh, nơi từng sản xuất một trong ba máy tính xách tay trên thế giới, đang mất dần sự hấp dẫn với các nhà sản xuất toàn cầu. Một quan chức chính quyền địa phương nói với Nikkei rằng HP đã hạ dự báo sản xuất năm 2019 xuống dưới 10 triệu máy tính xách tay, chỉ bằng gần một nửa sản lượng của nó hai năm trước.

"Chi phí sản xuất tăng vọt khến các đơn hàng sụt giảm. Hiện nay, chiến tranh thương mại sẽ khiến mọi thứ tở nên tệ hơn, quan chức này nói.

Nguồn thạo tin nói với Nikkei rằng HP đã lên kế hoạch chuyển khoảng 20% đến 30% sản lượng ra bên ngoài Trung Quốc. Công ty đang xem xét dần dần xây dựng chuỗi cung ứng mới ở Thái Lan hoặc Đài Loan. Sự dịch chuyển sản xuất có thể bắt đầu sớm nhất từ quý 3.2019 nhưng kế hoạch này cũng có thể thay đổi, nguồn thạo tin cho hay.

Trong khi đó, Dell đã bắt đầu "chạy thử" dây chuyền sản xuất máy tính xách tay ở Đài Loan, Việt Nam và Philippines. Nguồn thạo tin cho biết công ty không chỉ muốn tránh những hệ quả tiêu cực từ cuộc chiến thương mại mà còn lo ngại về sự thiếu hụt công nhân nhà máy và chi phí gia tăng ở Trung Quốc.

Khoảng 47% xuất khẩu máy tính xách tay của Dell đã đi đến khu vực Bắc Mỹ, thị trường lớn nhất của nó, trong khi 40% máy tính xách tay HP cũng hướng tới thị trường này, theo công ty nghiên cứu Trendforce.

Trung bình, các hãng dịch chuyển khoảng 30% sản xuất ra khỏi Trung Quốc tùy thuộc vào mức độ quan trọng của thị trường Mỹ ... Tất cả các hãng cần phải đưa ra một kế hoạch cụ thể, giám đốc một chuỗi cung ứng cho biết. "Apple là hãng cuối cùng và chậm nhất lập kế hoạch trên, trong khi những người khác đã nhanh hơn nhiều."

Trong khi đó, Amazon với các sản phẩm máy đọc sách điện tử Kindle và trợ lý kỹ thuật số Echo - và Nintendo đang xem Việt Nam như một điểm đến mới, trong khi Microsoft đang để mắt đến Thái Lan cũng như Indonesia, một số nguồn tin cho biết.

Theo các chuyên gia, ngay cả khi Washington và Bắc Kinh giải quyết được tranh chấp dai dẳng của mình, Trung Quốc sẽ phải đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng tăng từ các nước khác cho vay trò là một trung tâm sản xuất điện tử. "Không thể như xưa được nữa, bởi không chỉ là vì thuế quan mà còn để giảm rủi ro trong dài hạn [như chi phí lao động tăng]," một chuyên gia của TIER, tổ chức nghiên cứu kinh tế của Đài Loan nhận định. "Các nước Đông Nam Á và Ấn Độ sẽ cùng nhau trở thành trung tâm sản xuất mới trong những năm tới cho sản xuất điện tử", nhà kinh tế này nói.

Mark Williams, một nhà kinh tế Trung Quốc tại công ty nghiên cứu toàn cầu Capital Economics nói: "Trung Quốc sẽ phải chịu thiệt hại trong những năm tới nếu không còn có thể hưởng lợi từ các bí quyết (know-how) mà nhà xuất khẩu cạnh tranh toàn cầu mang lại cho nền kinh tế của họ."

Acer và Asustek đều xác nhận với Nikkei rằng họ đang nghiên cứu tính khả thi của việc chuyển một số sản xuất ra bên ngoài Trung Quốc. Dell từ chối bình luận về sự dịch chuyển sản xuất nhưng cho biết họ khuyến khích "chính phủ Mỹ và Trung Quốc tiếp tục đối thoại để giải quyết các vấn đề còn tồn tại" và hy vọng hai bên sẽ đạt một thỏa thuận.

Hà Linh/Nguồn Nikkei Asian Review