Dịch vụ đổi tiền lẻ vào mùa hốt bạc

Ngân hàng khan hiếm

Một nhân viên ngân hàng trên phố Bạch Mai cho biết, thời gian gần đây, nhiều người tới ngân hàng đề nghị đổi tiền lẻ và tiền mới, chủ yếu là loại tiền 10.000 đồng, 20.000 đồng nhưng ngân hàng cũng không thể đáp ứng được, đặc biệt tiền 5.000 đồng. Theo một số chi nhánh BIDV ở Hà Nội, vài năm trước, ngân hàng vẫn đáp ứng được nhu cầu người dân vào đổi tiền nhưng năm nay tiền lẻ rất khan hiếm ở cả trên hội sở, chi nhánh khó có thể xoay xở được.

Anh Nguyễn Định - nhân viên ngân hàng SCB cho hay, hạn mức tiền lẻ mới đều có giới hạn. “Hầu hết nhân viên trong ngân hàng đều rơi vào cảnh bị bạn bè, người thân liên tục gọi điện, nhắn tin để nhờ đổi tiền ngày Tết. Bản thân mình cũng phải giải thích là tiền mới chưa có để mọi người bình tĩnh” - anh Định cho biết thêm, “rất khó đổi tiền, trừ khách VIP cũng chỉ đổi một ít, chủ yếu là từ các suất đổi tiền lẻ của nhân viên gộp lại, coi như là một dịch vụ cộng thêm để giữ họ gắn bó lâu dài hơn”. Còn ở một số ngân hàng tại quận Cầu Giấy (Hà Nội), khi hỏi đổi tiền lẻ đều nhận được câu trả lời “không có”, “không đủ”.

Theo thông báo của NHNN, cùng với việc đáp ứng đầy đủ nhu cầu tiền mặt vào dịp cuối năm và Tết Nguyên đán, NHNN thường chi ra một lượng nhất định tiền mới, trong đó có tiền mệnh giá nhỏ để đáp ứng một phần nhu cầu của Nhân dân. Ông Đào Minh Tú - Phó Thống đốc NHNN cho rằng, nếu mọi người cùng đổi tiền trong một thời gian ngắn để sử dụng trong ngày Tết thì nhu cầu tiền mới, tiền mệnh giá nhỏ tăng đột biến, tạo áp lực rất lớn đối với cơ quan phát hành và hệ thống ngân hàng. Như vậy, khi Tết qua đi sẽ tạo ra sự “dư thừa” và mất cân đối lớn về cơ cấu mệnh giá, ảnh hưởng đến công tác điều hòa lưu thông tiền mặt của hệ thống ngân hàng, Kho bạc Nhà nước. Do đó, NHNN phải chủ động điều hòa nhu cầu Tết và cơ cấu tiền mặt để hạn chế những tác động bất lợi này đối với lưu thông tiền tệ.

Chợ đen giá “cắt cổ”

Trong khi lượng cung tiền lẻ tại các ngân hàng khan hiếm, hầu như không có thì hoạt động bên ngoài “chợ đen” trở nên sôi động và có thể ví đây là "mùa hốt bạc” của những người kinh doanh dịch vụ đổi tiền lẻ. Mức đổi tiền lẻ tại chợ đen năm nay cao hơn năm ngoái khá nhiều, mỗi nơi áp dụng mức giá khác nhau. Ví như tiền mệnh giá 100.000 đồng, 200.000 đồng... có phí đổi từ 5 - 7% tùy tổng số tiền đổi. Tiền 1.000 đồng, 2.000 đồng có mức phí 20 - 30% tổng giá trị số tiền đổi, trong khi mệnh giá 500 đồng mức phí tăng lên đến 80 - 100%. Mệnh giá càng nhỏ, mức phí phần trăm càng cao.

Năm nay, nhiều loại tiền Việt hiện không còn in cũng có giá cắt cổ. Điển hình, loại tiền 100 đồng (in năm 1991) hiện có giá dao động quanh mức 25.000 – 30.000 đồng/tờ, còn tiền mệnh giá 10.000 đồng (loại giấy đỏ, chất liệu cotton, in năm 1993) cũng có giá 40.000 – 50.000 đồng/tờ. Hay, tiền mệnh giá 20.000 đồng (in năm 1991) cũng có giá 50.000 đồng/tờ.

Hoạt động đổi tiền lẻ có thu phí đã được xử lý theo Nghị định 96/NĐ-CP, với mức phạt hành chính lên tới 20 - 40 triệu đồng. Tuy nhiên, hoạt động này vẫn diễn ra công khai. Một số địa điểm vẫn được giới đổi tiền mách nhau là ở những khu vực cố định quen thuộc từ bao năm nay như phố Nguyễn Xí, Hà Trung, Đinh Lễ, Đinh Tiên Hoàng... Tiếp đến là các khu vực đền chùa và thứ ba là trên các trang web trực tuyến, mạng xã hội. Mặc dù phải chịu mức rất cao, nhiều người vẫn chấp nhận đổi tiền trên thị trường chợ đen.

Khi hỏi về việc muốn “mua, đổi tiền lẻ” từ “đầu mối ngân hàng” thì phải làm như thế nào? Gặp ai? người hỏi chỉ nhận được câu trả lời ngắn gọn: “Cái này không tiết lộ được vì liên quan tới nhiều bên. Nếu muốn đổi số lượng lớn, tầm 100 triệu đồng trở lên sẽ để cho giá sát gốc” - số điện thoại 0986463xxx (hotline của trang mạng “đổi tiền lẻ” Hà Nội) trả lời.

Thảo Nguyên