Cảnh báo các loại thức ăn dễ gây dậy thì sớm ở trẻ em

Dậy thì là cột mốc quan trọng khi trẻ đã phát triển đầy đủ cả về thể chất lẫn tinh thần. Các bé trai thường dậy thì từ 12 đến 16 tuổi, trong khi đó bé gái sớm hơn là từ 10 đến 14 tuổi. 

Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, xu hướng dậy thì sớm ngày càng gia tăng. Độ tuổi trung bình để phát triển ngực là 9 tuổi, nhưng một số trường hợp hiếm hoi trẻ chỉ mới 4 tuổi đã bước vào tuổi dậy thì. Bên cạnh vấn đề tâm sinh lý, các chuyên gia nói rằng bắt đầu dậy thì sớm là một yếu tố gia tăng nguy cơ trầm cảm trong thời thiếu niên và ung thư vú ở tuổi trưởng thành.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến vấn đề này như do môi trường, do chế độ tập luyện thể thao, chế độ ăn uống làm ảnh hưởng đến nội tiết, khiến hormone phát triển sớm.

Dưới đây là những loại thực phẩm mà phụ huynh nên tránh nếu không muốn trẻ dậy thì sớm:

1. Thực phẩm chức năng, các loại thực phẩm chứa quá nhiều chất dinh dưỡng, thuốc bổ:

Ngày nay, do đời sống phát triển, nên các bậc cha mẹ thường có điều kiện mua cho con mình các loại thực phẩm chứa nhiều chất dinh dưỡng như: tổ yến, sữa ong chúa... để bồi bổ cho con. Tuy nhiên, việc ăn quá nhiều các loại thực phẩm này sẽ khiến trẻ trở nên béo phì, dư chất dinh dưỡng và đây cũng là nguyên nhân khiến trẻ dậy thì sớm.

Thạc sĩ Nguyễn Khánh Hòa cho biết: "Theo một số nghiên cứu gần đây, người ta thấy béo phì có liên quan chặt chẽ đến quá trình dậy thì ở trẻ, đặc biệt là trẻ gái. Mỡ đóng vai trò quan trọng trong việc khởi phát và thúc đẩy quá trình dậy thì ở trẻ gái. Chính vì vậy nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng trẻ gái càng có chỉ số BMI (khối lượng cơ thể/bình phương chiều cao) cao hay thừa cân thì càng có xu hướng dậy thì sớm hơn".

2. Thức uống có ga:

Trong nước ngọt có ga có chứa rất nhiều đường và hàm lượng chỉ số glycemic rất cao, khi trẻ uống nhiều sẽ làm tăng nồng độ insulin và từ đó dẫn đến sự tăng trưởng nồng độ hormon tình dục. Đây là nguyên nhân gây ra hiện tượng dậy thì sớm ở trẻ em. 

Tiến sĩ Karin Michels, người đứng đầu nghiên cứu đến từ Trường Y, Đại học Harvard (Mỹ) đã chia sẻ: "Nước ngọt có ga chứa nhiều đường sucrose, glucose hoặc xi-rô bắp từng bị xem là thức uống không lành mạnh cho trẻ em và cả người lớn. Hơn nữa, nước ngọt có ga thường có chỉ số glycemic cao hơn nước trái cây tự nhiên".

Một nghiên cứu đã phân tích 5.583 bé gái từ 9 và 14 tuổi tại Hoa Kỳ giữa năm 1996 và năm 2001. Những bé gái dùng nhiều thức uống có đường bắt đầu chu kì kinh nguyệt sớm. Những bé uống một lon mỗi ngày có khả năng dậy thì sớm cao hơn 24% so với các bé uống ít hơn 2 lon mỗi tuần. 

3. Thức ăn nhiều muối:

Muối và thời gian dậy thì có mối liên quan với nhau - đó là kết luận của nhiều nghiên cứu gần đây đã được công bố. Bởi lượng muối cao sẽ kích hoạt hormone có liên quan tới sinh sản đó là neurokinin B. Thêm vào đó, nhiều muối sẽ gây ảnh hưởng đến hormone kích hoạt sự rụng trứng và progesterone.

4. Thịt cổ gia cầm:

Các loại thịt ở vùng cổ của gia cầm như gà, vịt, ngan, ngỗng… là những loại thực phẩm dễ gây dậy thì sớm ở trẻ em.

Nguyên nhân là do các loại gia cầm chủ yếu đều ăn các loại thức ăn “tăng trọng” có chứa rất nhiều loại thuốc kích thích tăng trưởng, khi gia cầm ăn vào thì các chất này chủ yếu tích tụ ở phần cổ và đầu. Trẻ em cũng sẽ được ăn thực phẩm “kích thích phát triển” khi trẻ ăn phần thịt kể trên nên phụ huynh nên tránh.

5. Thực phẩm chiên:

Đánh đúng vào thị hiếu tâm lý của trẻ nhỏ, các món ăn chiên thơm ngon, hấp dẫn rất dễ thu hút trẻ em cũng như trẻ vị thành niên.

Tuy nhiên, khi nấu ở nhiệt độ cao các món ăn như gà rán, khoai tây chiên… sẽ bị biến đổi chất, khi trẻ ăn vào có thể gây rối loạn nội tiết và dẫn đến cơ thể dậy thì sớm hơn.

Các chuyên gia y tế khuyến cáo, cha mẹ cho trẻ ăn các thức ăn, đồ uống không rõ nguồn gốc sản xuất, có chứa các chất phụ gia, chất tạo màu, tạo mùi sẽ phá vỡ tuyến nội tiết, gây hại cho gan, thận, làm thay đổi hormone khiến trẻ gái dậy thì sớm, còn trẻ trai bị ảnh hưởng đến khả năng sinh cũng như làm tăng nguy cơ dị tật cơ quan sinh dục.

Phụ huynh nên tránh xa những món ăn dễ gây dậy thì sớm ở trẻ được chia sẻ ở trên để trẻ nhà bạn có thể phát triển một cách bình thường và khỏe mạnh nhất. Bên cạnh đó, hệ tiêu hóa của trẻ còn chưa thực sự hoàn thiện ở những năm đầu đời, vì vậy việc tiêu thụ những thức ăn trên cũng khiến hệ tiêu hóa của bé gặp khó khăn.

Liên Nguyễn