Bất lực nhìn tỏi Lý Sơn bị giả

Liên tục từ đầu năm 2018 đến nay, các cơ quan chức năng huyện đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi đã phát hiện hàng chục trường hợp tỏi từ các nơi khác được vận chuyển ngược ra "vương quốc" tỏi Lý Sơn.

Những vụ việc dù bị phát hiện nhưng chính quyền địa phương rất khó xử lý bởi tỏi được vận chuyển ra đảo không hề dán nhãn mác tỏi Lý Sơn nên ở góc độ pháp lý, đây chỉ là việc thông thương hàng hóa bình thường.

Đứng bên cạnh 2 bao tỏi Lý Sơn và tỏi xuất xứ Ninh Hiển (tỉnh Khánh Hòa), bà Nguyễn Thị Sự, thương lái có thâm niên hơn 10 năm buôn bán tỏi Lý Sơn, cũng không cách nào phân biệt được. "Hai loại giống hệt nhau, bằng mắt thường không thể phân biệt được. Trong khi đó, giá tỏi Ninh Hiển chỉ khoảng 30.000-40.000 đồng/kg, còn tỏi Lý Sơn đầu mùa đã lên tới 110.000-120.000 đồng/kg. Chính sự chênh lệch lớn này khiến nhiều người chuyển tỏi Ninh Hiển từ đất liền ra trà trộn vào tỏi Lý Sơn để bán cho du khách hoặc xuất đi nơi khác với giá thấp hơn. Họ làm công khai nhưng có thấy ai ngăn chặn đâu. Chính điều này đã ảnh hưởng lớn đến chất lượng tỏi Lý Sơn và những người buôn bán tỏi chính gốc lâu nay như chúng tôi" - bà Sự nói.

Không chỉ tuồn tỏi từ nơi khác về làm giả tỏi Lý Sơn, ngay cả những đặc sản như tỏi một, tỏi đen cũng bị làm nhái trắng trợn khiến rất nhiều du khách tiền mất tật mang.

Ông Trần Văn Thanh, chủ một cơ sở kinh doanh tỏi Lý Sơn, cho biết hiện trên đảo ngoài việc các loại tỏi nơi khác tuồn về trà trộn giả thương hiệu tỏi Lý Sơn, còn xuất hiện một số loại tỏi một, tỏi đen được làm từ các loại tỏi nơi khác tuồn về. "Hiện giá tỏi một dao động trên 1 triệu đồng/kg, còn tỏi đen cũng có giá 3-4 triệu đồng/kg. Do vậy, rất nhiều người làm giả" - ông Thanh thông tin.

Theo ông Trần Ngọc Thủy, chủ một cơ sở kinh doanh tỏi Lý Sơn, đa phần những hộ trồng tỏi trên đảo sau khi thu hoạch đều đưa tỏi ra thị trường tiêu thụ nhưng không in bao bì, nhãn mác nên rất dễ bị trà trộn bởi các tỏi từ nơi khác nhập về. "Cơ sở của tôi phải tự làm thương hiệu cho mình, còn tem chống tỏi giả thì chưa có. Đa phần người dân kinh doanh tỏi như tôi mong muốn cơ quan chức năng sớm có biện pháp hữu hiệu ngăn chặn tỏi giả" - ông Thủy nói.

Ông Nguyễn Văn Định, Phó Chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh và chế biến hành tỏi Lý Sơn, cho rằng nguy cơ tỏi Lý Sơn mất dần thương hiệu đang đến rất gần. Nếu càng chậm trong khâu xây dựng chỉ dẫn địa lý, in bao bì, nhãn mác, tem chống giả cho tỏi Lý Sơn thì chuyện mất thương hiệu là điều không thể tránh khỏi. 

Khẩn trương xây dựng chỉ dẫn địa lý

Bà Phạm Thị Hương, Phó Chủ tịch UBND huyện Lý Sơn, cho biết mỗi năm tỏi Lý Sơn chỉ được sản xuất một vụ nên không có chuyện tỏi Lý Sơn quá nhiều ngoài thị trường như hiện nay. "Hiện nay, tỏi Lý Sơn mới ở mức công nhận nhãn hiệu tập thể nên một số tư thương lợi dụng để trà trộn các loại tỏi khác, đưa ra thị trường gây ảnh hưởng lớn đến giá trị của tỏi Lý Sơn. Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ phối hợp với đơn vị tư vấn, nhất là Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Ngãi, khẩn trương xây dựng chỉ dẫn địa lý để bảo vệ thương hiệu tỏi" - bà Hương nhấn mạnh.

Tử Trự