Áp thuế 25%, Mỹ tái khởi động chiến tranh thương mại với Trung Quốc

Thông báo của Nhà Trắng nêu rõ, từ nay cho đến ngày 15/6, Washington sẽ công bố một bản danh sách hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc trị giá khoảng 50 tỷ USD có khả năng chịu mức thuế 25%.

Cuộc chiến bùng phát

Ngoài ra, Mỹ cũng sẽ thực hiện các biện pháp hạn chế đầu tư và tăng cường kiểm soát xuất khẩu đối với các cá nhân và thực thể Trung Quốc liên quan tới việc mua sắm công nghệ quan trọng về công nghiệp.

Trước đó, vào ngày 19/5, tưởng như cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc sẽ được dàn xếp bởi theo tuyên bố chung đạt được giữa hai nước. Theo đó, Trung Quốc sẽ mua thêm nhiều hàng hóa trong lĩnh vực năng lượng và nông nghiệp của Mỹ nhằm giảm thâm hụt thương mại khổng lồ với Mỹ lên tới hơn 370 tỷ USD.

Bên cạnh đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng cho phép Tập đoàn sản xuất thiết bị viễn thông ZTE của Trung Quốc mở cửa trở lại kèm theo một thỏa thuận, trong đó yêu cầu ZTE phải bảo đảm an ninh mức độ cao, thay thế ban giám đốc điều hành và quản lý, phải mua linh kiện do Mỹ sản xuất và nộp khoản phạt 1,3 tỷ USD.

Ngay sau động thái thay đổi chóng mặt của Mỹ, truyền thông Trung Quốc lập tức phản ứng rất gay gắt. Bài xã luận của Tân Hoa Xã cao giọng: “Chúng tôi không muốn chiến tranh, nhưng chúng tôi cũng không sợ chiến tranh. Trung Quốc sẽ tiếp tục tổ chức tham vấn với các phái đoàn của Mỹ và hy vọng rằng Mỹ sẽ hành động phù hợp với tinh thần của tuyên bố chung”.

Phản ứng của tờ Global Times thậm chí còn ghê gớm hơn: "Chính phủ Trung Quốc sẽ có các biện pháp cần thiết để đối phó với việc Mỹ rút khỏi bất cứ thỏa thuận nào. Nếu Mỹ muốn giở trò, Trung Quốc sẵn sàng đáp trả đến cùng".

Đâu là nguyên nhân gốc rễ?

Sự thay đổi đến chóng mặt của cá nhân ông Donald Trump nói riêng và chính quyền Mỹ nói chung trong cuộc chiến thương mại với Mỹ thực ra không hề khó hiểu khi nguyên nhân gốc rễ của vấn đề chưa được giải quyết triệt để: Tình trạng nhập siêu của Hoa Kỳ vẫn nguyên vẹn.

Trong năm 2017, Trung Quốc xuất khẩu 505 tỷ USD hàng hóa sang thị trường Mỹ, nhập vào 130 tỷ USD sản phẩm của Hoa Kỳ. Trên bàn đàm phán, Trung Quốc đã đồng ý sẽ mua thêm hàng nông sản và năng lượng Mỹ, nhưng đôi bên lại chưa có được một thỏa thuận rõ ràng.

Theo giới thạo tin, có thể Trung Quốc sẽ mua đậu nành và bo bo, hoặc mua thêm khí lỏng của Hoa Kỳ. Nhưng Nhật Bản và Hàn Quốc cũng cần khí lỏng của Mỹ và nếu Trung Quốc có mua thêm các sản phẩm đó thì tổng số chưa lên tới 30 tỷ USD. Một số chuyên gia ước tính, trong vài năm tới, nếu không có gì đột phá, xuất khẩu của Mỹ sang Trung Quốc cũng “chỉ” có thể tăng thêm 90 tỷ USD, không thể bằng con số 200 tỷ mà Hoa Kỳ đòi hỏi.

Lịch sử cho thấy, Mỹ từng phát động chiến tranh thương mại với hai nước láng giềng Canada và Mexico, sau đó là Liên minh châu Âu, rồi các bạn hàng châu Á là Nhật Bản, Hàn Quốc. Nhưng ngay từ khi lên nắm quyền, mục tiêu hàng đầu của Tổng thống Donald Trump là Trung Quốc và đó cũng là đối thủ khó nhằn nhất của ông chủ Nhà Trắng.

Tổng thống Donald Trump từng đe dọa áp đặt thuế quan trị giá tới 150 tỷ USD lên hàng hóa Trung Quốc, khoảng 1.300 sản phẩm của quốc gia châu Á này cũng sẽ bị đánh thêm 15% thuế. Nhưng “vuốt mặt phải nể mũi”, trước khi hiện thực hóa những quyết định cứng rắn, ông Trump phải tính đến các biện pháp trả đũa thương mại của Bắc Kinh.

Trong 3 ngày (từ 2-4/6), theo kế hoạch, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Willbur Ross sẽ tới Trung Quốc để tham vấn Bắc Kinh về các vấn đề kinh tế và thương mại. Chỉ khi nào đôi bên đạt được những thỏa thuận cụ thể và rõ ràng, khi ấy cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung mới thực sự hạ nhiệt.

Thế Anh - Ảnh: Tổng hợp