Tổng thống Trump rút trợ cấp xe điện, ngành pin Mỹ nguy cơ khủng hoảng thừa

Một bóng đen u ám đang bao trùm lên tương lai của ngành công nghiệp pin xe điện tại Mỹ. Sau những năm tháng phát triển như vũ bão dưới thời chính quyền Biden, giờ đây, ngành công nghiệp được xem là xương sống của cuộc cách mạng xe điện đang phải đối mặt với một "cú phanh gấp" đột ngột từ chính sách của Tổng thống Donald Trump.

Một báo cáo mới đây đã vẽ nên một viễn cảnh đáng báo động, vào năm 2030, các nhà máy pin của Mỹ có thể sẽ sản xuất ra nhiều hơn gần gấp đôi so với nhu cầu thực tế của thị trường.

Xe điện: Khi cầu bốc hơi, cung ở lại

Báo cáo từ BloombergNEF (BNEF) đã đưa ra những con số gây xôn xao. Do các chính sách đảo ngược của ông Trump, bao gồm việc hủy bỏ các khoản trợ cấp mua xe điện của liên bang và loại bỏ dần các ưu đãi thuế, nhu cầu về xe điện tại Mỹ được dự báo sẽ sụt giảm nghiêm trọng. Ước tính, đến năm 2030, người Mỹ sẽ mua ít hơn tới 14 triệu chiếc xe điện so với dự báo trước đó.

Hệ quả trực tiếp là nhu cầu về pin, bộ phận cốt lõi và đắt đỏ nhất của một chiếc xe điện, cũng sẽ "bốc hơi" theo. BNEF dự báo nhu cầu pin tại Mỹ vào năm 2030 sẽ chỉ còn khoảng 378 GWh, sụt giảm tới 56% so với các dự báo trước đây.

Trong khi đó, ở phía nguồn cung, các nhà máy pin, vốn đã được đầu tư hàng tỷ đô la để xây dựng dưới thời chính quyền trước, vẫn sẽ tiếp tục đi vào hoạt động. Tổng công suất sản xuất pin của Mỹ vào năm 2030 được dự báo sẽ đạt gần 620 GWh, tạo ra một khoảng chênh lệch khổng lồ so với nhu cầu. "Sự hỗ trợ ổn định từ chính sách là cực kỳ quan trọng, và ông Trump đã giáng một đòn mạnh vào sự hỗ trợ này", nhà phân tích Matthew Hales của BNEF nhận định.

Đòn giáng kép từ thị trường lưu trữ năng lượng

Khó khăn không chỉ đến từ mảng xe điện. Các nhà sản xuất pin còn phải đối mặt với một thách thức lớn khác từ thị trường lưu trữ năng lượng. Đây là một lĩnh vực đang bùng nổ, nơi các hệ thống pin quy mô lớn được sử dụng để ổn định lưới điện và lưu trữ năng lượng tái tạo.

Tuy nhiên, các quy định mới của ông Trump lại đang bóp nghẹt thị trường này. Theo đó, các dự án lưu trữ năng lượng sẽ không được hưởng ưu đãi thuế nếu sử dụng các vật liệu có nguồn gốc từ Trung Quốc. Đây được xem là một quy định bất khả thi bởi Trung Quốc hiện đang thống trị gần như tuyệt đối chuỗi cung ứng vật liệu pin toàn cầu. "Những hạn chế này sẽ kéo lùi sự phát triển của ngành lưu trữ năng lượng Mỹ", ông Hales cảnh báo.

"Viên thuốc độc" cho ngành sản xuất Mỹ

Trước viễn cảnh ảm đạm, hàng loạt dự án nhà máy pin đã phải "đắp chiếu". Kore Power đã từ bỏ kế hoạch xây dựng nhà máy, Amprius Technologies tạm dừng dự án 190 triệu USD và ngay cả gã khổng lồ ô tô Stellantis cũng đã hủy bỏ kế hoạch mở rộng. Các chuyên gia dự báo đây mới chỉ là sự khởi đầu của một làn sóng rút lui.

Dù một số nhà phân tích cho rằng tình trạng dư thừa có thể sẽ không tồi tệ như dự báo vì các công ty sẽ tự điều chỉnh kế hoạch đầu tư nhưng có một điều không thể phủ nhận, sự bất ổn từ các chính sách về xe điện đã trở thành một "viên thuốc độc" đối với tham vọng phục hưng ngành sản xuất và năng lượng sạch của nước Mỹ.