Thạc sĩ giành giật suất lao công, tỷ lệ chọi gắt hơn thi công chức

Quên đi giấc mơ công chức ổn định, giờ đây, công việc trong mơ mới mẻ của giới trẻ Trung Quốc lại là một suất làm nhân viên vệ sinh tại siêu thị. Đó không phải là một câu chuyện đùa mà là một thực tế gây sốc đang diễn ra tại Pang Donglai (Bàn Đông Lai), chuỗi siêu thị được mệnh danh là "huyền thoại ngành bán lẻ" ở đất nước tỷ dân. Cuộc chiến để có một chân trong môi trường làm việc này khốc liệt hơn cả việc thi công chức.

Trận chiến sập hệ thống: 132.000 người tranh 900 suất lao công, bảo vệ

Thương hiệu Pang Donglai gần đây đã trở nên cực kỳ nổi tiếng trong ngành bán lẻ Trung Quốc. Hệ thống siêu thị khởi nghiệp từ tỉnh Hà Nam này đã thu hút sự chú ý lớn nhờ dịch vụ khách hàng tuyệt vời, phúc lợi cao cho nhân viên và phong cách quản lý nhân văn. Từ việc không bao giờ phải làm thêm tăng ca đến mức lương hậu hĩnh, ưu tiên đặt trải nghiệm của khách hàng lên hàng đầu, triết lý kinh doanh của họ được chia sẻ rộng rãi trên mạng xã hội.

Nửa tháng trước, khi Pang Donglai mở đợt tuyển dụng nhân viên lao công, bảo vệ cho chi nhánh mới, một cảnh tượng chưa từng có đã xảy ra. Hàng chục ngàn người đã truy cập vào trang web ứng tuyển, khiến hệ thống tuyển dụng gần như tê liệt. Có người phải mất cả tiếng đồng hồ chỉ để vào được trang điền thông tin tuyển dụng.

Những con số thống kê sau đó đã vẽ nên một bức tranh toàn cảnh về sự khốc liệt của cuộc chiến này. Tổng cộng có 132.000 người đăng ký, 83.000 người hoàn thành hồ sơ. Tuy nhiên doanh nghiệp cuối cùng chỉ tuyển 900 người, tỷ lệ trúng tuyển chưa đến 0.7%. Lần ứng tuyển vào Pang Donglai này, cuối cùng chỉ có 2988 người vào được vòng phỏng vấn để cạnh tranh cho 900 vị trí công việc. Trong khi đó, tỷ lệ trúng tuyển của kỳ thi công chức quốc gia năm 2025 của Trung Quốc là khoảng 86 chọi 1 (khoảng 1.16%). Ở một mức độ nào đó, cơ hội được Pang Donglai tuyển dụng làm lao công, bảo vệ và các vị trí khác còn thấp hơn cả việc cầm được "bát cơm sắt" của nhà nước. Thậm chí, trên mạng còn xuất hiện các lớp luyện thi, bán "bộ đề thật" để vào Pang Dong Lai, cho thấy mức độ cạnh tranh không khác gì một kỳ thi quốc gia.

Bên trong "miền đất hứa": Lương gấp đôi, tạm biệt "996"

Tại sao sinh viên đại học Trung Quốc lại tranh đấu quyết liệt để vào làm lao công, bảo vệ? Điều gì đã biến một công việc ở siêu thị trở thành giấc mơ của hàng vạn người, kể cả những người có bằng cấp cao? Câu trả lời nằm ở triết lý kinh doanh không giống ai của ông chủ Vu Đông Lai. Nhiều sinh viên đã chỉ ra rõ ràng rằng, nếu làm việc ở Pang Donglai, họ sẽ nhận được phúc lợi cực kỳ tốt:

Mức lương đáng mơ ước: Dữ liệu do Cục Thống kê tỉnh Hà Nam cho thấy, lương trung bình ở tỉnh Hà Nam chỉ khoảng 5.200 NDT/tháng (khoảng 19,2 triệu VNĐ) thì một nhân viên Pang Donglai sau khi trừ bảo hiểm vẫn nhận về gần 9.900 NDT (hơn 36,6 triệu VNĐ), một con số gần gấp đôi. Thậm chí, một nhân viên vệ sinh xuất sắc có thể kiếm được 20.000 - 30.000 NDT/tháng (74 - 111 triệu VNĐ).

Cân bằng công việc - cuộc sống đỉnh cao: Giữa lúc văn hóa "996" (làm từ 9h sáng đến 9h tối, 6 ngày/tuần) đang vắt kiệt sức lực của giới trẻ, Pang Donglai lại đi ngược dòng. Giờ làm việc ở đây chỉ kéo dài 5 - 7 tiếng/ngày. Ông chủ Vu Đông Lai muốn "nhân viên tan làm cũng có thể đi uống cà phê, xem phim, tận hưởng cuộc sống"

Sự tôn trọng tuyệt đối: Điều gây tranh cãi nhất là ngay cả vị trí lao công, bảo vệ cũng yêu cầu bằng đại học và dưới 25 tuổi. Pang Donglai giải thích rằng họ muốn xây dựng một đội ngũ chuyên nghiệp ở mọi vị trí và bằng cấp là để đáp ứng môi trường làm việc tiêu chuẩn cao.

Khi tấm bằng đại học không còn là tấm vé vàng

Cơn sốt Pang Donglai không chỉ phản ánh sự hấp dẫn của một doanh nghiệp. Nó là tấm gương soi chiếu một thực tại tàn khốc hơn, tình trạng thất nghiệp nghiêm trọng và áp lực khổng lồ mà thanh niên Trung Quốc đang phải đối mặt.

Khi những công việc văn phòng trong các tập đoàn lớn đồng nghĩa với văn hóa làm việc "996" và sự cạnh tranh đến nghẹt thở, cánh cửa công chức cũng ngày càng hẹp lại thì một công việc chân tay với mức lương cao và sự tôn trọng bỗng trở thành một lựa chọn lý tưởng. Câu chuyện về những thạc sĩ tranh nhau một suất lau dọn ở Pang Donglai là một lời nhắc nhở, định nghĩa về một công việc tốt đang thay đổi, sự tử tế và nhân văn lại quý giá hơn bất kỳ chức danh hào nhoáng nào.

Giới trẻ Việt Nam ngày càng sáng suốt hơn

Tương tự như cơn sốt Pang Donglai ở Trung Quốc, giới trẻ Việt Nam ngày nay cũng đang định hình lại khái niệm về "công việc mơ ước" một cách thực tế và khôn ngoan hơn. Họ không còn mù quáng chạy theo những vị trí hào nhoáng ở các tập đoàn lớn hay chức vụ "nghe kêu" mà sẵn sàng làm bất kỳ việc gì miễn là mang lại phúc lợi tốt và có sự cân bằng giữa công việc - cuộc sống (work-life balance).

Theo nhiều cuộc thăm dò, work-life balance đã trở thành yếu tố hàng đầu mà gen Z ưu tiên khi chọn việc năm 2025. Nguyên nhân đến từ sự kiệt sức vì văn hóa làm việc tăng ca, thêm giờ và áp lực kinh tế hậu đại dịch. Nhiều bạn trẻ chia sẻ trên các nền tảng mạng xã hội rằng họ sẵn sàng chọn công việc "bình dân" như nhân viên bán lẻ, freelancer hay thậm chí lao động chân tay ở doanh nghiệp nhỏ, miễn sao có giờ giấc linh hoạt, lương ổn định (khoảng 15-20 triệu VND/tháng), bảo hiểm đầy đủ và thời gian cho sở thích cá nhân như du lịch, học hỏi kỹ năng mới.

Điển hình và xu hướng làm việc ngắn hạn, làm việc thời vụ đang lên ngôi, giúp người trẻ có thể thử nghiệm đa dạng các loại công việc khác nhau, khám phá giới hạn của bản thân mà không phải cam kết lâu dài. Điều này phản ánh một thực tế không thể chối cãi, thế hệ gen Z thực sự một thế hệ thông minh, không kén chọn mà tập trung vào sức khỏe tinh thần và sự bền vững lâu dài, họ đang chứng tỏ rằng giá trị thực sự của công việc nằm ở sự tôn trọng và hài lòng cá nhân chứ không phải danh xưng bề ngoài.