Nepal: Gen Z biểu tình đốt quốc hội, Tổng thống và Thủ tướng đồng loạt từ chức

Một quyết định tưởng chừng như chỉ nhằm mục đích chống tin giả đã trở thành mồi lửa, thiêu rụi sự ổn định của cả một quốc gia. Tại Nepal, một lệnh cấm đột ngột nhắm vào 26 nền tảng mạng xã hội phổ biến đã châm ngòi cho một làn sóng phẫn nộ chưa từng có của gen Z, biến những cuộc biểu tình ôn hòa thành bạo loạn dữ dội. Hậu quả là, chỉ trong vài ngày, cả Thủ tướng và Tổng thống đều đã phải từ chức, đẩy quốc gia Nam Á này vào một cuộc khủng hoảng chính trị sâu sắc.

Ngọn lửa phẫn nộ từ gen Z

Điều gây ra cuộc khủng hoảng là một lệnh cấm được chính phủ ban hành với lý do "chống tin giả và lừa đảo trực tuyến". Hàng loạt các ứng dụng quen thuộc như Facebook, YouTube, Instagram và WeChat đột ngột bị chặn, cắt đứt một kênh giao tiếp và thông tin quan trọng của người dân, đặc biệt là giới trẻ.

Ngay lập tức, đường phố thủ đô Kathmandu của Nepal tràn ngập những người biểu tình. Lực lượng nòng cốt của phong trào này chính là gen Z, những người trẻ tuổi từ 18 đến 28. Đối với họ, đây không chỉ là cuộc đấu tranh đòi lại quyền truy cập internet. Ngọn lửa giận dữ của họ được thúc đẩy bởi sự bất mãn đã dồn nén từ lâu trước một chính phủ bị cho là "tham nhũng và kém cỏi".

Các cuộc biểu tình nhanh chóng leo thang thành bạo lực. Đụng độ dữ dội đã nổ ra giữa người biểu tình và lực lượng an ninh. Cảnh sát đã không ngần ngại sử dụng hơi cay và đạn cao su để giải tán đám đông. Hậu quả vô cùng thảm khốc, ít nhất 22 người đã thiệt mạng, trong đó có cả một em bé mới 12 tuổi và khoảng 400 người khác phải nhập viện.

Khi quốc hội và dinh thủ tướng chìm trong biển lửa

Dù chính phủ đã cố gắng xoa dịu tình hình bằng cách rút lại lệnh cấm và ban hành lệnh giới nghiêm, nhưng mọi thứ đã quá muộn. Ngọn lửa phẫn nộ của gen Z nói riêng và cả xã hội nói chung không thể bị dập tắt.

Vào chiều ngày 9/8, đám đông giận dữ đã làm một điều không tưởng, họ xông vào Tòa nhà Quốc hội và khu phức hợp hành chính Singha Durbar và phóng hỏa, đốt cháy dinh thự của Thủ tướng K.P. Sharma Oli, văn phòng đảng của ông và nhà riêng của nhiều quan chức cấp cao. Những cột khói đen kịt bốc lên bầu trời Kathmandu cùng với những khẩu hiệu chống chính phủ được phun lên các bức tường, đã trở thành biểu tượng cho sự sụp đổ của trật tự. Cảnh tượng hỗn loạn đến mức người biểu tình còn lôi cả đồ đạc và các tác phẩm nghệ thuật từ trong dinh thự ra để ném vào lửa.

Khoảng trống quyền lực và sự bất ổn phía trước

Trước một tình thế hoàn toàn mất kiểm soát, sự sụp đổ của chính phủ là điều không thể tránh khỏi. Thủ tướng Oli đã chính thức tuyên bố từ chức. Một số thành viên nội các trước đó cũng đã tự ý từ chức vì không hài lòng với việc đàn áp bằng bạo lực. Theo truyền thông Ấn Độ, chỉ vài giờ sau, Tổng thống Ram Chandra Poudel cũng có hành động tương tự. Sự ra đi của hai nhà lãnh đạo cao nhất đã đẩy Nepal vào một khoảng trống quyền lực nguy hiểm.

Thủ đô Kathmandu gần như tê liệt hoàn toàn. Sân bay quốc tế bị đóng cửa, các chuyến bay nội địa bị đình chỉ. Các quốc gia láng giềng như Ấn Độ đã phải phát đi cảnh báo du lịch, yêu cầu công dân của mình không đến Nepal vào thời điểm này.

Cuộc khủng hoảng tại Nepal là một bài học đắt giá về mối quan hệ giữa chính phủ và người dân trong thời đại số. Nó cho thấy, một quyết định sai lầm, xem thường quyền tự do thông tin và không lắng nghe tiếng nói của giới trẻ có thể dẫn đến những hậu quả khôn lường như thế nào. Tương lai của Nepal đang trở nên vô cùng bất định, việc tìm ra một giải pháp để lấp đầy khoảng trống quyền lực và hàn gắn lại những vết thương xã hội sẽ là một thách thức khổng lồ.