Mỹ áp thuế quan 104% lên Trung Quốc

Cuộc đối đầu thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đã bước vào một giai đoạn căng thẳng mới và khó lường hơn vào ngày 8/4, khi Nhà Trắng tuyên bố sẽ áp đặt thêm một loạt thuế quan trừng phạt lên hàng hóa Trung Quốc, một động thái đáp trả trực tiếp việc Bắc Kinh trả đũa các biện pháp thuế quan đối ứng trước đó của Mỹ. Quyết định này không chỉ đẩy tổng mức thuế suất lên mức chưa từng có mà còn gây ra một làn sóng bán tháo mạnh mẽ trên thị trường chứng khoán Phố Wall và làm dấy lên lo ngại về số phận của các tập đoàn công nghệ lớn.

Đòn đáp trả thuế quan của Mỹ: Tổng thuế suất 104%

Phát biểu tại cuộc họp báo, Phát ngôn viên Nhà Trắng Karoline Leavitt khẳng định việc Trung Quốc lựa chọn trả đũa chính sách thuế quan của Mỹ là một "quyết định sai lầm". Bà nhấn mạnh lập trường cứng rắn của Tổng thống Donald Trump: "Khi nước Mỹ bị tấn công, Tổng thống Trump sẽ phản công gấp đôi".

Theo đó, ông Trump đã ra lệnh áp thêm 50% thuế quan mới đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc. Mức thuế mới này sẽ được cộng dồn vào các mức thuế đã công bố trước đó – bao gồm 10% thuế cơ sở toàn diện và 34% thuế đối ứng mà Mỹ áp riêng cho Trung Quốc từ ngày 2/4. Kết quả là, tổng mức thuế suất tích lũy mà hàng hóa Trung Quốc phải đối mặt khi vào Mỹ sẽ lên đến con số kỷ lục 104%. Điều đáng chú ý là toàn bộ mức thuế mới này sẽ chính thức có hiệu lực từ rạng sáng ngày 9/4 (giờ địa phương), không có sự trì hoãn nào. "Các mức thuế này sẽ có hiệu lực vào rạng sáng ngày 9/4 như dự kiến", bà Leavitt xác nhận.

Cánh cửa đàm phán hẹp với Bắc Kinh, rộng mở với nước khác

Mặc dù hành động cứng rắn, Nhà Trắng vẫn để ngỏ khả năng đàm phán với Trung Quốc, nhưng với những điều kiện rất rõ ràng. Bà Leavitt cho biết ông Trump tin rằng cả Chủ tịch Tập Cận Bình và Trung Quốc đều mong muốn một thỏa thuận, nhưng "không biết bắt đầu như thế nào". Bà nói thêm, nếu Bắc Kinh chủ động liên hệ để tìm kiếm thỏa thuận, "Tổng thống sẽ rất khoan dung nhưng sẽ làm điều có lợi nhất cho nước Mỹ". Tuy nhiên, điều kiện tiên quyết là "Trung Quốc phải gọi điện trước".

Trái ngược với lập trường đối với Trung Quốc, Mỹ đang tích cực tiếp nhận đề nghị đàm phán từ nhiều quốc gia khác. Bà Leavitt tiết lộ, gần 70 quốc gia đã liên hệ với Washington để thảo luận về các biện pháp thuế quan đối ứng, hy vọng có thể đạt được thỏa thuận trước khi chúng có hiệu lực. Tổng thống Trump cũng đã điện đàm với các nhà lãnh đạo Israel, Nhật Bản và Hàn Quốc về vấn đề này. Theo quan chức Nhà Trắng, đội ngũ thương mại Mỹ đang được chỉ đạo xây dựng các phương án thỏa thuận "thiết kế riêng" cho từng quốc gia, nhằm tối đa hóa lợi ích cho người lao động và ngành công nghiệp Mỹ.

Thị trường chứng khoán chìm trong sắc đỏ

Diễn biến căng thẳng trên mặt trận thương mại đã tác động tức thì và tiêu cực lên thị trường tài chính. Mở đầu phiên giao dịch ngày 8/4, chứng khoán Mỹ tăng điểm mạnh mẽ, với chỉ số Dow Jones có lúc vọt tăng hơn 1.300 điểm, phản ánh niềm hy vọng của nhà đầu tư vào các cuộc đàm phán thuế quan tiềm năng.

Tuy nhiên, tâm lý lạc quan nhanh chóng bị dập tắt khi Nhà Trắng xác nhận việc tăng thuế lên 104% đối với Trung Quốc và ấn định ngày hiệu lực là 9/4. Thị trường lập tức đảo chiều lao dốc. Chỉ số S&P 500, sau khi tăng mạnh đầu phiên, đã đóng cửa giảm 1.57%, lần đầu tiên kết thúc dưới mốc 5000 điểm kể từ tháng 4 năm ngoái và tiến gần hơn đến trạng thái thị trường giá xuống (bear market). Chỉ số Dow Jones cũng mất 0.84%, trong khi chỉ số công nghệ Nasdaq Composite chịu thiệt hại nặng nề nhất với mức giảm 2.15%. Chỉ số Bán dẫn Philadelphia (Philly Semi) sụt giảm tới 3.57%, cho thấy sự lo ngại đặc biệt đối với ngành công nghiệp chip.

TSMC đối mặt áp lực điều tra

Trong bối cảnh đó, tập đoàn sản xuất chip hàng đầu thế giới TSMC của Đài Loan (Trung Quốc) cũng đối mặt với rắc rối riêng. Cổ phiếu ADR của TSMC đã giảm 3.28% trong phiên giao dịch. Theo truyền thông quốc tế, chính phủ Mỹ đang tiến hành điều tra liệu một loại chip do TSMC sản xuất, được tìm thấy trong bộ xử lý trí tuệ nhân tạo Ascend 910B của tập đoàn Huawei (Trung Quốc), có vi phạm các quy định kiểm soát xuất khẩu của Mỹ hay không. Truyền thông nước ngoài thậm chí còn đề cập đến khả năng TSMC có thể phải đối mặt với khoản tiền phạt lên tới hơn 1 tỷ USD (khoảng 33 tỷ Đài tệ).

Hiện tại, Bộ Thương mại Mỹ chưa có hành động công khai chính thức nào đối với TSMC. Quy trình thông thường bao gồm việc gửi thư đề xuất cáo buộc nêu chi tiết các cáo buộc và công thức tính phạt, cho phép công ty có 30 ngày để phản hồi.

Đáp lại thông tin này, người phát ngôn của TSMC khẳng định công ty luôn cam kết tuân thủ mọi quy định pháp luật. Họ nhấn mạnh rằng TSMC đã ngừng cung cấp bất kỳ sản phẩm nào cho Huawei kể từ giữa tháng 9/2020 và hiện đang tích cực hợp tác với Bộ Thương mại Mỹ để làm rõ vấn đề.