Xe máy điện: Hướng đi mới của thị trường xe máy Việt và thế giới?

Thói quen người tiêu dùng và sự lên ngôi của xe máy

Châu Á nói chung và Việt Nam nói riêng là một thị trường mang tính đặc thù cao của xe máy.

Trên thực tế, sức tăng trưởng hằng năm và vị trí thứ tư thế giới về tiêu thụ xe máy của thị trường Việt cho thấy thói quen dịch chuyển của hàng triệu người tiêu dùng nước ta. Đặc biệt là tại các thành phố lớn khi xe máy “chịu trách nhiệm” cho khoảng 80% nhu cầu đi lại của người dân.

Một điều cũng tác động mạnh đến thị trường xe máy là thu nhập bình quân đầu người. Năm 2018, thu nhập bình quân đầu người chỉ ở mức 2.587 USD, tức khoảng 58 triệu đồng (số liệu của Tổng cục Thống kê), khiến cho việc sử dụng xe máy của người dân gần như là điều khả dĩ nhất.

Về phía người tiêu dùng, anh Nguyễn Việt Phi (nhân viên văn phòng, ngụ Tân Bình, TP.HCM) chia sẻ: “Thu nhập hằng tháng của tôi không đủ để sở hữu ô tô và trang trải chi phí cho nó. Trong khi chi phí dành cho một chiếc xe máy rất rẻ, linh kiện, sửa chữa các thứ đều tiện lợi hơn ô tô”.

Vì tất cả những điều kiện ấy, Motoryclesdata.com, trang web đánh giá xe máy uy tín của thế giới cho rằng, Việt Nam vẫn còn triển vọng phát triển thị trường xe máy, với dự đoán mức tăng trưởng từ 3-5% trong năm 2019.

Tuy nhiên, về lâu dài, thị trường xe máy sẽ rẽ hướng. Bởi lẽ, những tác động tiêu cực đến môi trường sống và sinh hoạt từ khí thải của hàng triệu chiếc xe khiến nhiều thành phố bị ô nhiễm nặng. Trước những vấn đề bức thiết đe dọa môi trường, những nhà sản xuất xe máy bắt đầu chuyển hướng sản xuất.

Xe máy điện sẽ là hướng đi mới?

Sự ra đời của xe máy điện Vinfast Klara bước đầu đã nhận những hiệu ứng tốt từ thị trường, dù cho, dòng xe này không phải là lựa chọn hàng đầu của người tiêu dùng Việt.

Anh Nguyễn Mạnh Cường (nhân viên văn phòng, quận 8, TP.HCM), người sở hữu một chiếc Vinfast Klara cho biết: “Về tính năng, chiếc Klara tôi sở hữu chạy êm và nhanh. Với nhu cầu của một nhân viên văn phòng bình thường đi làm rồi về như tôi thì chiếc xe này hoàn toàn phù hợp. Kích thước nó như một chiếc xe máy. Nhược điểm của chiếc xe này là sạc quá lâu, tận 8 giờ đồng hồ cho một lần dịch chuyển”.

Về cơ bản, Vinfast Klara đã làm tốt chức năng của một chiếc xe máy điện. Phù hợp dịch chuyển trên những đoạn đường nhỏ hẹp, nhanh và tiện lợi. Tuy nhiên, việc dung lượng pin, điện chỉ được giới hạn trong một khoảng thời gian nhất định khiến nhiều người vẫn e ngại khi chọn lựa dòng xe này làm phương tiện di chuyển, nhất là đối với những người bắt buộc phải đi làm xa.

Nhà sản xuất xe điện nội địa đã đưa ra giải pháp là xây dựng các trạm sạc nhanh trên toàn quốc để phục vụ nhu cầu sạc điện, đi lại của người sở hữu xe Vinfast Klara. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại các trạm sạc vẫn chưa xuất hiện như cam kết.

Không chỉ có Vinfast sản xuất xe máy điện. Piaggio đã giới thiệu dòng xe điện cao cấp Vespa Elettrica tại châu Âu trước đó và dự định phổ biến mẫu xe này tại thị trường châu Á trong năm 2019. Trong khi, Honda, Yamaha cũng đã có ý định sản xuất rộng rãi dòng xe điện với công nghệ tiên tiến của mình. Tuy nhiên, xe điện của họ chưa được phân phối rộng rãi như xe xăng. Tại thị trường Việt Nam và Đông Nam Á, những thương hiệu nổi tiếng này chỉ giới thiệu các mẫu xe hybrid, sử dụng nhiên liệu xăng và điện, thay vì phân phối dòng xe điện hoàn toàn (E-scooter).

Đánh giá về vấn đề này, ông Đặng Quốc Hào, một nhà quan sát thị trường xe cho biết: “Kỳ thực trên thị trường quốc tế, Honda, Yamaha không phải không sản xuất xe điện mà họ chỉ đang chậm rãi quan sát, chờ những dấu hiệu từ thị trường. Vinfast làm rất nhanh như một kiểu nắm bắt thời cơ và nếu làm tốt thì họ sẽ giữ một thị phần kha khá của thị trường, trước khi hàng loạt đối thủ khó chơi như Piaggio, Yamaha hay Honda vào cuộc. Nhất là Honda, khi hãng xe này vốn có ưu thế sẵn tại thị trường Việt. Vấn đề là khi nào họ bước vào cuộc chơi mà thôi”.

Như vậy có thể thấy, xe máy điện sẽ trở thành hướng đi mới của thị trường khi các vấn đề môi trường đang được đặt ra cấp bách hơn bao giờ hết. Một chiếc xe nhỏ gọn, dễ dàng dịch chuyển trên những con hẻm, đường hẹp, không xả thải gây hại môi trường, không gây ô nhiễm tiếng ồn, có lẽ là giải pháp trước mắt cho những vấn đề ngày càng trầm trọng của môi trường sống.

Đăng Kiệt