XAG: Công ty drone "phiên bản nhà nông" đối đầu trực diện với DJI, thách thức ngôi vương

Trong thế giới công nghệ, có những cái tên đã trở thành biểu tượng, gần như đồng nghĩa với cả một ngành công nghiệp. Nói đến xe điện, người ta nghĩ đến Tesla, nói đến smartphone, không thể không nhắc đến Apple và trong lĩnh vực máy bay không người lái (drone), ông trùm DJI đến từ Thâm Quyến, Quảng Đông dường như không có đối thủ.

Thế nhưng, chỉ cách Thâm Quyến một chuyến tàu cao tốc, tại thành phố Quảng Châu, một "kỳ lân" drone khác đang âm thầm gầy dựng đế chế của riêng mình. Họ không cạnh tranh trong mảng drone tiêu dùng quay phim chụp ảnh mà chọn một con đường ngách, gai góc hơn nhưng cũng đầy tiềm năng, đó là nông nghiệp.

Hãy làm quen với XAG Technology, kẻ thách thức đang chuẩn bị cho một màn ra mắt hoành tráng trên sàn chứng khoán Hong Kong sau một lần lỡ hẹn niêm yết vào ba năm trước.

Từ chàng kỹ sư Microsoft đến ông trùm drone nông nghiệp

Đứng sau thành công của XAG là Bành Bân (Peng Bin), một cựu kỹ sư Microsoft thuộc thế hệ 8X. Sau hai năm làm việc nhiệt huyết tại gã khổng lồ phần mềm Mỹ, năm 2007, Bành Bân cùng một nhóm bạn có chung đam mê bay lượn đã quyết định về quê khởi nghiệp. Ban đầu, công ty của họ có tên là XAIRCRAFT, thử sức ở mọi lĩnh vực từ giao hàng, đo đạc bản đồ cho đến quay phim.

Nhưng rồi vào năm 2013, Bành Bân và nhóm của mình nhận ra "mỏ vàng" thực sự. Đó là những cánh đồng lúa, những vườn cây ăn trái, những nông trại rộng lớn đang khao khát một cuộc cách mạng công nghệ, họ quyết định đặt cược tất cả vào nông nghiệp.

Canh bạc đó thành công, năm 2015, XAG đã tung ra mẫu drone nông nghiệp đầu tiên, thậm chí còn đi trước cả DJI vài tháng trong cuộc đua này. Kể từ đó, công ty không ngừng mở rộng hệ sinh thái của mình, từ drone phun thuốc, rải hạt, cho đến cả xe không người lái, thiết bị tự lái cho máy cày và một hệ thống IoT hoàn chỉnh cho nông trại thông minh.

Cuộc đại chiến trên bầu trời: XAG P-series vs. DJI T-series

Tất nhiên, con đường của kẻ đến sau không bao giờ trải hoa hồng. DJI với nguồn lực khổng lồ và danh tiếng sẵn có, nhanh chóng nhận ra tiềm năng của thị trường nông nghiệp và lao vào cuộc chiến. Cuộc đối đầu giữa hai gã khổng lồ đã tạo nên một trong những cuộc cạnh tranh công nghệ hấp dẫn nhất tại Trung Quốc.

DJI tung ra dòng T-series mạnh mẽ, đa năng. Ngay sau đó XAG đáp trả bằng dòng P-series chuyên dụng, liên tục được cải tiến. Kết quả của cuộc cạnh tranh này đã tạo nên một cuộc đua song mã nghẹt thở. Theo báo cáo của Frost & Sullivan, tính đến năm 2024, DJI vẫn là "nhà vua" với 59% thị phần drone nông nghiệp toàn cầu. Nhưng XAG kiên cường bám đuổi, chiếm giữ vị trí thứ hai vững chắc với 17,1%.

Đáng nói, vị trí á quân không hề làm giảm sức hút của XAG trong mắt các nhà đầu tư. Ngược lại, nó còn là minh chứng cho thực lực của công ty. Nhìn vào danh sách các quỹ đã "rót tiền" cho XAG, người ta không khỏi choáng ngợp: Hillhouse, Baidu Capital, quỹ Vision Fund của SoftBank, Sinovation Ventures của Lý Khai Phục, Guangzhou Emerging Fund, Yuexiu Industrial Fund, Chengwei Capital, Mintai Capital... Tất cả đều những tay to sừng sỏ nhất trong làng đầu tư mạo hiểm.

Bài toán lợi nhuận: "Kỳ lân" đã biết kiếm tiền chưa?

Vào tháng 11/2021, XAG Technology đã từng thử sức với thị trường cổ phiếu A, hồ sơ IPO trên sàn Khoa học Công nghệ đã được Sở Giao dịch Chứng khoán Thượng Hải chấp thuận. Song, vào tháng 5/2022, hồ sơ IPO này đã bị chấm dứt vì XAG Technology và nhà bảo lãnh của họ đã chủ động rút hồ sơ.

Lần này đến Hong Kong niêm yết, nguyện vọng của công ty và các nhà đầu tư là tạo cho XAG Technology một cú hích thật mạnh mẽ. Mặc dù bản cáo công khai không tiết lộ định giá của công ty nhưng vào tháng 7 năm nay, "Danh sách Kỳ lân Toàn cầu 2025" của Hurun đã đề cập đến định giá của XAG Technology. Cụ thể, sau 7 vòng gọi vốn thành công, XAG đang được định giá khoảng 7,3 tỷ NDT (hơn 1 tỷ USD), chính thức gia nhập câu lạc bộ kỳ lân, xếp thứ 1183 trong danh sách.

Trong thế giới startup công nghệ, việc được định giá tỷ đô không có nghĩa là công ty đã có lãi. Rất nhiều kỳ lân vẫn đang "đốt tiền" để tăng trưởng. Vậy XAG thì sao?

Câu trả lời là họ đã bắt đầu có lãi. Bản cáo bạch niêm yết của XAG đã vẽ nên một bức tranh tài chính đầy hứa hẹn. Sau nhiều năm liền chịu lỗ để đầu tư và mở rộng thị trường (-254 triệu NDT năm 2022, -133 triệu NDT năm 2023), XAG đã chính thức chuyển lỗ thành lãi vào năm 2024 với lợi nhuận ròng 70 triệu NDT. Đà tăng trưởng tiếp tục được duy trì trong nửa đầu năm nay với lợi nhuận 130 triệu NDT.

Doanh thu của công ty cũng tăng trưởng ấn tượng, chủ yếu đến từ việc bán drone nông nghiệp (chiếm gần 88%). Chỉ trong năm 2024, họ đã bán được hơn 21.000 chiếc drone với giá trung bình khoảng 43.700 NDT/chiếc (gần 162 triệu VNĐ).

CEO Bành Bân chia sẻ, bí quyết đằng sau màn lột xác này chính là sự thay đổi trong tư duy. "Nếu như trước đây, ngành công nghiệp chỉ nói về gọi vốn, đốt tiền để làm lớn thì bây giờ ưu tiên hàng đầu là tiết kiệm chi phí, tăng doanh số và đảm bảo công ty có thể sống sót qua mọi biến động", CEO 8x nói.

Thách thức phía trước: Vươn ra biển lớn và cái bóng của DJI

Dù đã đạt được những thành công bước đầu, nhưng phía trước XAG vẫn còn đầy chông gai. Cái bóng của "người khổng lồ" DJI vẫn luôn hiện hữu, cuộc chiến về giá, công nghệ và thị phần sẽ ngày càng khốc liệt. Bên cạnh đó, rủi ro đến từ thị trường quốc tế khá lớn. Hiện, XAG đang xem thị trường quốc tế là động lực tăng trưởng chính. Với diện tích đất canh tác trên thế giới lớn gấp 10 lần Trung Quốc, cơ hội là vô cùng lớn. Tuy nhiên, những rủi ro về chính sách thương mại, thuế quan và sự cạnh tranh từ các đối thủ địa phương cũng không hề nhỏ.

Dù vậy, việc một thành phố như Quảng Châu có thể sản sinh ra một kỳ lân công nghệ tầm cỡ, đủ sức đối đầu trực diện với một biểu tượng như DJI đã là một câu chuyện truyền cảm hứng. Nó cho thấy sức sống và sự năng động của hệ sinh thái khởi nghiệp tại Trung Quốc.

Cuộc đổ bộ lên sàn chứng khoán Hong Kong sắp tới sẽ là một bài kiểm tra quan trọng cho tham vọng của XAG. Liệu "kỳ lân nhà nông" này có thể thuyết phục được các nhà đầu tư đại chúng và tiếp tục viết nên câu chuyện thần kỳ của mình?