Một chiến dịch trấn áp quy mô lớn, nhắm vào các tác giả viết tiểu thuyết lãng mạn đồng tính nam hay còn gọi là đam mỹ đang diễn ra trên khắp Trung Quốc, làm dấy lên một cuộc tranh luận gay gắt về tự do sáng tạo và sự thu hẹp không gian biểu đạt. Hàng chục tác giả, chủ yếu là những phụ nữ trẻ, đã bị cảnh sát bắt giữ và thẩm vấn, một số phải đối mặt với những bản án tù nhiều năm và các khoản phạt tài chính khổng lồ.

Từ sở thích đến tội danh hình sự

Câu chuyện của một nữ nghiên cứu sinh ở miền nam Trung Quốc là một ví dụ điển hình. Cô đã dành thời gian rảnh rỗi để viết một bộ tiểu thuyết đam mỹ và đăng tải lên một nền tảng trực tuyến. Tác phẩm này mang về cho cô một khoản thu nhập khiêm tốn, chưa đến 3.000 nhân dân tệ (khoảng 10,9 triệu đồng). Giờ đây, cô đang phải đối mặt với nguy cơ bị kết án hình sự.

Đây không phải là một trường hợp cá biệt. Tại hai tỉnh An Huy và Cam Túc, cảnh sát đã tiến hành các cuộc truy quét có hệ thống, nhắm vào những tác giả đăng tải tác phẩm của mình trên các nền tảng như Hải Đường Văn Học Thành, một trang web có trụ sở tại Đài Loan (Trung Quốc) chuyên về dòng tiểu thuyết tình cảm có yếu tố nhạy cảm giữa các nhân vật nam, rất được phụ nữ ưa chuộng. Đây được xem là chiến dịch bắt giữ lớn nhất từ trước đến nay nhắm vào cộng đồng sáng tác đam mỹ. Cảnh sát cáo buộc các tác giả này vi phạm luật chống văn hóa phẩm đồi trụy ban hành từ năm 2004, một đạo luật có thể dẫn đến án tù trên 10 năm, thậm chí chung thân.

Bối cảnh: Từ văn hóa ngách đến mục tiêu của chính quyền

Đam mỹ (boy love) một thể loại văn học có nguồn gốc từ Nhật Bản, từ lâu đã có một lượng người hâm mộ trung thành tại Trung Quốc. Nó mang đến một góc nhìn khác về tình yêu, thoát khỏi những khuôn mẫu truyền thống, đặc biệt thu hút độc giả nữ. Vào thời kỳ đỉnh cao, đam mỹ thậm chí còn là nguồn cảm hứng cho nhiều bộ phim truyền hình ăn khách, bệ phóng cho sự nghiệp của nhiều ngôi sao nam hàng đầu.

Tuy nhiên, khi thể loại này ngày càng phổ biến, nó đã lọt vào tầm ngắm của các cơ quan quản lý. Truyền thông nhà nước bắt đầu chỉ trích đam mỹ là thô tục, cho rằng các yếu tố đồng tính có thể làm sai lệch nhận thức của giới trẻ. Lệnh cấm đối với các tác phẩm chuyển thể từ đam mỹ và nội dung LGBTQ+ (thuật ngữ dùng để chỉ cộng đồng những người có xu hướng tính dục và bản dạng giới khác với đa số (dị tính và hợp giới) trong xã hội) nói chung đã được ban hành.

Bản án hà khắc và những tranh cãi về pháp lý

Các bản án được đưa ra trong chiến dịch lần này đã gây ra một làn sóng phẫn nộ. Một tác giả nổi tiếng tên Yun Jian, từ năm 2018 đã sáng tác 38 bộ tiểu thuyết đam mỹ trên Hải Đường Văn Học Thành, thu nhập hơn 1,85 triệu nhân dân tệ (6,7 tỷ đồng), cô bị kết án 4,5 năm tù và bị phạt một khoản tiền gấp đôi thu nhập của mình. Nhiều tác giả khác, dù chỉ kiếm được những khoản tiền nhỏ, chỉ 200 tệ (khoảng hơn 700.000 đồng) cũng phải đối mặt với án tù (dù là án treo) và các khoản phạt nặng nề.

Nhiều người đã chỉ ra sự phi lý khi các bản án dành cho các tác giả đam mỹ còn nặng hơn cả một số tội phạm hiếp dâm hay buôn người. Giáo sư luật Lao Dongyan của Đại học Thanh Hoa nhận định, các cơ quan thực thi pháp luật dường như đang quan tâm đến việc "bảo vệ thuần phong mỹ tục" hơn là bảo vệ các quyền lợi cá nhân.

Luật pháp về nội dung dâm ô của Trung Quốc vốn đã mơ hồ nhưng lại đặc biệt nhắm vào các nội dung đồng tính. Một nhóm do chính phủ hậu thuẫn thậm chí còn định nghĩa "đồng tính luyến ái và các hình thức biến thái tình dục khác" là nội dung dâm ô. Các chuyên gia pháp lý cho rằng việc áp dụng các tiêu chuẩn định tội của 20 năm trước vào một xã hội có quan niệm đạo đức đã thay đổi sâu sắc là không còn phù hợp. Nhiều luật sư cũng cho rằng luật này cần sửa đổi để phù hợp với thời đại.

Hiện chưa xác định được con số chính xác các nữ tác giả bị bắt giữ nhưng theo các luật sư, một số người đã được tại ngoại. Không ai trong số họ có thể tiếp xúc để phỏng vấn, người thân của họ cũng từ chối lên tiếng vì lo ngại an toàn.

×