Vì sao Văn Toàn tịt ngòi ở đội tuyển Việt Nam?

Văn Toàn chưa từng chiếm vị trí chính thức thời HLV Park, dù thường dẫn đầu V-League về số bàn hoặc kiến tạo. Trong hai mùa liên tiếp 2019 và 2020, Văn Toàn kiến tạo nhiều nhất ở V-League. Đến mùa 2021, anh trở thành "kép chính" trên hàng công HAGL và dẫn đầu danh sách ghi bàn đến khi giải bị huỷ.

Chơi hay ở V-League nhưng Văn Toàn chưa bao giờ đem được phong độ như thế lên đội tuyển. Anh thậm chí chưa ghi bàn hay kiến tạo trong 18 trận tính điểm FIFA đã chơi dưới thời HLV Park. Những cầu thủ tấn công khác như Nguyễn Quang Hải, Phan Văn Đức hay Nguyễn Tiến Linh đều ghi dấu giày vào năm bàn trở lên.

Trong những cầu thủ đã chơi ít nhất 10 trận, chỉ bốn người chưa ghi bàn hoặc kiến tạo. Ngoài Văn Toàn, là... thủ môn Đặng Văn Lâm và hai trung vệ Trần Đình Trọng, Bùi Tiến Dũng. Thống kê như vậy khó giúp Văn Toàn chiếm được suất chính thức, khi dù sao nhiệm vụ của tiền đạo cũng là ghi bàn hoặc kiến tạo.

Văn Toàn chưa thể trình diễn như ở cấp CLB, một phần vì anh ít được sử dụng. Dù đã chơi 18 trận, chỉ tám lần anh đá chính. Trong đó, có tới bảy trận Văn Toàn bị thay ra. Tức là anh chỉ chơi trọn 90 phút trong đúng một trận, gặp Thái Lan ở lượt đầu vòng loại thứ hai World Cup 2022 ngày 5/9/2019.

Ở V-League, Văn Toàn lại là cầu thủ không thể thay thế của HAGL và thường xuyên đá chính. Kể từ V-League 2016, Văn Toàn đã chơi 134 trận, tức là anh chỉ lỡ hai trận. Trong đó, có tới 126 trận anh đá chính, và chỉ 30 trận bị thay ra. Nói cách khác, tiền đạo 25 tuổi gốc Hải Dương đã chơi trọn 90 phút trong 96 trận ở V-League sáu mùa qua.

Việc được thi đấu thường xuyên, và được trọng dụng, ảnh hưởng nhiều đến sự tự tin của cầu thủ. Trung bình mỗi trận ở V-League, Văn Toàn chơi 85 phút. Còn ở đội tuyển, anh chỉ được chơi 38 phút mỗi trận. Còn Phan Văn Đức chơi trung bình 70 phút mỗi trận cho đội tuyển, Tiến Linh 57 phút và Quang Hải 88 phút.

Những gì Văn Toàn thể hiện trên sân cũng chưa làm hài lòng thầy Park. Trong trận duy nhất chơi trọn 90 phút gặp Thái Lan, Văn Toàn có cơ hội ngon ăn ngay ở giây thứ 18. Từ đường chuyền dài của Nguyễn Phong Hồng Duy, trung vệ Pansa Hemviboon phán đoán sai độ nảy của bóng. Văn Toàn chớp thời cơ cướp bóng đối mặt thủ môn rồi sút chìm chéo góc chệch cột. Anh còn dứt điểm thêm một lần nữa ở trận này nhưng tỷ số chỉ là 0-0.

Nếu không phải Văn Toàn, Tiến Linh hay Công Phượng có lẽ không đủ tốc độ để bứt lên cướp bóng trong tình huống đó. Nhưng với cú sút trong tình huống như thế, Tiến Linh hay Công Phượng có khả năng ghi bàn cao hơn.

Văn Toàn cũng thường bị lạc nhịp so với lối chơi của đội tuyển. Trên lý thuyết, tốc độ của Văn Toàn rất hợp với lối phòng thủ phản công của Việt Nam. Nhưng, thường khi Văn Toàn dốc bóng lên, hoặc là anh không qua được các hậu vệ hàng đầu châu lục, hoặc là đồng đội không lên theo kịp để phối hợp.

Cũng ở trận gặp chủ nhà Thái Lan nói trên, Văn Toàn chỉ chạm bóng 29 lần trong 90 phút. Còn Công Phượng chỉ chơi 45 hiệp hai, khi vào thay Tiến Linh, nhưng chạm bóng tới 31 lần. Công Phượng cũng hai lần tạo ra cơ hội cho đồng đội dứt điểm trong hiệp hai, còn Văn Toàn không làm được điều đó dù chơi cả trận.

Trình độ các đối thủ của Việt Nam cũng cao hơn hẳn so với các hậu vệ V-League. Các hậu vệ tầm cỡ khu vực hay châu lục nhanh và khoẻ hơn, vì thế tốc độ của Văn Toàn không còn lại nỗi khiếp sợ như với các hậu vệ V-League.

Nhưng, không thể nói Văn Toàn chưa đóng góp được gì cho đội tuyển. Anh đã đem về hai quả phạt đền trong các trận quốc tế dưới trướng HLV Park. Đầu tiên là trận giao hữu kín với Philippines ngày cuối năm 2018. Quả phạt đền còn lại quan trọng hơn, khi anh giúp Quế Ngọc Hải ghi bàn ấn định thắng lợi 2-1 trước Malaysia ở vòng loại thứ hai World Cup 2022. Không có cú ngã của Văn Toàn, Việt Nam có thể đã không đến được vòng loại thứ ba.

Và trước thời HLV Park, Văn Toàn cũng giữ vị thế quan trọng ở đội tuyển. Anh từng ghi cú đúp vào lưới Đài Loan ngay trận ra mắt ở tuổi 20. Tiền đạo cao 1m70 đã ghi bốn bàn cho đội tuyển, và lần gần nhất anh làm điều đó là tháng 3/2017, trước Afghanistan.

Trong trận gặp Trung Quốc sắp tới, HLV Park nhiều khả năng sẽ chỉ dùng Văn Toàn trong vai trò dự bị, và anh vào sân sớm hay muộn phụ thuộc vào diễn biến trận đấu. Nhưng, nếu được đá chính, anh cần chắt chiu tốt hơn cơ hội để ghi điểm trong mắt thầy Park.

Xuân Bình