Công ty khởi nghiệp trí tuệ nhân tạo (AI) DeepSeek của Trung Quốc đang gây chấn động thị trường với mô hình AI chi phí thấp, được cho là có khả năng cạnh tranh rất cao với các chatbot phương Tây. Tuy nhiên, sự trỗi dậy nhanh chóng của DeepSeek đang vướng phải cáo buộc đánh cắp công nghệ từ Mỹ, làm dấy lên lo ngại về tham vọng AI của Trung Quốc và hiệu quả của các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Mỹ. Ứng cử viên Bộ trưởng Thương mại Mỹ, ông Howard Lutnick, đã lên tiếng chỉ trích DeepSeek, cho rằng "nếu là đồ ăn cắp thì đương nhiên rẻ hơn".

Lời cáo buộc này được ông Lutnick đưa ra trong phiên điều trần của Ủy ban Thương mại Thượng viện Mỹ về việc bổ nhiệm ông vào vị trí Bộ trưởng Thương mại. Vấn đề DeepSeek đã trở thành một trong những mối quan tâm hàng đầu của các thượng nghị sĩ Mỹ, lo ngại rằng lợi thế AI của Mỹ có nguy cơ bị Trung Quốc vượt mặt.

Ông Lutnick cho rằng, việc DeepSeek nổi lên cho thấy rằng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Mỹ, nếu không có sự hỗ trợ của thuế quan thì sẽ giống như "đánh chuột chũi", Trung Quốc khi bị chặn ở một nơi sẽ tìm cách vượt qua các biện pháp kiểm soát khác. Ông không tin rằng DeepSeek phát triển một cách minh bạch mà cáo buộc công ty này "đánh cắp công nghệ, xâm nhập hệ thống và lấy đi tài sản".

Ông Lutnick nhấn mạnh rằng Mỹ đã quá dễ dãi với Trung Quốc trong vấn đề này, đồng thời cam kết sẽ thực thi nghiêm ngặt các biện pháp kiểm soát trong tương lai, đảm bảo Mỹ giữ vững vị thế dẫn đầu trong lĩnh vực công nghệ.

Bên cạnh đó, công ty OpenAI, đơn vị phát triển chatbot ChatGPT, cũng đã lên tiếng cho biết có bằng chứng cho thấy DeepSeek đã sao chép mô hình của họ để phát triển sản phẩm. Ngoài ra, giới công nghệ còn cho rằng DeepSeek đang sở hữu một số lượng lớn chip H100 cao cấp của NVIDIA, cho thấy công ty này đang trực tiếp thách thức các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Mỹ.

Trước tình hình này, theo Bloomberg News, chính quyền Donald Trump đang cân nhắc việc siết chặt các quy định bán chip NVIDIA cho Trung Quốc, có thể mở rộng các biện pháp hạn chế đối với cả chip H20, một loại chip đặc biệt mà NVIDIA cung cấp riêng cho thị trường Trung Quốc.

Ông Howard Lutnick, người được Tổng thống Donald Trump đề cử vào vị trí Bộ trưởng Thương mại, được biết đến là một người có lập trường cứng rắn đối với Trung Quốc. Ông từng là thành viên của nhóm chuyển giao quyền lực của Trump, hiện đang là CEO của công ty dịch vụ tài chính Cantor Fitzgerald. Khi đề cử ông, Tổng thống Trump cũng cho biết, ông Lutnick sẽ trực tiếp phụ trách các chính sách thương mại và thuế quan của Mỹ.

Ủy ban Thương mại Thượng viện dự kiến sẽ bỏ phiếu về việc bổ nhiệm ông Lutnick sau phiên điều trần này. Nếu được Ủy ban thông qua, quyết định bổ nhiệm sẽ được chuyển lên Thượng viện xem xét và bỏ phiếu toàn thể. Nếu hơn một nửa số thượng nghị sĩ ủng hộ, ông Lutnick sẽ chính thức trở thành Bộ trưởng Thương mại Mỹ. Sự kiện này sẽ có tác động không nhỏ đến quan hệ Mỹ-Trung trong lĩnh vực công nghệ và thương mại, cũng như chính sách quản lý và kiểm soát công nghệ của Mỹ.