Chính sách miễn VAT vàng tiêu chuẩn kéo dài đến hết năm 2027

Theo thông báo từ Bộ Tài chính và Tổng cục Thuế Trung Quốc, tất cả thành viên hoặc khách hàng giao dịch vàng tiêu chuẩn qua Sàn vàng Thượng Hải (SGE) và Sàn hàng hóa kỳ hạn Thượng Hải (SHFE) sẽ được miễn thuế giá trị gia tăng (VAT) cho đến ngày 31/12/2027.

Chính sách này áp dụng cho các giao dịch vàng tiêu chuẩn - loại vàng đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn về độ tinh khiết, trọng lượng và nguồn gốc do sàn quy định. Mục tiêu là khuyến khích giao dịch chính thức qua sàn, thay vì thị trường tự do, qua đó nâng cao tính minh bạch và kiểm soát của cơ quan quản lý.

Các giao dịch không có giao nhận vàng vật chất sẽ được miễn hoàn toàn VAT. Trong trường hợp phát sinh giao nhận thực tế, chính sách thuế sẽ được phân loại rõ ràng theo mục đích sử dụng bao gồm: Vàng tiêu chuẩn cho mục đích đầu tư sẽ được áp dụng cơ chế “nộp rồi hoàn thuế ngay”; vàng dùng cho mục đích phi đầu tư sẽ được miễn VAT hoàn toàn, trong khi bên mua vẫn có thể khấu trừ 6% thuế đầu vào theo quy định.

Giới chuyên gia đánh giá, chính sách miễn VAT vàng Trung Quốc là bước cải cách quan trọng trong quản lý thị trường vàng nội địa. Việc phân định rạch ròi giữa vàng đầu tư và vàng thương mại sẽ giúp hạn chế rủi ro gian lận thuế, đồng thời thúc đẩy hoạt động giao dịch hợp pháp qua sàn - yếu tố cần thiết để Trung Quốc tiếp tục duy trì vị thế là một trong những trung tâm vàng lớn nhất thế giới.

Tuy nhiên, chính sách này chỉ áp dụng cho giao dịch vàng tiêu chuẩn qua sàn, không ảnh hưởng đến mua bán vàng vật chất ngoài thị trường. Nghĩa là, các cá nhân hoặc cửa hàng kinh doanh vàng nhỏ lẻ vẫn áp dụng thuế VAT theo quy định hiện hành.

Miễn thuế VAT trong giao dịch qua sàn vàng, liệu có phù hợp với Việt Nam

Tại Việt Nam, thị trường vàng vẫn luôn được coi là một thị trường đặc biệt, cần được kiểm soát và giám sát chặt chẽ. Theo quy định hiện hành, vàng trang sức, mỹ nghệ tại Việt Nam chịu thuế giá trị gia tăng 10%, còn vàng miếng (bao gồm vàng SJC, vàng nhẫn trơn không chế tác) không thuộc đối tượng chịu VAT. Tuy nhiên mọi giao dịch đều phải thực hiện qua hệ thống được cấp phép. Điều này khiến hoạt động kinh doanh vàng tại Việt Nam thiếu tính linh hoạt.

Trên thực tế, Việt Nam đã từng thí điểm sàn vàng giao ngay trong giai đoạn 2008-2010, nhưng phải đóng cửa do thiếu hành lang pháp lý và nguy cơ đầu cơ. Từ đó đến nay, thị trường vàng chủ yếu do Ngân hàng Nhà nước quản lý tập trung, trong đó Công ty SJC giữ vai trò gần như độc quyền sản xuất vàng miếng, còn các doanh nghiệp tư nhân chủ yếu kinh doanh vàng trang sức hoặc vàng nhẫn.

Trong vòng một năm trở lại đây, nhiều ngân hàng lớn tại Việt Nam đã tham gia vào quá trình chuẩn bị cho việc thành lập sàn giao dịch vàng quốc gia như một bước tiến mới trong thị trường kim loại quý. Theo thông tin từ Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN), dự án sàn vàng sẽ được triển khai theo ba giai đoạn, trong đó ở giai đoạn đầu “những tổ chức cung cấp dịch vụ sàn giao dịch vàng; ngân hàng thanh toán; các thành viên giao dịch gồm ngân hàng, doanh nghiệp được cấp phép nhập khẩu vàng” đã được xác định.

Một số ngân hàng lớn như BIDV, Sacombank và Eximbank đang được đánh giá là những ứng viên tiềm năng cho vai trò “nhà tạo lập thị trường vàng” nhờ quy mô vốn mạnh và kinh nghiệm kinh doanh vàng trong quá khứ. BIDV có thể tham gia ở vai trò nhập khẩu và cung ứng vàng nguyên liệu; Sacombank sở hữu công ty con SBJ chuyên về sản xuất - chế tác vàng miếng; trong khi Eximbank từng là một trong những đơn vị vận hành sàn vàng đầu tiên tại Việt Nam trước năm 2010. Nhiều ngân hàng cho biết họ sẵn sàng đầu tư hạ tầng công nghệ và nhân sự nếu NHNN cho phép tái lập mô hình giao dịch vàng chuẩn hóa theo thông lệ quốc tế.

Theo các chuyên gia, chính sách miễn VAT vàng tiêu chuẩn của Trung Quốc là một tiền lệ đáng chú ý mà Việt Nam có thể tham khảo khi xây dựng cơ chế sàn vàng quốc gia. Nếu biết tách bạch rõ giữa vàng đầu tư và vàng thương mại, đồng thời áp dụng hệ thống quản lý điện tử tập trung, Việt Nam có thể vừa giảm tình trạng buôn lậu vàng, gian lận thuế, vừa tạo nền tảng cho các sản phẩm tài chính phái sinh dựa trên vàng - một lĩnh vực còn bỏ ngỏ hiện nay. Tuy nhiên, giới phân tích cũng cảnh báo việc mở cửa thị trường vàng cần tiến hành thận trọng, đi kèm hệ thống giám sát rủi ro chặt chẽ để tránh tái diễn tình trạng đầu cơ và biến động tỷ giá như giai đoạn trước đây.

×