Trung Quốc bắt đầu sản xuất hàng loạt ô tô bay

Xpeng mở dây chuyền sản xuất hàng loạt

Ngày 3/11 vừa qua, Xpeng AeroHT chính thức khánh thành dây chuyền sản xuất xe bay hàng loạt đầu tiên trên thế giới tại nhà máy ở Quảng Châu (Trung Quốc). Cùng ngày, chiếc xe bay đầu tiên mang tên Land Carrier cũng được xuất xưởng, đánh dấu bước ngoặt trong nỗ lực thương mại hóa phương tiện bay dân dụng.

Land Carrier là mẫu xe hybrid (xe sử dụng kết hợp động cơ đốt trong và mô tơ điện) được thiết kế theo cấu trúc mô-đun, có thể tách rời thành hai phần gồm xe mặt đất và mô-đun bay.

Phần “xe mẹ” di chuyển dưới đất sử dụng cấu hình ba trục sáu bánh, dẫn động bốn bánh và hệ thống đánh lái bánh sau, giúp xe linh hoạt khi vận hành và có khả năng vượt địa hình tốt. Kích thước tổng thể của xe khoảng 5.500 x 2.000 x 2.000 mm, tương đương một chỗ đậu xe tiêu chuẩn, có thể điều khiển bằng bằng lái ôtô thông thường.

Phần mô-đun bay được trang bị 6 cánh quạt điện bố trí dạng ống kép, thân và cánh làm từ sợi carbon để tối ưu trọng lượng và độ bền. Khoang lái toàn cảnh 270 độ giúp người điều khiển có tầm quan sát rộng, hỗ trợ hai chế độ lái gồm thủ công và tự động. Ở chế độ tự động, xe có thể lập kế hoạch đường bay, tự cất cánh và hạ cánh chỉ với một nút bấm, đồng thời sử dụng công nghệ nhận diện địa hình 3D để đảm bảo hạ cánh chính xác.

Theo Xpeng, tổ hợp sản xuất gồm năm phân xưởng chính: vật liệu composite, hệ thống đẩy, lắp ráp, sơn và tích hợp hoàn thiện. Xưởng composite đảm nhiệm chế tạo các chi tiết sợi carbon như cánh, cánh quạt và sàn, đạt công suất 300 tấn mỗi năm, thuộc nhóm lớn nhất trong lĩnh vực hàng không dân dụng. Xưởng hệ thống đẩy được trang bị dây chuyền tích hợp hiện đại cho mô-đun điện và cánh quạt, có khả năng truy xuất tự động từng linh kiện.

Khung thân xe được ghép nối bằng kỹ thuật “kết nối nguội” kết hợp tán đinh và keo dán, trong khi công đoạn sơn sử dụng quy trình 8C6B nhiều lớp trên dây chuyền tự động linh hoạt. Giai đoạn cuối cùng bao gồm việc tích hợp và kiểm tra 9 hệ thống chính, bảo đảm đạt chuẩn thiết kế và chứng nhận bay.

Nhiều hãng xe Trung Quốc gia nhập cuộc đua

Không chỉ có Xpeng, hàng loạt hãng ô tô và startup công nghệ khác tại Trung Quốc cũng đang đầu tư mạnh mẽ vào nghiên cứu và sản xuất ô tô bay, lĩnh vực được xem là mũi nhọn mới của ngành giao thông thông minh.

Hongqi, thương hiệu cao cấp thuộc tập đoàn FAW Group, đang phát triển mẫu xe bay có tên Tiannian 1. Sản phẩm được thiết kế theo mô hình mô-đun, có thể chuyển đổi giữa chế độ ô tô và máy bay trong vài phút. Hongqi đặt mục tiêu thương mại hóa xe bay vào năm 2029 và hướng tới bay có người lái vào năm 2035.

Hãng ô tô Chery cũng xác nhận sẽ ra mắt mẫu xe bay eVTOL đầu tiên vào tháng 10 tới. Hãng cho biết xe được phát triển với định hướng phổ cập xe bay cho hộ gia đình trong tương lai.

AutoFlight đang thử nghiệm dòng Prosperity I, có thể chở 4 người và bay liên tục hơn 250 km. Hãng đã nhận được các đơn đặt hàng lớn và đang mở rộng hợp tác với châu Âu để triển khai dịch vụ taxi bay tại Đức và Hà Lan vào năm 2026.

Một tên tuổi đáng chú ý khác là TCab Technology, startup có trụ sở tại Thượng Hải, hiện đang phát triển mẫu eVTOL E20. Mẫu này được thiết kế theo dạng "lift-and-cruise" (cất cánh bằng cánh quạt thẳng đứng, bay bằng cánh ngang), có khả năng chở 4 hành khách với tầm bay trên 200 km. TCab đặt mục tiêu nhận chứng nhận an toàn và bắt đầu thử nghiệm thương mại tại Trung Quốc trong giai đoạn 2026–2027.

Thị trường tỷ đô và triển vọng dài hạn

Theo McKinsey & Company, thị trường xe bay toàn cầu có thể đạt giá trị hơn 500 tỷ USD vào năm 2040, trong đó Trung Quốc chiếm khoảng 25%. Với dân số hơn 1,4 tỷ người và tốc độ đô thị hóa nhanh, quốc gia này được xem là thị trường lý tưởng để thử nghiệm mô hình giao thông ba chiều – kết hợp đường bộ, trên không và hệ thống tự động hóa.

Các chuyên gia nhận định, điểm mạnh của Trung Quốc nằm ở khả năng sản xuất linh kiện và hệ thống pin trong nước, giúp giảm chi phí đáng kể. Cùng với đó là sự hỗ trợ của chính phủ, bao gồm chính sách thử nghiệm eVTOL tại các khu vực thí điểm như Thâm Quyến, Quảng Châu, Hàng Châu và Thượng Hải, nơi được phép thiết lập hành lang bay đô thị dành cho phương tiện dân dụng.

Tuy vậy, để xe bay trở thành phương tiện phổ biến, nhiều thách thức vẫn tồn tại. Ngoài chi phí sản xuất cao, vấn đề an toàn, tiếng ồn, cấp phép bay và hạ tầng sạc là những yếu tố then chốt. Việc quản lý hàng nghìn phương tiện cùng hoạt động trong không phận đô thị đòi hỏi hệ thống kiểm soát không lưu hiện đại và phần mềm điều phối chính xác từng giây.

Với hàng loạt doanh nghiệp lớn tham gia và sự hậu thuẫn mạnh mẽ từ chính phủ, Trung Quốc đang không chỉ tham gia vào cuộc đua xe bay, mà còn định hình lại tương lai giao thông đô thị toàn cầu. Trong thập kỷ tới, hình ảnh những chiếc ô tô cất cánh khỏi mặt đất có thể không còn là viễn tưởng mà trở thành biểu tượng mới của kỷ nguyên di chuyển thông minh.