Một tuyên bố gây chấn động từ Tổng thống Donald Trump đã làm dấy lên những cuộc tranh luận gay gắt về tương lai của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed). Ông Trump khẳng định tiêu chí hàng đầu cho việc lựa chọn người kế nhiệm Chủ tịch Fed Jerome Powell sẽ là sự sẵn lòng cắt giảm lãi suất, một điều kiện mà giới phân tích cho rằng có thể "gây tổn hại nghiêm trọng đến tính độc lập" của Fed.

Sự bướng bỉnh của Fed và áp lực giảm lãi suất

"Nếu tôi nghĩ ai đó sẽ giữ nguyên lãi suất hoặc như thế nào đó, tôi sẽ không chọn người đó. Tôi sẽ chọn những người muốn giảm lãi suất. Có rất nhiều người như vậy", Tổng thống Trump tuyên bố vào ngày 28/6 (giờ địa phương). Phát biểu này tiếp nối chuỗi chỉ trích gay gắt của ông đối với Chủ tịch Fed Jerome Powell, người mà ông đã thẳng thừng gọi là "một con la bướng bỉnh, một người ngốc" vì kiên quyết giữ nguyên lãi suất.

Tổng thống Trump nhiều lần cáo buộc chính sách lãi suất của Fed đã khiến chi phí vay mượn của chính phủ trở nên quá cao, gây cản trở cho tăng trưởng kinh tế. "Nếu ông ấy muốn từ chức, tôi rất vui lòng", ông Trump nhấn mạnh, cho thấy sự bất mãn tột độ với vị Chủ tịch Fed hiện tại.

Mối đe dọa đối với sự độc lập của Fed

Nhiệm kỳ Chủ tịch của ông Powell sẽ kết thúc vào tháng 5/2026. Dù Tổng thống Trump đã đề cập đến ba hoặc bốn ứng viên tiềm năng, Bộ trưởng Bộ Tài chính Scott Bessent đã cố gắng làm dịu đi những đồn đoán về một sự đề cử sớm. Ông Bessent cho biết, việc đề cử có thể diễn ra vào cuối năm nay, có thể vào tháng 10 hoặc tháng 11 với mục đích để ứng viên đó sẵn sàng nhậm chức Chủ tịch vào tháng 1/2026, khi một ghế trống khác trong Hội đồng Thống đốc xuất hiện. Tuy nhiên, nhiệm kỳ của ông Powell với tư cách là Thống đốc Fed sẽ kéo dài đến năm 2028, tạo ra một tình huống phức tạp.

Những phát biểu công khai và trực diện của Tổng thống Trump về việc chỉ định Chủ tịch Fed dựa trên lập trường về lãi suất có nguy cơ làm lung lay nghiêm trọng khái niệm về tính độc lập của ngân hàng trung ương Mỹ. Các nhà kinh tế và chính trị gia thường nhấn mạnh tầm quan trọng của việc Fed phải hoạt động độc lập, không chịu ảnh hưởng từ các áp lực chính trị, để đảm bảo các quyết định về chính sách tiền tệ dựa trên dữ liệu và phân tích kinh tế khách quan.

Trong hai sự kiện công khai vào ngày 28/6 (giờ địa phương), ông Trump đã không ngừng công kích ông Powell, cho thấy mức độ bất mãn cao nhất của ông đối với cách Fed điều hành chính sách tiền tệ.

Chính sách lãi suất hiện tại và triển vọng tương lai

Trong khi Tổng thống Trump gây áp lực đòi giảm lãi suất, các quan chức Fed tuần trước đã dự báo sẽ có hai đợt cắt giảm lãi suất 25 điểm cơ bản vào cuối năm nay, tương đương giảm tổng cộng 0.5 điểm phần trăm chi phí vay mượn. Tuy nhiên, nhiều nhà hoạch định chính sách trong tuần này lại bày tỏ sự thận trọng, cho biết họ cần thêm dữ liệu trong vài tháng tới để đảm bảo rằng thuế quan sẽ không dẫn đến lạm phát dai dẳng. Điều này đã làm giảm kỳ vọng về việc Fed sẽ cắt giảm lãi suất ngay trong cuộc họp tháng 7 tới.

Fed đã duy trì lãi suất ổn định trong khoảng 4.25% - 4.5% kể từ đầu năm. Chủ tịch Powell cũng giải thích với các nhà lập pháp rằng nếu không phải vì những bất ổn về triển vọng giá cả do thuế quan gây ra, Fed có lẽ đã bắt đầu cắt giảm lãi suất dựa trên tình hình lạm phát giảm. Ông cũng nhấn mạnh rằng Fed không cần thiết phải vội vàng điều chỉnh lãi suất vào thời điểm hiện tại.

Dữ liệu kinh tế công bố vào 28/6 cho thấy lạm phát tại Mỹ trong tháng 5 vẫn ở mức vừa phải. Tuy nhiên, nhiều nhà kinh tế dự đoán rằng lạm phát sẽ có xu hướng tăng trong những tháng tới khi các doanh nghiệp chuyển gánh nặng thuế nhập khẩu cao hơn sang người tiêu dùng. Điều này càng làm phức tạp thêm những quyết định chính sách tiền tệ của Fed và đặt ra thách thức lớn cho vị Chủ tịch tiếp theo, dù là ông Powell hay một người được ông Trump lựa chọn.

×