"Tô hồng" hồ sơ ứng tuyển là gian dối

Trên không gian mạng, ngày càng nhiều nhà tuyển dụng phản ánh về tình trạng hồ sơ ứng tuyển (CV) được “tô vẽ” quá mức, khiến quá trình sàng lọc ứng viên giống như một “canh bạc may rủi”. Do vậy, việc xác thực năng lực của ứng viên đang trở thành thách thức lớn.

Về vấn đề nhiều ứng viên "tô son trát phấn" vào CV, chị Phan Yến, nhân viên phụ trách hành chính nhân sự tại công ty Jalux Taseco cho biết: “Nếu gọi việc 'tô hồng' CV là gian dối thì không sai".

Theo chị Yến, không ít lần nhà tuyển dụng “vỡ mộng” sau vòng phỏng vấn. Trên giấy thì ứng viên "vẽ" ra nhiều kỹ năng thành thạo nhưng đến lúc bắt tay vào làm việc thì mới lộ ra là "học lỏm" vài ba thuật ngữ trên mạng để điền vào.

Đồng quan điểm, chị Khánh Ly – chuyên viên tuyển dụng tại một công ty thiết kế nội thất ở Hà Nội cho biết: “Việc phóng đại CV dẫn đến việc cả doanh nghiệp và ứng viên đều chịu ảnh hưởng: Công ty mất thời gian đào tạo người không phù hợp, còn ứng viên dễ mất phương hướng khi thực tế không giống kỳ vọng”.

Chị Ly từng phỏng vấn một bạn sinh viên ghi trong CV là từng tham gia thiết kế concept cho một chuỗi quán cà phê nổi tiếng. Nhưng khi hỏi sâu hơn thì hóa ra bạn ấy chỉ là hậu cần chứ không trực tiếp thiết kế. Thêm vào đó, chị cũng từng gặp nhiều bạn trẻ mới vào làm chưa đầy một tuần đã xin nghỉ, chỉ vì áp lực, không theo kịp tiến độ.

Dù vậy, cả chị Yến và chị Ly đều cho rằng: Không phải ngẫu nhiên mà nhiều ứng viên phải dùng "CV ảo”. Khi họ còn loay hoay tìm chỗ đứng, nhiều doanh nghiệp lại đặt ra tiêu chí tuyển dụng chạm ngưỡng “trên trời”.

Mới ra trường, đòi ba năm kinh nghiệm

Do không có gì nổi bật, Đức Chương (24 tuổi, kỹ sư cơ khí, Hai Bà Trưng, Hà Nội) thừa nhận từng chỉnh sửa CV để tăng cơ hội xin việc. “Các nhà tuyển dụng thường yêu cầu ứng viên phải có trên 2 năm kinh nghiệm, sử dụng thành thạo phần mềm chuyên môn, làm được việc ngay, thái độ tốt, chịu áp lực cao", Chương cho hay.

Theo Chương, không ít công ty đang rơi vào cái bẫy tuyển dụng lý tưởng – mong muốn tìm được “ứng viên hoàn hảo”. Một thực tế là để tiết kiệm thời gian và chi phí, họ kỳ vọng người mới vào là có thể “chạy việc” ngay, đặc biệt, trong các công ty vừa và nhỏ hoặc startup.

Trước đó, do mới ra trường với tấm bằng kỹ sư điện loại khá, Chương sợ bị trượt phỏng vấn khi đi xin việc nên đã ghi "khống" số năm kinh nghiệm.

Chương không nghĩ rằng vài dòng “thêm thắt” lại ảnh hưởng nhiều, cho đến khi đi làm thật. Vào công ty, sếp giao việc sửa hệ thống điện một dây chuyền sản xuất cho anh. Chương loay hoay mãi không xong, từ việc đọc bản vẽ cho đến chọn thiết bị, đều phải tra lại từ đầu.

“Mình luôn sợ bị phát hiện. Không dám hỏi ai vì sợ lộ, lúc nào cũng 'căng như dây đàn'. Sau ba tuần, mình tự xin rút vì không đủ kinh nghiệm để đáp ứng được vị trí đó", Chương kể lại.

Trải qua vài môi trường, anh mới rút ra bài học: “Trung thực mới là cách tốt nhất để đi đường dài. CV không cần màu mè, chỉ cần đúng với năng lực thật. Quan trọng là thái độ cầu tiến và sẵn sàng học từ việc nhỏ. Mình cũng mong các doanh nghiệp có hệ thống đào tạo nội bộ bài bản cho những nhân viên mới vào để tiếp tục phát triển".

Tương tự, Nguyễn Phương, sinh viên năm cuối ngành truyền thông tại Hà Đông, Hà Nội cũng từng cảm thấy mình “tụt lại” giữa những ứng viên khác. Gửi hàng chục CV mà chỉ được gọi phỏng vấn đúng hai lần, Phương bắt đầu hoài nghi chính bản thân.

Theo Phương, không ít doanh nghiệp đòi hỏi năng lực của một nhân sự tầm trung, nhưng lại chỉ tuyển vị trí thực tập hoặc nhân viên mới, với đãi ngộ hạn chế. Điều này vô tình đẩy các ứng viên trẻ như cô vào thế “phải tô hồng để lọt mắt xanh” để hồ sơ không bị loại.

Phương cũng cho rằng, văn hóa “CV đẹp mới có cơ hội” cũng đang dần trở thành một “luật bất thành văn” khi nộp đơn xin việc. Nhiều người khi thấy bạn bè có CV ấn tượng sẽ dễ rơi vào cảm giác bị bỏ lại phía sau, từ đó hình thành nhu cầu phải “làm cho mình trông tốt hơn” trên giấy tờ.

Phương từng “tô hồng” hồ sơ, nhưng khi vào làm, năng lực thật của cô không đáp ứng kỳ vọng, khiến nhà tuyển dụng thất vọng. Cô cũng bị đồng nghiệp nói xấu vì đã tạo CV ảo.

“Mình nhận ra, thay vì bịa trên CV, mình tập trung làm thêm sản phẩm cá nhân: Viết blog, dựng clip, làm portfolio. Quan trọng nhất là thể hiện thái độ sẵn sàng học, chính nhờ vậy nên các công ty truyền thông cũng đánh giá mình cao”, Phương nói.

Trung thực không phải là liệt kê điểm yếu

Từ những câu chuyện như Chương hay Phương, nhiều nhà tuyển dụng cho rằng, để hạn chế tình trạng “CV ảo”, cả nhà tuyển dụng lẫn người tìm việc đều cần thay đổi cách nghĩ và cách làm.

Theo chị Yến - nhân viên phụ trách hành chính nhân sự tại công ty Jalux Taseco, nếu nhìn rộng hơn, fake CV là phản xạ sinh tồn của một bộ phận giới trẻ khi bị đặt trong một thị trường quá khắt khe.

Do đó, cả nhà tuyển dụng và ứng viên cần thay đổi tư duy, niềm tin mới có cơ hội được khôi phục. Một bản CV trung thực sẽ không còn là điều xa lạ. Trung thực không phải liệt kê điểm yếu mà là hiểu rõ điểm mạnh và thể hiện tinh thần cầu tiến.

Để tránh tình trạng "CV ảo“, công ty của chị Yến luôn ưu tiên kiểm tra tư duy và kỹ năng thực tế bằng bài test, case study, phỏng vấn tình huống.

Ngược lại, ứng viên cũng được quyền đặt câu hỏi, phản biện – còn nhà tuyển dụng minh bạch về công việc, thì phỏng vấn không còn là cuộc kiểm tra một chiều. Đó là cuộc đối thoại đôi bên cùng tìm kiếm sự phù hợp.

Về việc phân biệt CV thật – giả, anh Đức Việt, đồng sáng lập một công ty truyền thông, cho biết, doanh nghiệp ngày càng tinh ý hơn trong việc nhận diện hồ sơ bị “tô màu”. CV thật thường rõ ràng, mạch lạc, thông tin kiểm chứng được, trong khi CV giả dễ lộ ở phần kinh nghiệm không nhất quán, kỹ năng liệt kê dàn trải, dùng nhiều ngôn ngữ sáo rỗng.

Theo anh Việt, một bản CV đơn giản, đúng năng lực, đi kèm thái độ tích cực sẽ đáng tin hơn nhiều so với một hồ sơ hoàn hảo bề ngoài nhưng rỗng ruột. Thay vì “trang điểm” cho CV, các bạn trẻ nên đầu tư vào chính mình: Học kỹ năng cụ thể, thực hành qua dự án nhỏ, rèn tư duy phản biện và thể hiện quan điểm cá nhân khi phỏng vấn.

Anh Việt cũng cho biết, trong trường hợp doanh nghiệp phát hiện ứng viên đã “tô hồng” hồ sơ sau khi tuyển dụng, thay vì sa thải ngay lập tức, nhà tuyển dụng có thể cân nhắc điều chuyển họ sang một vị trí phù hợp hơn với năng lực thật. Nhiều bạn trẻ dù chưa đủ kinh nghiệm như mô tả trong CV, nhưng lại có tinh thần học hỏi, chịu khó và tiềm năng phát triển nếu được hướng dẫn đúng cách.

Tuy nhiên, để làm được điều này, doanh nghiệp cũng cần có quy trình đánh giá lại năng lực thực tế sau thời gian thử việc.

×