Tính năng trên Teams xâm phạm quyền riêng tư gây tranh cãi

Theo cập nhật trên lộ trình (Roadmap) của Microsoft 365, ứng dụng Teams sẽ được bổ sung tính năng tự động xác định vị trí người dùng từ tháng 12 tới, trên cả hai nền tảng Windows và macOS. Cụ thể, khi thiết bị của nhân viên kết nối với mạng Wi-Fi nội bộ, hoặc ghép nối cùng các thiết bị chia sẻ như màn hình, loa, dock hay “hot desk” (bàn làm việc linh hoạt), Teams sẽ hiển thị tên tòa nhà hoặc khu vực mà họ đang có mặt.

Microsoft giải thích rằng tính năng này được thiết kế để phục vụ các mô hình làm việc kết hợp (hybrid work), khi nhiều công ty duy trì song song hình thức làm việc tại văn phòng và từ xa. Việc hiển thị vị trí được cho là giúp các nhóm xác định ai đang có mặt tại văn phòng, ai làm việc từ xa, qua đó sắp xếp lịch họp, phân công nhiệm vụ hoặc trao đổi công việc hiệu quả hơn.

Tuy nhiên, ngay sau khi thông tin được công bố, nhiều người dùng và chuyên gia đã bày tỏ lo ngại. Trong bài viết được đăng tải trên Forbes, chuyên gia an ninh mạng Zak Doffman nhận định: “Đây là ví dụ điển hình cho triết lý công nghệ có thể làm được nhưng không nên làm”.

Theo Doffman, dữ liệu vị trí là một trong những loại dữ liệu nhạy cảm nhất, vì nó có thể tiết lộ mô hình di chuyển, thời gian có mặt, thậm chí cả thói quen cá nhân của người lao động. “Chỉ cần một sơ suất trong quản lý dữ liệu, thông tin vị trí có thể trở thành công cụ giám sát hoặc phân biệt đối xử”, ông cảnh báo.

Các chuyên gia bảo mật khác cũng chia sẻ quan điểm tương tự. Họ cho rằng, dù Teams chỉ hiển thị tên tòa nhà chứ không tiết lộ tọa độ chính xác, việc ghi nhận và chia sẻ dữ liệu vị trí nội bộ vẫn tiềm ẩn rủi ro lớn, đặc biệt nếu doanh nghiệp khai thác dữ liệu đó để đánh giá thời gian có mặt hoặc tần suất làm việc của nhân viên.

Trên các diễn đàn như Reddit và Microsoft Tech Community, nhiều người dùng bày tỏ sự bất bình trước việc Teams “đi quá xa” trong việc theo dõi nhân viên. Một tài khoản viết: “Tôi không cần sếp biết tôi đang ở tầng nào, miễn là công việc được hoàn thành”.

Không chỉ giới công nghệ, các chuyên gia nhân sự cũng đưa ra cảnh báo về tác động tiềm ẩn đối với văn hóa doanh nghiệp. Bà Lina Chen, chuyên gia nhân sự tại Singapore, nhận định với TechRadar Pro rằng: “Nếu công cụ cộng tác bị biến thành công cụ giám sát, nó sẽ phản tác dụng. Một khi niềm tin bị xói mòn, môi trường làm việc sẽ trở nên căng thẳng và thiếu minh bạch”.

Trước làn sóng phản ứng, Microsoft đã lên tiếng giải thích. Hãng khẳng định tính năng mới không theo dõi vị trí GPS của người dùng, mà chỉ nhận dạng vị trí thông qua mạng nội bộ (Wi-Fi hoặc thiết bị kết nối). Theo Microsoft, dữ liệu này chỉ nhằm giúp đồng nghiệp dễ dàng nhận biết ai đang ở cùng khu vực để thuận tiện hợp tác, không phải để quản lý hay theo dõi.

Đại diện Microsoft cũng nhấn mạnh rằng người dùng hoàn toàn có quyền kiểm soát tính năng này. Theo tài liệu của hãng, chế độ xác định vị trí mặc định được tắt (opt-out), và người dùng sẽ được yêu cầu tự nguyện bật (opt-in) nếu muốn sử dụng. Quản trị viên hệ thống không thể cấp quyền thay người dùng, đồng nghĩa việc thu thập thông tin vị trí chỉ diễn ra khi có sự đồng thuận rõ ràng.

Công ty cho biết thêm, quản trị viên và người dùng đều có thể tùy chỉnh hoặc vô hiệu hóa tính năng này trong phần cài đặt của Admin Center, đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn về quyền riêng tư trong doanh nghiệp.

Theo trang Windows Report, bản cập nhật mới thể hiện hướng đi của Microsoft trong việc làm cho trải nghiệm làm việc kết hợp trở nên “liền mạch và tự nhiên hơn”. Tuy nhiên, việc cân bằng giữa hiệu quả cộng tác và bảo vệ quyền riêng tư của nhân viên vẫn sẽ là bài toán khó, đặc biệt trong bối cảnh công nghệ ngày càng xóa nhòa ranh giới giữa “hỗ trợ công việc” và “giám sát hành vi”.