Thu hồi hơn 10.000 m2 "đất vàng" ở quận 10

Báo Người Lao Động ngày 9-5-2019, có bài viết "Thiếu chỗ xây trường lại đem đất cho thuê sai phép!" phản ánh khu "đất vàng" số 419 Lê Hồng Phong, phường 2, quận 10, TP HCM, vốn cho doanh nghiệp nhà nước thuê nhưng dần thoái vốn và bị tư nhân thao túng. Liên quan đến việc này, mới đây, Thường trực UBND TP đã có kết luận, thống nhất chủ trương thu hồi ngay sau khi kết thúc hợp đồng.

Lấy đất để xây trường học

Theo Thường trực UBND TP, hiện quỹ đất dành cho giáo dục trên địa bàn quận 10 còn thiếu so với quy định và quy hoạch được duyệt, đặc biệt là quỹ đất dành cho trường THCS còn thấp, không đáp ứng được nhu cầu phục vụ cho các học sinh trên địa bàn trong thời gian tới.

Trong khi đó, khu "đất vàng" số 419 Lê Hồng Phong được Công ty CP Giày Sài Gòn (GSG) thuê của nhà nước năm 2000, diện tích khoảng 13.000 m². Đến năm 2007, UBND TP chấp thuận cho công ty này tiếp tục sử dụng gần 11.000 m² và đến hết năm 2020 là hết thời hạn thuê đất. Thường trực UBND TP thống nhất chủ trương sau khi khu đất nêu trên hết hợp đồng cho thuê, sẽ thu hồi và bàn giao toàn bộ cho UBND quận 10 để đầu tư xây dựng trường THCS đạt chuẩn theo quy định (bằng nguồn kinh phí ngân sách nhà nước).

UBND TP giao UBND quận 10 mời, làm việc với đơn vị thuê sử dụng khu đất nêu trên, để thông báo cho đơn vị biết chủ trương của TP. Đồng thời phối hợp với Sở Quy hoạch Kiến trúc, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT), Sở Giáo dục và Đào tạo và các đơn vị liên quan lập điều chỉnh cục bộ đồ án quy hoạch phân khu tỉ lệ 1/2.000 tại khu đất nêu trên, trình thẩm định, phê duyệt theo quy định, để làm cơ sở triển khai thực hiện dự án đầu tư xây dựng trường học.

Liên quan đến khu đất này, trước đó, UBND quận 10 liên tục kiến nghị UBND TP thu hồi để giao cho quận xây trường học đạt chuẩn. Bởi theo UBND quận 10, hiện cụm liên phường gồm phường 1, 2 và 3 của quận chưa có trường THCS đạt chuẩn, trong khi nhu cầu cần phải có đất xây trường học rất lớn. Việc xây mới điểm trường không chỉ đáp ứng nhu cầu học hành của học sinh hiện nay mà còn để giải quyết chỗ học, bảo đảm cho việc tăng dân số cơ học trên địa bàn thời gian tới.

Sai nhưng không sửa

Quyết định chấm dứt việc cho thuê đất công đối với GSG của UBND TP là do GSG liên tục vi phạm khi sử dụng diện tích đất được cho thuê. Dù không được chuyển nhượng, chuyển đổi, cho thuê lại, thế chấp hoặc góp vốn bằng quyền sử dụng đất nhưng đơn vị này lại sử dụng phần lớn diện tích đất cho các doanh nghiệp, cá nhân thuê. Đáng chú ý, những vi phạm liên quan đến việc sử dụng sai mục đích, giảm nhu cầu sử dụng đất tại đây từng bị xử lý và yêu cầu chấn chỉnh, tuy nhiên hiện vẫn tiếp diễn.

Theo báo cáo của UBND TP hồi tháng 3-2019, qua kiểm tra hiện trạng khu đất, có 10 hạng mục công trình, trong đó GSG chỉ sử dụng một phần nhỏ và cho 5 tổ chức, cá nhân thuê. Ngoài Thành Bưởi vốn là doanh nghiệp thuê từ tháng 10-2017 (thời hạn đến ngày 15-10-2019) thì 2 đơn vị khác là Công ty TNHH Tiến Đồng Tiến, Công ty TNHH Karot Việt Nam và 2 cá nhân hiện cũng được GSG cho thuê đất làm kho chứa hàng, thời hạn đến hết tháng 12-2020.

GSG vốn là doanh nghiệp nhà nước từ năm 2004, đến năm 2015 không còn vốn nhà nước và bắt đầu xuất hiện nhiều thay đổi ở khu đất. Năm 2015, GSG ký 2 hợp đồng cho Thành Bưởi thuê một phần nhà xưởng, sân bãi và cho Công ty CP Thương mại Dược - Sâm Ngọc Linh Quảng Nam thuê làm kho chứa hàng. Hợp đồng với Công ty CP Thương mại Dược - Sâm Ngọc Linh Quảng Nam chỉ kéo dài tới cuối năm 2015, còn Thành Bưởi đến cuối năm 2020.

Theo hồ sơ của phóng viên, năm 2016, cơ quan chức năng đã lập đoàn kiểm tra liên ngành kiểm tra hoạt động tại địa chỉ 419 Lê Hồng Phong và cho thấy có nhiều vi phạm. Cụ thể là có dấu hiệu vi phạm trong xây dựng và thành lập bến xe, bãi đỗ xe, trạm dừng nghỉ không theo quy hoạch. Tháng 3-2017, Thanh tra Sở TN-MT vào cuộc để làm rõ các dấu hiệu vi phạm trong việc sử dụng đất. Trong kết luận thanh tra ngày 17-3-2017, Thanh tra Sở TN-MT quy kết: GSG vi phạm trong quản lý và sử dụng đất tại số 419 Lê Hồng Phong khi đã "tự ý cho thuê tài sản gắn liền với đất được nhà nước cho thuê đất hằng năm". Việc đơn vị này hủy bỏ hợp đồng cho thuê nhà xưởng, văn phòng rồi chuyển thành hợp đồng hợp tác kinh doanh với Thành Bưởi thanh toán phần lợi nhuận mỗi tháng không khác so với cho thuê nhà xưởng, văn phòng. Tháng 6-2017, Thanh tra Sở TN-MT xử phạt GSG hơn 720 triệu đồng về lý do sử dụng đất sai mục đích. UBND TP sau đó cũng đã có văn bản yêu cầu GSG chấm dứt ngay các vi phạm, chấp hành nộp phạt cũng như bị truy thu thêm tiền cho thuê đất trái quy định.

Bất chấp chỉ đạo của UBND TP HCM, đến thời điểm hiện tại, tại khu đất nêu trên, ai cũng dễ dàng nhìn thấy toàn bộ khu vực phía trước hiện vẫn cho Công ty Thành Bưởi thuê làm kho chứa hàng, văn phòng và điểm giao dịch, hoạt động tấp nập. Hàng hóa tại đây được nhà xe này phân loại, tập kết tại nhiều vị trí, đồng thời tổ chức thêm điểm giữ xe qua đêm cho khách nếu có nhu cầu. Phía trong khu đất, hoạt động của một số đơn vị đang thuê cũng diễn ra. 

Cần truy trách nhiệm một cách cụ thể

Trước thông tin UBND TP HCM thu hồi toàn bộ khu "đất vàng" số 419 Lê Hồng Phong, không ít người dân sinh sống quanh khu đất nói rằng: Đúng ra phải xử nghiêm và thu hồi khu đất trên ngay từ khi người sử dụng vi phạm nhưng cố tình không khắc phục. "Nhìn đất công bị biến thành của tư, ai mà không xót. Vì vậy, ngoài việc thu hồi, cũng cần làm rõ trách nhiệm của cá nhân, tập thể liên quan đến những vi phạm kéo dài này" - ông Hùng, một cư dân sinh sống gần khu đất, đề nghị.

Phan Anh