Thiếu đầu tư “vốn con người”, Việt Nam sẽ thua thiệt trong hội nhập

Phát biểu tại Diễn đàn Bền vững Việt Nam (VSF) 2019 diễn ra sáng nay (18/1) với chủ đề "Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và xã hội toàn diện phục vụ phát triển bền vững", Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Lê Quang Mạnh khẳng định, phát triển bền vững bao hàm không chỉ sự phát triển về kinh tế mà còn gắn liền với việc giải quyết các vấn đề xã hội, bảo vệ môi trường.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa kinh tế tiến triển ngày càng nhanh và mạnh mẽ, mang lại những cơ hội phát triển, nhưng đồng thời cũng đi kèm với những thách thức về môi trường, xã hội và mô thức phát triển bền vững sẽ dần trở thành lựa chọn phổ biến của các quốc gia trên toàn thế giới, trong đó có Việt Nam.

Việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và xã hội toàn diện phục vụ phát triển bền vững gắn với nhu cầu của con người là, dù ở nơi đâu cũng luôn được sống trong một môi trường hòa bình, không ô nhiễm, an toàn và có cơ hội mưu sinh bình đẳng. Để bảo đảm bền vững trong dài hạn, việc xây dựng nguồn nhân lực chất lượng và phù hợp là chìa khóa của thành công, Thứ trưởng Lê Quang Mạnh nêu rõ.

Theo Thứ trưởng Lê Quang Mạnh, chính sách phát triển bền vững của Việt Nam cần có các giải pháp đủ mạnh trong các lĩnh vực mang tính quyết định như nguồn nhân lực, chính sách ứng phó với biến đổi khí hậu, nông nghiệp thông minh, giải pháp về môi trường và cách mạng công nghiệp (CMCN) 4.0.

GS. Nguyễn Đức Khương, Chủ tịch Hội Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) – đơn vị đồng tổ chức Diễn đàn, cho biết nền kinh tế Việt Nam đạt được nhiều kỷ lục trong năm 2018, tốc độ tăng trưởng GDP cao nhất trong khu vực, lên đến 7%, thặng dư thương mại gấp hơn 3 lần năm 2017 đạt 7,21 tỷ USD, ngành nông nghiệp có mức tăng trưởng cao nhất trong 7 năm trở lại đây và kim ngạch xuất khẩu ước đạt 40,02 tỷ USD. Ông Khương nhấn mạnh, đó là tăng trưởng nhanh và bền vững.

Về lâu dài, theo GS. Khương, tăng trưởng nhanh và bền vững phụ thuộc rất nhiều vào số lượng và chất lượng nguồn lực con người, nhất là khi khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đóng vai trò chủ đạo trong sản sinh giá trị gia tăng.

Ông Khương chỉ rõ, con người là nhân tố quyết định đến năng suất lao động, năng suất vốn và năng suất các yếu tố tổng hợp. Một chiến lược tập trung vào chất lượng "vốn con người" sẽ giúp Việt Nam tiếp cận thành công với xu thế phát triển bền vững và chuyển đổi số.

Thiếu con người tốt và thiếu đầu tư vào "vốn con người" sẽ đưa đến thua thiệt trong hội nhập, cạnh tranh, bỏ lỡ cơ hội từ CMCN 4.0, và khó có thể bứt phá, ngay cả khi có bộ máy tốt và nhiều ý tưởng kinh doanh hay, GS. Khương nêu quan điểm. 

Bà Wiesen Caitlin - Giám đốc Quốc gia Chương trình phát triển Liên hợp quốc tại Việt Nam (UNDP) đánh giá cao thành tựu kinh tế-xã hội mà Việt Nam đã đạt được trong năm 2018, trong đó có thành tựu xoá đói giảm nghèo.

Giám đốc UNDP Wiesen Caitlin đặc biệt nhấn mạnh tới sự cần thiết phải đảm bảo sự tăng trưởng bền vững thông qua gắn kết phát triển kinh tế với an sinh xã hội. Việt Nam cần đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, bảo vệ môi trường và ứng dụng công nghệ xanh, hiện đại...

"Tăng trưởng bền vững đòi hỏi Việt Nam phải đổi mới hơn nữa và các hướng tiếp cận mới để Việt Nam không bị bỏ lại phía sau trong quá trình chuyển sang cuộc cách mạng công nghệ 4.0", bà Wiesen Caitlin nói.

Trong năm 2018, Việt Nam với tốc độ tăng trưởng GDP cao nhất trong khu vực là 7,08%, thặng dư thương mại gấp hơn 3 lần năm 2017 là 7,21 tỷ USD, ngành nông nghiệp có mức tăng trưởng cao nhất trong 7 năm trở lại đây và kim ngạch xuất khẩu đạt 40,02 tỷ USD.

Việt Nam đã chuyển từ nhóm thu nhập thấp sang thu nhập trung bình, tỷ lệ nghèo giảm từ mức trên 60% vào năm 1986 thì nay đã chỉ còn khoảng 7%, và quy mô nền kinh tế hiện đứng thứ 44 thế giới theo GDP danh nghĩa và thứ 34 khi tính theo sức mua tương đương quốc tế; quy mô nền kinh tế tăng gấp hơn 17,4 lần, từ 14 tỉ USD năm 1985 lên 244 tỉ USD năm 2018. Thu nhập bình quân đầu người năm 1985 chỉ đạt 230 USD nay đã tăng lên gần 2.540 USD.c

Trần Ngọc