Thế trận giằng co giữa TikTok và Tổng thống Trump

Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung là một trong những chủ đề được quan tâm nhất hiện nay. TikTok nối gót Huawei trở thành con tốt trên bàn cờ chính trị giữa hai nước. Ứng dụng video ngắn của Trung Quốc đã thoát chết trong gang tấc vào ngày 19/9 sau khi Tổng thống Trump “bật đèn xanh” cho thương vụ giữa TikTok với Oracle và Walmart. TikTok có thêm một tuần để hoàn tất các thỏa thuận.

Tuy nhiên, vài ngày sau, mâu thuẫn bắt đầu phát sinh xoay quanh việc ai sẽ là người kiểm soát ứng dụng. Theo đề xuất trình lên chính phủ Mỹ, Oracle đóng vai trò nhà cung ứng công nghệ đáng tin cậy, chịu trách nhiệm lưu trữ tất cả dữ liệu người dùng TikTok Mỹ và bảo đảm an toàn cho hệ thống máy tính, đáp ứng yêu cầu an ninh quốc gia. Cùng nhau, Oracle và Walmart sẽ chiếm tối đa 20% cổ phần trong công ty TikTok Global mới.

Hôm 21/9, ByteDance – công ty mẹ TikTok - tiếp tục khẳng định họ sẽ sở hữu 100% TikTok Global. Sau các vòng huy động vốn trước thềm IPO, cổ phần mà ByteDance nắm giữ có thể là 80%. Song, cùng ngày, Phó Chủ tịch Oracle Ken Glueck lại cho rằng ByteDance sẽ không có quyền sở hữu TikTok Global và cổ phần trong pháp nhân mới sẽ được phân phối cho các chủ nhân của nó, trong đó người Mỹ nắm cổ phần lớn.

Một nguồn tin của Financial Times tiết lộ sau cùng, các doanh nghiệp Mỹ sẽ nắm 53% cổ phần TikTok Global. Nguồn tin khác lại quả quyết những người Trung Quốc đứng sau ByteDance phản đối kế hoạch phân phối cổ phiếu này.

Khi được hỏi về thông tin ByteDance vẫn nắm 80% TikTok Global sau giao dịch, Tổng thống Trump nhấn mạnh ông sẽ không phê duyệt nếu ByteDance không bán hết cổ phần trong TikTok. Ông muốn Oracle và TikTok phải có quyền kiểm soát hoàn toàn.

Bên cạnh đó, thương vụ cũng gây nghi ngờ về khả năng “chốt đơn” tại Trung Quốc. Thời báo Hoàn cầu hồi đầu tuần đề cập tới việc chính phủ Trung Quốc sẽ không phê duyệt giao dịch hiện tại do các điều khoản gây nguy hiểm cho an ninh, lợi ích và tính toàn vẹn quốc gia.

Trong thông báo ngày 21/9, ByteDance nói đề xuất không bao gồm “chuyển giao mã nguồn hay công nghệ”. Về con số 5 tỷ USD mà ông Trump nói công ty phải tài trợ cho quỹ giáo dục như một phần của giao dịch, ByteDance làm rõ rằng đây chỉ là ước tính số thuế mà họ phải trả trong tương lai và còn tùy thuộc vào tăng trưởng.

Để thuyết phục chính phủ Trung Quốc, ByteDance cần tranh luận rằng họ không chuyển giao công nghệ sang Mỹ. Dù vậy, Luo Zhiyu, luật sư tại hãng luật Jingsh, chỉ ra chuyển giao công nghệ từ một công ty Trung Quốc sang một doanh nghiệp “thuộc thẩm quyền của Mỹ” có thể bị tính là xuất khẩu công nghệ. Do đó, nó cần trải qua quy trình đánh giá xuất khẩu công nghệ của Trung Quốc.

Sắc lệnh hành pháp chống lại TikTok của Tổng thống Trump được lùi một tuần, đồng nghĩa với có hiệu lực từ 27/9. Sau thời hạn này, nếu không có thỏa thuận nào được thông qua, Apple và Google sẽ phải gỡ ứng dụng TikTok khỏi hai chợ App Store và Google Play.

Du Lam