Theo thông cáo từ AEON Financial Services (Nhật Bản), sau khi tiếp quản Công ty Tài chính Bưu điện (PTF) từ Ngân hàng TMCP Đông Nam Á (SeABank) vào đầu tháng 2/2025, phía AEON đã phát hiện ra những sai lệch nghiêm trọng trong số liệu kế toán, cụ thể là các giao dịch không phù hợp xảy ra trước thời điểm chuyển nhượng.

Điều này khiến AEON đưa ra tuyên bố “vô hiệu hóa thỏa thuận chuyển nhượng”, đồng thời yêu cầu hoàn trả chi phí, bồi thường thiệt hại và truy cứu trách nhiệm pháp lý đối với SeABank và các bên liên quan.

Trước động thái từ phía đối tác, SeABank cho biết vô cùng bất ngờ trước thông tin AEON Financial đơn phương công bố. Đại diện SeABank xác nhận rằng ngân hàng mới chỉ nhận được email từ phía AEON Financial và chưa có thêm thông tin chính thức nào.

Từ nhà đầu tư tiềm năng…

Thương vụ SeABank và AEON Financial với hợp đồng chuyển nhượng 100% cổ phần của Công ty Tài chính PTF trị giá 4.300 tỷ đồng từng được kỳ vọng sẽ làm nóng thị trường tài chính tiêu dùng tại Việt Nam.

AEON Financial Service là thành viên của Tập đoàn bán lẻ AEON (Nhật Bản) có sự hiện diện ở nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Doanh nghiệp này hoạt động tại Việt Nam từ năm 2008 thông qua Công ty TNHH Thương mại ACS Việt Nam, chuyên cung cấp dịch vụ mua hàng trả góp tiêu dùng.

PTF được thành lập vào tháng 10/1998 và là một trong những công ty tài chính đầu tiên tại Việt Nam. PTF được SeABank mua lại từ VNPT vào năm 2018.

Sau khi chuyển giao cho SeABank và tiến hành tái cơ cấu, PTF đã tập trung xây dựng và cung cấp nhiều loại hình cho vay với thủ tục nhanh gọn; đa dạng hóa sản phẩm với lãi suất cho vay hấp dẫn để đáp ứng nhu cầu thiết yếu, đa dạng từ khách hàng.

Bên cạnh đó, PTF còn tập trung phát triển mạng lưới, mở rộng đối tác kinh doanh, đặc biệt ưu tiên đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong phát triển sản phẩm dịch vụ, số hóa quy trình nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ và trải nghiệm khách hàng. Hiện tại PTF có vốn điều lệ 1.550 tỷ đồng, gần 2.000 nhân sự và khoảng 200.000 khách hàng trên cả nước.

Tháng 10/2023, SeABank ký kết hợp đồng chuyển nhượng toàn bộ vốn tại PTF cho AEON Financial với giá trị khoảng 4.300 tỷ đồng. Thương vụ được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chấp thuận vào ngày 30/12/2024 và tới ngày 3/2/2025, SeABank chính thức bàn giao Công ty Tài chính PTF cho đối tác Nhật Bản. Ngân hàng Nhà nước cũng đã chấp thuận giao dịch này vào đầu năm nay.

Việc ký kết hợp đồng chuyển nhượng toàn bộ phần vốn góp tại PTF là hoạt động nằm trong lộ trình đã được Đại hội đồng cổ đông SeABank thông qua để tìm kiếm nhà đầu tư nước ngoài tiềm năng có nhu cầu nhận chuyển nhượng phần vốn góp của SeABank tại PTF. 

Tại thời điểm đó, SeABank kỳ vọng việc chuyển nhượng PTF cho công ty thành viên thuộc mảng tài chính của AEON Group giúp SeABank tăng cường năng lực tài chính, nâng cao vị thế ngân hàng bán lẻ của nhà băng này.

Ngoài việc hợp tác chuyển nhượng vốn góp tại PTF, SeABank và AEON Financial còn ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác chiến lược để thắt chặt mối quan hệ hợp tác sâu rộng hơn nữa, hướng tới mục tiêu trở thành đối tác toàn diện, đồng thời khai thác tối đa lợi thế của hai bên, góp phần thúc đẩy sự phát triển của thị trường tài chính Việt Nam.

… đến đổ bể thương vụ

Tuy nhiên, sau hơn một năm chuẩn bị và vài tháng vận hành, ít ai ngờ rằng thương vụ bỗng bất ngờ đổ vỡ sau khi AEON Financial Services phát đi văn bản muốn hủy hợp đồng chuyển nhượng cổ phần giữa 2 bên do phát hiện vấn đề liên quan đến xử lý kế toán. Đây là lần đầu tiên một tập đoàn tài chính nước ngoài công khai tuyên bố hợp đồng mua bán cổ phần doanh nghiệp Việt Nam vô hiệu ngay sau khi hoàn tất thủ tục và bàn giao.

Cụ thể, văn bản cho biết vào tháng 10/2023, AEON Financial Services đã ký kết hợp đồng chuyển nhượng cổ phần với SeABank mua lại cổ phần tại PTF tại Việt Nam. Dẫu vậy, phía AEON Financial đã phát hiện các thông tin kế toán được công bố trước khi ký hợp đồng có vấn đề so với thực tế.

Trong quá trình PMI (hậu sáp nhập - bao gồm quản trị, vận hành, hệ thống, văn hoá tổ chức sau hợp nhất), công ty đã phát hiện các giao dịch kế toán không phù hợp đã được thực hiện trước thời điểm mua lại cổ phần. Ngay sau đó, công ty đã kiểm tra sự việc với sự tư vấn của luật sư.

“Với lý do này, AEON Financial Services đã gửi thông báo đến SeABank để yêu cầu tuyên bố hợp đồng trên là vô hiệu", văn bản nêu.

Chưa hết, AEON còn đồng thời yêu cầu đối tác Việt Nam hoàn trả chi phí 4.300 tỷ đồng và bồi thường thiệt hại do những sai lệch tài chính nghiêm trọng được phát hiện sau khi giao dịch hoàn tất.

Liên quan tới sự việc, đại diện SeABank xác nhận rằng ngân hàng mới chỉ nhận được email từ phía AEON Financial và chưa có thêm thông tin chính thức nào. Vì vậy, SeABank đã khẩn trương phản hồi tới AEON Financial để yêu cầu lịch làm việc chính thức giữa hai bên trong thời gian sớm nhất để làm rõ các nội dung trên tinh thần hợp tác, thượng tôn pháp luật.

Dù vướng phải sự cố lớn, về phía AEON thông tin hoạt động kinh doanh vẫn tiếp tục đảm bảo. Tuy nhiên, doanh nghiệp nói đang xem xét chi tiết vụ việc và tác động của nó đến kết quả kinh doanh, và sẽ thông báo ngay khi có các nội dung tiếp theo.

Việc thương vụ bị hủy, nếu không được giải quyết ổn thỏa, có thể gây ra hệ lụy lớn về tài chính, pháp lý và danh tiếng cho cả AEON và SeABank. Với AEON, đó là rủi ro về chi phí phát sinh và uy tín đầu tư; còn SeABank đứng trước nguy cơ bị truy cứu pháp lý và thiệt hại tài chính nếu các cáo buộc được xác minh.

Vụ việc cũng gióng lên hồi chuông cảnh báo về rủi ro hậu sáp nhập (post-M&A) và tầm quan trọng của tính minh bạch tài chính trong các thương vụ chuyển nhượng.

Vụ việc AEON – SeABank làm nhiều người nhớ đến tranh chấp giữa VMG Media và hai quỹ đầu tư Hàn Quốc GPS và UTC sau thương vụ bán cổng thanh toán VNPT EPAY vào năm 2017, khi VMG Media chuyển nhượng toàn bộ 62,25% cổ phần tại công ty này cho hai nhà đầu tư Hàn Quốc là Global Payment Server (GPS) và UTC Investment (UTC).

Tuy nhiên, sau thương vụ trên, GPS và UTC cho rằng VMG Media đã phản ánh không trung thực và chính xác về tình hình tài chính của VNPT Epay khi đưa ra doanh thu 5.351,5 tỷ đồng; lợi nhuận trước thuế và lãi vay (EBITDA) là 26,7 tỷ đồng. Điều này dẫn đến quyết định mua không chính xác của hai nhà đầu tư Hàn Quốc.

Năm 2021, VMG Media nhận được phán quyết số 110/2021 của Trung tâm Trọng tài quốc tế Singapore. VMG Media có nghĩa vụ bồi thường thiệt hại cho 2 quỹ số tiền tương đương 626 tỷ đồng tại thời điểm ngày 21/10/2021.

Tuy nhiên, tại phiên tòa phúc thẩm ngày 17/1/2023, VMG Media đã được hội đồng xét xử Tòa án cấp cao tại Hà Nội tuyên bố không công nhận và không cho thi hành phán quyết của SIAC. 

Đến tháng 2 năm nay, VMG Media cho biết đã nhận được phán quyết số 010 năm 2025 của Trung tâm Trọng tài quốc tế Singapore,VMG Media chịu trách nhiệm bồi thường cho GPS/UTC đối với 62,25% của nghĩa vụ thuế bổ sung. Trách nhiệm của VMG sẽ được giới hạn ở mức 55 tỷ đồng.

×