Tại sao Tổng thống Trump trì hoãn áp thuế chip bán dẫn?

Lời đe dọa áp đặt bức tường thuế quan lên tới 100% đối với ngành công nghiệp bán dẫn, một trong những vũ khí mạnh mẽ nhất trong kho vũ khí thương mại của Tổng thống Donald Trump đang bị trì hoãn khó hiểu. Sự chần chừ này dù bị Nhà Trắng phủ nhận, đã hé lộ cuộc đấu tranh nội bộ phức tạp và những tính toán chiến lược.

Sự thay đổi trong thông điệp

Vào tháng 8/2025 Tổng thống Trump đã mạnh mẽ tuyên bố sẽ áp mức thuế quan khủng lên các sản phẩm bán dẫn nhập khẩu, chỉ miễn trừ cho những công ty đã và đang sản xuất tại Mỹ. Các quan chức chính quyền sau đó đã liên tục "rỉ tai" giới công nghiệp rằng các biện pháp này sắp được ban hành. Nhưng giờ đây, thông điệp đã thay đổi. Theo Reuters, chính quyền Mỹ đang có thái độ thận trọng hơn, nhịp độ áp dụng thuế quan đối với chip đã được làm chậm lại.

Vậy đâu là nguyên nhân đằng sau sự thay đổi này? Các nguồn tin đã chỉ ra hai lý do chính, và cả hai đều liên quan trực tiếp đến Trung Quốc. Đầu tiên là nỗi lo về đòn trả đũa đất hiếm, đây được xem là yếu tố then chốt. Các cố vấn của ông Trump lo ngại rằng, việc tung ra đòn tấn công trực diện vào ngành bán dẫn, xương sống của nền kinh tế công nghệ Trung Quốc, sẽ ngay lập tức châm ngòi cho sự trả đũa không khoan nhượng từ Bắc Kinh. Vũ khí mà Washington e ngại nhất chính là đất hiếm, việc Trung Quốc cắt đứt nguồn cung khoáng sản chiến lược này sẽ gây ra sự gián đoạn thảm khốc cho các ngành công nghiệp quốc phòng và công nghệ cao của Mỹ.

Nỗ lực duy trì thỏa thuận đình chiến cũng được cân nhắc. Sau nhiều tháng đối đầu căng thẳng, cuộc gặp thượng đỉnh gần đây giữa Tổng thống Mỹ Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Busan, Hàn Quốc đã mang lại một thỏa thuận đình chiến mong manh. Việc áp đặt các mức thuế quan mới vào thời điểm này sẽ phá vỡ hoàn toàn thỏa thuận đó, đẩy hai bên trở lại cuộc chiến thương mại ăn miếng trả miếng toàn diện.

Tuy nhiên, các nguồn tin cũng cảnh báo rằng đây chỉ là sự trì hoãn chiến thuật. "Quyết định cuối cùng vẫn cần được chính phủ phê duyệt, mức thuế quan ba chữ số vẫn có thể được áp dụng bất cứ lúc nào", một nguồn tin nhấn mạnh.

Áp lực lạm phát và mùa mua sắm cuối năm

Bên cạnh các tính toán địa chính trị, yếu tố lạm phạt cũng đang đóng vai trò quan trọng. Quyết định trì hoãn được đưa ra ngay trước thềm mùa mua sắm Lễ Tạ ơn và Giáng sinh, thời điểm nhạy cảm nhất đối với túi tiền của người tiêu dùng Mỹ.

Chip bán dẫn là thành phần không thể thiếu trong gần như mọi sản phẩm điện tử, từ điện thoại thông minh, máy tính, TV cho đến cả tủ lạnh và ô tô. Việc áp thuế 100% lên chip nhập khẩu chắc chắn sẽ làm tăng giá thành của tất cả các mặt hàng này, đổ thêm dầu vào ngọn lửa lạm phát vốn đã dai dẳng từ thời chính quyền tiền nhiệm.

Chính quyền Trump nhận thức được rủi ro này. Tuần trước, ông Trump đã bất ngờ hủy bỏ thuế quan đối với hơn 200 mặt hàng thực phẩm, động thái được xem là nhằm xoa dịu nỗi lo của người tiêu dùng. Tuy vậy, ông đồng thời cũng cho biết chính sách thuế nhập khẩu của mình không gây ra tác động đáng kể nào đối với lạm phát. Do chính phủ liên bang Mỹ vừa mới trải qua đợt đóng cửa dài nhất trong lịch sử, các dữ liệu về giá tiêu dùng gần đây đã bị trì hoãn công bố, nhưng kể từ nhiệm kỳ của cựu Tổng thống Joe Biden, lạm phát đã luôn cao hơn mục tiêu của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ.

Phủ nhận từ Nhà Trắng và sự im lặng khó hiểu

Đối mặt với các thông tin rò rỉ, Nhà Trắng và Bộ Thương mại đã đưa ra những lời phủ nhận mạnh mẽ. "Bất kỳ báo cáo nào ám chỉ kết luận ngược lại đều là tin giả", phát ngôn viên Kush Desai tuyên bố, tái khẳng định cam kết buộc các ngành sản xuất quan trọng phải quay trở lại Mỹ.

Tuy nhiên, cả hai cơ quan đều từ chối trả lời câu hỏi cốt lõi, vậy chính xác khi nào các mức thuế quan này sẽ được áp dụng? Sự im lặng này càng làm tăng thêm những đồn đoán rằng nội bộ chính quyền vẫn đang có những tranh cãi gay gắt về thời điểm và quy mô của đòn tấn công tiếp theo.

Theo giới quan sát, dù có bị trì hoãn, mối đe dọa về thuế quan vẫn lơ lửng như thanh gươm trên đầu ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu. Nó là một phần trong chiến lược lớn hơn của ông Trump, sử dụng thuế quan như công cụ để buộc các công ty phải hồi hương sản xuất, một canh bạc mà kết quả cuối cùng vẫn còn rất khó đoán định.