Sora 2: AI tạo video giống thật đến mức gây lo ngại

Mới đây, OpenAI công bố Sora 2, phiên bản nâng cấp của công cụ tạo video bằng trí tuệ nhân tạo (AI) sau hơn một năm ra mắt bản đầu tiên. Hãng công nghệ Mỹ cho biết Sora 2 “tuân thủ định luật vật lý tốt hơn, giúp hình ảnh và chuyển động trở nên tự nhiên, chân thực hơn”.

Theo DataCamp, các video do Sora 2 tạo ra thể hiện rõ khả năng duy trì tính nhất quán xuyên suốt về nhân vật, ánh sáng, không gian và hành động giữa các cảnh quay – điều mà phiên bản trước chưa làm được. Trang Skywork nhận xét, điểm nổi bật của công cụ này là “bất kỳ ai, kể cả người không có kỹ năng dựng phim, vẫn có thể tạo ra video ấn tượng”. Tính năng Cameos – cho phép người dùng tự chèn khuôn mặt mình vào nhân vật trong video – được đánh giá là yếu tố hấp dẫn nhất của Sora 2. Trong khi đó, TechRadar cho rằng khả năng gợi ý, kiểm soát khung hình và mức độ chân thực của hình ảnh đều được cải thiện đáng kể.

Lo ngại về deepfake và thông tin sai lệch

Ngay sau khi ra mắt, Sora 2 nhanh chóng trở thành tâm điểm tranh luận khi tài khoản X (Twitter) mang tên Gabriel đăng tải video có tiêu đề “Camera an ninh ghi lại cảnh Sam Altman ăn cắp GPU trong cửa hàng”. Đoạn video thu hút hơn 11 triệu lượt xem chỉ trong hai ngày, cho thấy một người có khuôn mặt giống CEO OpenAI đang trộm card đồ họa. Khi bị bảo vệ phát hiện, người này nói: “Làm ơn, tôi thực sự cần thứ này để suy luận”.

Theo Gabriel, video được tạo hoàn toàn bằng Sora 2 với tính năng Cameos. Các chi tiết như ánh sáng, chuyển động, đổ bóng và biểu cảm khuôn mặt được mô phỏng gần như thật, khiến nhiều người tin rằng đó là cảnh quay từ camera an ninh. “Nếu không có chú thích, tôi sẽ nghĩ đây là video thật”, một người bình luận.

Trang PC Gamer cảnh báo, khả năng tạo hình ảnh và giọng nói thuyết phục của Sora 2 có thể bị lợi dụng để phát tán thông tin sai lệch, quấy rối hoặc bắt nạt trực tuyến.

Hệ thống kiểm duyệt còn nhiều lỗ hổng

OpenAI khẳng định để dùng tính năng Cameos, người dùng phải xác minh danh tính qua video và giọng nói nhằm ngăn tình trạng deepfake mạo danh. Tuy nhiên, theo NSS Magazine, hiện có nhiều tài khoản vẫn dễ dàng yêu cầu hệ thống ghép mặt Sam Altman vào video mà không bị chặn. “Điều đó cho thấy hệ thống kiểm duyệt của Sora 2 chưa vận hành hiệu quả”, trang này nhận định.

Guardian cũng ghi nhận, chỉ vài ngày sau khi Sora 2 được tung ra, mạng xã hội xuất hiện hàng loạt video giả mô phỏng cảnh đánh bom, xả súng hoặc thiên tai, gây hoang mang dư luận. Phó giáo sư Joan Donovan, Đại học Boston, nhận định: “Những công cụ như Sora 2 đang khiến việc phân biệt thật – giả trở nên khó khăn hơn bao giờ hết. Khi rơi vào tay kẻ xấu, chúng có thể được dùng để kích động thù hận và lan truyền tin giả với độ thuyết phục rất cao”.

Tranh cãi bản quyền và tác động tới ngành sáng tạo

Một vấn đề khác liên quan đến bản quyền. Theo Wall Street Journal, nhiều nội dung do Sora 2 tạo ra “lấy cảm hứng” từ các tác phẩm đang được bảo hộ. Trong khi đó, Business Insider ghi nhận mạng xã hội tràn ngập video AI có hình ảnh diễn viên, nhân vật hoạt hình và thương hiệu nổi tiếng, khiến ranh giới giữa sáng tạo và sao chép trở nên mờ nhạt.

Trước phản ứng gay gắt, CEO Sam Altman cho biết OpenAI sẽ “tiếp thu phản hồi của các chủ sở hữu bản quyền”, đồng thời cho phép họ kiểm soát chi tiết hơn việc nội dung của mình có bị dùng để huấn luyện AI hay không. Công ty cũng đang thử nghiệm chia sẻ doanh thu với những tác giả cho phép sử dụng tác phẩm.

Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng động thái này là chưa đủ. Business Insider bình luận: “OpenAI dường như muốn viết lại luật bản quyền theo hướng có lợi cho mình: nội dung của bạn mặc định là của chúng tôi, trừ khi bạn yêu cầu ngược lại”.

Không chỉ gây tranh cãi về đạo đức, sự xuất hiện của Sora 2 còn làm dấy lên nỗi lo mất việc trong ngành sáng tạo. Theo Forbes, nhiều công việc như kỹ xảo, đồ họa, biên kịch, âm thanh và hậu kỳ đang bị AI thay thế dần. Trong khảo sát của CVL Economics cuối tháng 1/2024, có tới 75% người tham gia cho rằng AI sẽ khiến nhiều vị trí trong công ty bị cắt giảm hoặc hợp nhất.