Vụ kiện tranh chấp tài sản thừa kế trị giá 2,1 tỷ USD tại gia tộc Wahaha không chỉ đơn thuần là một cuộc chiến pháp lý về tiền bạc. Khi đào sâu vào các chi tiết, một bức tranh phức tạp hơn nhiều đã hiện ra, một cuộc đối đầu quyền lực âm ỉ, sự trỗi dậy của một nhân vật "số hai" bí ẩn, những nước cờ chiến lược đã được người thừa kế duy nhất, "trưởng công chúa" Tông Phức Lị sắp đặt từ lâu để củng cố quyền lực của mình.

Những ngày gần đây, câu chuyện sóng gió gia tộc, tranh giành quyền thừa kế của tập đoàn Wahaha, một trong những ông lớn ngành đồ uống ở Trung Quốc đang thu hút đông đảo sự chú ý và quan tâm của dư luận trong nước cũng như quốc tế. Tính tới thời điểm hiện tại, dư luận vẫn nhiệt tình ủng hộ Tông Phức Lị, họ thậm chí còn đặt cho cô biệt danh "Trưởng công chúa" hay "Hoàng thái nữ" để thể hiện sự kính phục tài năng cũng như bản lĩnh xử lý biến cố của mình.

"Nhân vật số hai" Đỗ Kiến Anh

Vụ kiện đã làm sáng tỏ danh tính của ba người con ngoài giá thú gồm Tông Kế Xương, Tông Tiệp Lị, Tông Kế Thịnh và người mẹ của họ, bà Đỗ Kiến Anh.

Đỗ Kiến Anh sinh năm 1966 tại Hàng Châu, kém Tông Khánh Hậu 21 tuổi. Bà tốt nghiệp Đại học Chiết Giang, đã từng giữ các chức vụ như Bí thư Đảng ủy Tập đoàn Wahaha, người phụ trách kinh doanh xuất nhập khẩu, Chánh văn phòng Tổng Giám đốc, v.v., tham gia sâu vào quá trình phát triển quan trọng của doanh nghiệp, là một thành viên của đội ngũ quản lý cốt lõi.

Một cựu nhân viên đã từng làm việc tại Wahaha cho biết, bà Đỗ Kiến Anh là một trong những sinh viên đại học đầu tiên mà Wahaha tuyển dụng, đã có những đóng góp to lớn trong quá trình phát triển của Wahaha. Dù là việc mở rộng ra nước ngoài của Wahaha, xây dựng kiến trúc IT, thiết lập các quy trình và hệ thống quản lý doanh nghiệp hiện đại, xây dựng văn hóa gia đình hay thậm chí là cuộc chiến Danone-Wahaha trước đây, tất cả đều được hoàn thành dưới sự chỉ đạo của bà Đỗ Kiến Anh. Bà là "nhân vật số hai" không thể tranh cãi của công ty, có uy tín cao trong số các nhân viên của Wahaha.

Dù đã rời khỏi các vị trí điều hành chính thức từ khoảng năm 2010, bà Đỗ vẫn duy trì một mạng lưới ảnh hưởng sâu rộng trong tập đoàn thông qua việc nắm giữ cổ phần và các vị trí giám đốc tại hàng loạt công ty con. Chính cấu trúc sở hữu chéo phức tạp do ông Tông Khánh Hậu tạo ra để cân bằng quyền lực đã vô tình tạo ra một nền tảng vững chắc cho bà Đỗ.

Theo báo cáo, vào khoảng năm 2010, Đỗ Kiến Anh đã không còn xuất hiện nhiều ở công ty. Năm 2010, Đỗ Kiến Anh đã thành lập Tập đoàn Đầu tư Sanjie tại Thượng Hải, tham gia vào các lĩnh vực đầu tư công nghiệp như y sinh, năng lượng mới, vật liệu mới, v.v.

Dù đã gặt hái được nhiều thành công trong lĩnh vực đầu tư, bà Đỗ Kiến Anh vẫn luôn duy trì mối liên hệ mật thiết với Tập đoàn Wahaha và ông Tông Khánh Hậu. Hiện tại, bà Đỗ Kiến Anh vẫn đang giữ chức vụ giám đốc tại nhiều công ty liên kết của Wahaha.

Tại Wahaha, bà Đỗ Kiến Anh đã luôn giữ chức vụ giám đốc cho đến khi từ nhiệm vào năm 2019. Ngoài ra, bà Đỗ Kiến Anh còn giữ các chức vụ tại các công ty mà Tập đoàn Wahaha hoặc gia tộc họ Tông có cổ phần như Shaanxi Wahaha Dairy, Tianjin Wahaha Foods, Dali Wahaha Beverage, Hangzhou Xiaoshan Hongsheng Foods, Zhejiang Sanhe Foods.

Không chỉ vậy, bà Đỗ Kiến Anh còn cùng với ông Tông Khánh Hậu lần lượt nắm giữ 40% và 60% cổ phần của Công ty TNHH Đầu tư Quảng Nguyên Kim Tín, từ đó đã đầu tư vào một loạt các doanh nghiệp như Jilin Wahaha Foods, Shenyang Wahaha Foods, Guangyuan Wahaha Beverage.

Bí mật về ba người con riêng của Tông Khánh Hậu

Sự xuất hiện của các con bà trong hội đồng quản trị của các công ty con từ năm 2022 cho thấy, việc họ thâm nhập vào đế chế này đã được lên kế hoạch từ trước. Cụ thể, từ năm 2022, tên của Tông Kế Xương và Tông Tiệp Lị đã từng xuất hiện trong các công ty liên kết của Wahaha.

Theo Tianyancha, vào tháng 12 năm 2022, Công ty TNHH Thực phẩm Wahaha Thẩm Dương Vinh Thái đã bổ sung hai giám đốc mới là Tông Tiệp Lị và Tông Kế Xương.

Từ tháng 6 đến tháng 7 năm 2024, Tông Kế Xương lại được bổ nhiệm làm giám đốc của 4 công ty trong hệ thống Wahaha, lần lượt là Công ty TNHH Đồ uống Wahaha Nam Kinh, Công ty TNHH Thực phẩm Wahaha Thiên Tân, Công ty TNHH Đồ uống Wahaha Đại Lý, và Công ty TNHH Sữa Wahaha Song Thành. Còn Tông Kế Thịnh hiện chưa giữ chức vụ nào tại các công ty liên kết của Wahaha.

Tuy nhiên, từ đầu năm nay, sau khi "trưởng công chúa" Tông Phức Lị chính thức nắm quyền chủ tịch, Tập đoàn Wahaha đã liên tiếp đóng cửa 18 nhà máy chi nhánh, các nhà máy bị đóng cửa này phân bố ở nhiều cơ sở sản xuất tại các khu vực như Thâm Quyến, Đại Lý, Trùng Khánh, Cát An, Thiểm Tây và Song Thành. Phạm vi kinh doanh của các cơ sở sản xuất này rất rộng, bao gồm nhiều loại sản phẩm như sữa và đồ uống. Có các phương tiện truyền thông tinh ý đã phát hiện ra rằng các nhà máy bị đóng cửa nói trên có một điểm chung, đằng sau đều có bóng dáng của bà Đỗ Kiến Anh.

Sau khi nắm quyền chủ tịch, Tông Phức Lị liên tiếp đóng cửa 18 nhà máy chi nhánh có bóng dáng của bà Đỗ Kiến Anh.

Đồng thời, Tập đoàn Wahaha đã chính thức thông báo đang triển khai 18 dây chuyền nước tốc độ cao tại các địa điểm như Thiên Tân, Hoài Hóa, Trịnh Châu, Nam Kinh, Thành Đô, Quý Dương. Và trong số 18 dây chuyền này, có 11 công ty dự án, nhiều công ty trong số đó là các công ty thuộc hệ thống Hồng Thắng (tập đoàn của Tông Phức Lị và mẹ ruột Thi Ấu Trân) như Chengdu Hongsheng Hengfeng, Guangzhou Hengfeng Beverage, Guiyang Hongsheng Hengfeng.

Nước cờ lùi một bước để tiến hai bước của "trưởng công chúa" Wahaha Tông Phức Lị

Đối mặt với một mạng lưới quyền lực ngầm và một cuộc chiến thừa kế chực chờ bùng nổ, "trưởng công chúa" Tông Phức Lị không hề bị động. Một năm trước, bà đã có một nước cờ "lùi một bước để tiến hai bước" đầy cao tay.

Vào tháng 7/2024, Tông Phức Lị bất ngờ công bố một lá thư từ chức với lý do bị các cổ đông và chính quyền địa phương nghi ngờ về năng lực quản lý. Động thái này đã tạo ra một cuộc khủng hoảng nhỏ, nhưng chỉ 7 ngày sau, bà đã quay trở lại vị trí. Chỉ một tháng sau đó, 29,4% cổ phần của ông Tông Khánh Hậu đã được chuyển nhượng thành công cho bà, chính thức đưa bà trở thành một trong ba cổ đông lớn nhất và củng cố vững chắc vị thế người kế vị.

'Di chuyển càn khôn': Tái cấu trúc quyền lực thông qua Hồng Thắng

Quyền lực của bà Tông Phức Lị không chỉ nằm ở số cổ phần tại tập đoàn mẹ Wahaha mà còn nằm ở một đế chế song song mang tên Hồng Thắng (Hongsheng). Đây là một tập đoàn đồ uống do chính bà sở hữu 100%, hoạt động như một nhà máy gia công độc quyền cho Wahaha và có doanh thu khổng lồ.

Trong một năm qua, "trưởng công chúa" họ Tông đã thực hiện một cuộc "di chuyển càn khôn", từng bước chuyển dịch các nguồn lực và quyền lực từ hệ thống Wahaha cũ sang hệ thống Hồng Thắng của mình.

Thay máu nhân sự hàng loạt lão thần thời ông Tông Khánh Hậu đã phải rời khỏi các vị trí chủ chốt, nhường chỗ cho những người thân tín từ Hồng Thắng. Tháng 8 năm ngoái, giám đốc điều hành của Tập đoàn Wahaha như Trương Huy, Ngô Kiến Lâm, Dư Cường Binh, v.v. đã rút khỏi các vị trí giám đốc, giám sát, nhiều người có nền tảng từ Hồng Thắng đã tiếp quản.

Nhiều nhà phân phối lớn của Wahaha đã được yêu cầu chuyển sang ký hợp đồng trực tiếp với các công ty thuộc hệ thống Hồng Thắng. Cuối năm 2024, truyền thông đã đưa tin về việc Wahaha điều chỉnh các đối tác hợp tác và nhà phân phối. "Thông báo về việc ký kết thỏa thuận liên kết bán hàng năm 2025" cho thấy, các nhà phân phối tại 12 thị trường như Hắc Long Giang, Cát Lâm, Tân Cương, v.v. đã chuyển sang ký hợp đồng với công ty Hangzhou Hồng Thắng và hợp tác với họ; các nhà phân phối tại hai tỉnh Tây Tạng và Thanh Hải cũng chuyển sang ký hợp đồng với công ty bán hàng Lhasa Hồng Thắng.

Chuyển đổi nhân viên từ các bộ phận quan trọng của Wahaha sang ký hợp đồng lao động với Hồng Thắng. Theo truyền thông, tính đến tháng 12/2024, những người đứng đầu các bộ phận marketing, R&D, thiết bị của Wahaha trước đây, các tổng giám đốc của các khu vực sản xuất, và những người phụ trách bán hàng tại các tỉnh, cũng như nhiều nhân viên bình thường của Wahaha đều đã chuyển sang ký hợp đồng với Hồng Thắng, một động thái được cho là nhằm giảm bớt quyền lợi của họ (như cổ tức) và củng cố quyền kiểm soát của bà Tông.

Những động thái này, kết hợp với việc đóng cửa 18 nhà máy có liên quan đến bà Đỗ Kiến Anh, cho thấy một cuộc tái cấu trúc quyền lực sâu rộng và có chủ đích. Rõ ràng, cuộc chiến nội bộ tại Wahaha đã âm thầm diễn ra từ lâu trước khi vụ kiện thừa kế bùng nổ và bà Tông Phức Lị, trong vai "trưởng công chúa", đã có những nước cờ đầy tính toán để chuẩn bị cho cuộc đối đầu định mệnh này.

×