Ngày 20/10, đất nước tổ chức nhiều hoạt động tôn vinh vai trò và sự cống hiến của phụ nữ. Trong một ngôi nhà nhỏ tại xã Lương Hòa, Vĩnh Long, gia chủ cũng bày đĩa trái cây, thắp nhang tưởng nhớ một anh hùng – nữ tướng Nguyễn Thị Định (1920-1992).

Sau con đường quanh co sát mé sông, ngôi nhà nhỏ cột cây, mái ngói khuất dưới tán dừa, không gian giản dị như tính cách của người Nam Bộ. Ông Nguyễn Bé Ba, cháu của nữ tướng, là người đang gìn giữ ngôi nhà.

Trưởng thành từ đau thương

Ông Ba kể, anh ruột của nữ tướng là một trong những đảng viên Cộng sản đầu tiên ở địa phương. Vì vậy, ngôi nhà nhỏ cũng trở thành nơi họp hành và điểm giao liên của lực lượng cách mạng.

“Hồi đó lâu lâu nhà tôi lại có người vô ra. Sau này tôi mới biết những vị khách đó là quân cách mạng, và trong chế độ cũ, việc đón họ là tội chết. Mỗi lần khách đến, người lớn lại đưa đám trẻ đi thật xa để trốn.

Mười hai lần liền, cứ sau khi khách đến là máy bay Mỹ lại lượn lờ rồi ném bom quanh nhà. Có trái bom rơi ngay sau gian bếp, thổi bùn lên sập mái nhà,” ông Ba kể chuyện chứng kiến khi còn bé.

Những trận bom tàn phá quê hương, cướp đi nhiều người thân trong gia đình ông Ba. Đau thương đã thôi thúc nữ tướng cùng những người khác vùng lên tranh đấu.

Bà Nguyễn Thị Định đi làm cách mạng từ năm 16 tuổi. Năm 19 tuổi, khi bà mới sinh con được ba ngày thì gia đình ly tán, chồng bị địch bắt rồi hy sinh sau những trận đòn roi tra tấn.

Năm 20 tuổi, bà Định cũng bị địch bắt đi đày ba năm. Bà được trả về quê khi sức khỏe đã suy kiệt, mắc bệnh tim và hen suyễn nặng. Dù vậy, còn thở, nữ cường nhân vẫn không ngừng tranh đấu.

“Gia đình tôi có 9 người được phong Anh hùng, trong đó có cô Định. Ngôi nhà cũng được công nhận là di tích lịch sử. Hồi còn bé, tôi không hiểu vì sao mọi người lại tranh đấu, sau này tôi mới thấm thía những đau thương thôi thúc các cô, các chú phải vùng lên,” ông Ba nói.

Người mở con đường huyền thoại

Năm 1943, sau khi ra tù, dù mất liên lạc với tổ chức, bà Định vẫn âm thầm xây dựng lực lượng. Năm 1945, bà trở thành một trong những lãnh đạo lực lượng khởi nghĩa giành chính quyền ở Bến Tre (cũ).

“Tháng 3/1946, cô Định mới 26 tuổi đã đảm nhận vai trò thuyền trưởng, cùng các đồng chí chèo thuyền cá mở đường vượt biển từ Bến Tre ra Bắc vận chuyển hàng tiếp tế. Chuyến đi chín chết một sống, con thuyền được làm lễ truy điệu trước khi căng buồm, cô Định được gắn Huân chương Tổ quốc ghi công lên ngực”, ông Ba nghẹn ngào kể.

Chuyến hải trình cập bến thành công, nữ tướng gặp được Bác Hồ. Chuyến hải trình Nam tiến mang về cho lực lượng cách mạng Bến Tre 12 tấn vũ khí. Nhưng ý nghĩa hơn, bà Định cùng đồng đội đã mở ra huyền thoại “Đường Trường Sơn trên biển”.

Chiến công nổi bật đầu tiên của nữ tướng được ghi vào lịch sử, trở thành niềm tự hào của nhân dân toàn tỉnh Bến Tre.

Trở về miền Nam, bà Định tiếp tục xây dựng lực lượng. Ngày 17/1/1960, đội quân tóc dài do nữ tướng chỉ huy đã làm nên cuộc Đồng khởi gây chấn động toàn miền, khiến kẻ thù khiếp sợ. Đồng khởi đã góp phần chuyển cách mạng miền Nam từ thế giữ gìn lực lượng sang thế tiến công chiến lược.

Năm 1965, bà Nguyễn Thị Định được Bộ Chính trị giao chức vụ Phó Tổng Tư lệnh Quân Giải phóng miền Nam. Năm 1974, bà được phong quân hàm Thiếu tướng – trở thành nữ tướng đầu tiên của Quân đội nhân dân Việt Nam.

Nhân cách tuyệt vời

Sau khi đất nước thống nhất, nữ tướng Nguyễn Thị Định đảm nhiệm nhiều chức vụ quan trọng, từng là Phó Chủ tịch Hội đồng Nhà nước. Ở cương vị cao, cuộc sống của bà vẫn rất thanh đạm, tiết kiệm.

Bà Nguyễn Kim Hoa – cán bộ chăm sóc nữ tướng những năm cuối đời, chia sẻ: “Cô Định thích nấu ăn và cũng chỉ thích ăn mấy món bình dân như canh chua, cá khô, dưa mắm. Cô rất bao dung, thương tôi như con gái, dạy tôi nấu ăn, may vá”.

Bà Hoa học xong cấp 3 thì được sắp xếp chăm sóc nữ tướng. Bà nhớ khi mới nhận việc tay chân vẫn còn lóng ngóng, chưa biết nấu ăn. Nữ tướng đã tạo điều kiện để bà Hoa có thời gian nghỉ ngơi và học tập.

Dù chịu nhiều đau thương, mất mát, nhưng nữ tướng Nguyễn Thị Định dường như đã gác lại hận thù ngay khi khói súng tan. Những lần về quê, bà luôn răn dạy lớp trẻ học tập và hướng về tương lai tươi đẹp.

“Cô Định yêu cầu tôi không được lấp hố bom sau nhà, nhưng không phải vì hận thù, mà để làm giáo cụ dạy con cháu về những đau thương, để lớp trẻ tự hào và cố gắng. Cô luôn khuyến khích con cháu học tập và tỏ ra rất vui mừng khi một đứa cháu có thành tích tốt”, ông Ba chia sẻ.

Ông kể thêm, những lần về quê, nữ tướng vẫn đi về lặng lẽ, vẫn thích ra vườn tự hái rau đắng nấu canh.

×