Nỗi lo nhiễm sán heo

Trong 2 ngày cuối tuần qua, có khoảng 1.500 trẻ từ 1-10 tuổi được gia đình đưa về Hà Nội xét nghiệm sán heo.

209 trẻ dương tính với ấu trùng sán heo

Dù thời tiết mưa, lạnh nhưng từ 6 giờ ngày 17-3, cả trăm gia đình ở huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh đã có mặt tại Bệnh viện (BV) Bệnh nhiệt đới Trung ương để cho con làm xét nghiệm. Mẹ cháu Nguyễn Ngọc A. (5 tuổi, ở xã Gia Đông) cho biết từ 5 giờ, gia đình đã đưa con về Hà Nội. "Những ngày qua, nhiều người hàng xóm có con nhỏ đã đi xét nghiệm. Lo lắng cho sức khỏe của con vì thấy cháu kém ăn nên tôi cũng đưa đi xét nghiệm" - mẹ cháu Ngọc A. chia sẻ.

Mong muốn sớm tìm được nguyên nhân nhiễm bệnh sán heo, chị Trần Hoài Tr. ở huyện Thuận Thành đưa cả 2 con trai đến BV vì nhiều tháng nay, sau khi cho con ăn bán trú ở trường thấy con nói thức ăn không ngon và có mùi. Số tiền xét nghiệm cho 2 con khoảng 1,2 triệu đồng chưa kể 600.000 đồng tiền taxi về Hà Nội.

Trong 2 ngày cuối tuần qua, có khoảng 1.500 trẻ từ 1-10 tuổi được gia đình đưa về Hà Nội xét nghiệm sán heo. Đến nay, 209 trẻ được phát hiện nhiễm sán heo và các bác sĩ cho biết đây chưa phải là con số cuối cùng.

209 trẻ dương tính với ấu trùng sán heo

Dù thời tiết mưa, lạnh nhưng từ 6 giờ ngày 17-3, cả trăm gia đình ở huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh đã có mặt tại Bệnh viện (BV) Bệnh nhiệt đới Trung ương để cho con làm xét nghiệm. Mẹ cháu Nguyễn Ngọc A. (5 tuổi, ở xã Gia Đông) cho biết từ 5 giờ, gia đình đã đưa con về Hà Nội. "Những ngày qua, nhiều người hàng xóm có con nhỏ đã đi xét nghiệm. Lo lắng cho sức khỏe của con vì thấy cháu kém ăn nên tôi cũng đưa đi xét nghiệm" - mẹ cháu Ngọc A. chia sẻ.

Mong muốn sớm tìm được nguyên nhân nhiễm bệnh sán heo, chị Trần Hoài Tr. ở huyện Thuận Thành đưa cả 2 con trai đến BV vì nhiều tháng nay, sau khi cho con ăn bán trú ở trường thấy con nói thức ăn không ngon và có mùi. Số tiền xét nghiệm cho 2 con khoảng 1,2 triệu đồng chưa kể 600.000 đồng tiền taxi về Hà Nội.

Theo thống kê của BV Bệnh nhiệt đới Trung ương, ngày 17-3 BV vẫn tiếp nhận thêm khoảng 300 bệnh nhân tới khám và xét nghiệm sán heo. Tương tự, tại Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương cũng tiếp nhận gần 200 trẻ xét nghiệm. Như vậy, từ ngày 12-3 đến nay, đã có khoảng 2.000 trẻ được xét nghiệm, trong đó phát hiện 209 trẻ bị nhiễm sán heo. Do các trẻ còn nhỏ, chủ yếu trong độ tuổi từ 1 - 10 nên các bác sĩ khá khó khăn trong việc lấy mẫu xét nghiệm.

Dù số người đến khám tăng cao bất thường nhưng theo GS-TS Nguyễn Văn Kính, Giám đốc BV Bệnh nhiệt đới trung ương, kết quả xét nghiệm dương tính với sán heo cho người dân huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh chỉ tương đương với tỉ lệ chung của cả nước. "Khoảng 10% mẫu xét nghiệm có dương tính với ấu trùng sán heo, trong khi cả nước tỉ lệ này là 7%-15%. Hơn nữa, đây không phải là bệnh cấp tính, cũng không phải ngộ độc thực phẩm mà là bệnh mạn tính, chữa khỏi bằng thuốc sau 2 tuần điều trị, do đó người dân không nên quá lo lắng" - ông Kính trấn an.

Chưa xác định chính xác nguyên nhân

Nhận định về bệnh này, bác sĩ Trần Thị Hải Ninh, Trưởng Phòng Kế hoạch tổng hợp BV Bệnh nhiệt đới Trung ương, cho biết việc nhiễm ký sinh trùng có thể do nhiều nguồn khác từ môi trường sống, thực phẩm, nguồn nước, vệ sinh cá nhân, đồ chơi của trẻ con... Vì thế, việc xác định chính xác nguyên nhân trẻ nhiễm sán heo ở Bắc Ninh phải chờ cơ quan chức năng.

Theo bác sĩ Ninh, đối với tất cả các trường hợp dương tính với ấu trùng sán heo, BV đều phải xét nghiệm lại để kiểm tra lần 2, lần 3 và kiểm tra chéo đối với các nhóm ký sinh trùng khác. Trong quá trình xét nghiệm, ngoài sán heo, BV cũng phát hiện có một tỉ lệ khá cao dương tính với giun đũa chó/mèo, sán chó... có thể lây qua phân chó, mèo.

"Hiện BV chưa thể nói chính xác tỉ lệ dương tính với sán heo của các cháu là bao nhiêu, song nhiễm ký sinh trùng là bệnh lý mạn tính ở cộng đồng, từ trẻ nhỏ cho đến người lớn đều có nguy cơ mắc bệnh. Nếu trong gia đình có trẻ nhiễm sán heo thì không loại trừ người lớn cũng có thể mắc bệnh" - bác sĩ Ninh nói.

Theo bác sĩ Nguyễn Quang Thiều, Phó Viện trưởng Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương, nguồn lây bệnh sán heo chủ yếu là qua đường ăn uống, thức ăn. Nhiễm bệnh thường có 2 loại gồm nhiễm sán trưởng thành, như ăn phải heo gạo hoặc gan heo có chứa ấu trùng, khi ăn vào thì ấu trùng sẽ phát triển và thành con sán trưởng thành, ký sinh trong ruột và gây bệnh. Trường hợp thứ 2 là khi ăn phải trứng sán ở trong môi trường, ví dụ như rau hoặc thức ăn thì trứng sán sẽ vào trong cơ thể và phát triển thành ấu trùng và ấu trùng sẽ di chuyển trong máu, đến các cơ quan và có thể gây bệnh ở não, ở cơ hoặc dưới da. Đối với người lớn và trẻ nhỏ, nếu nhiễm sán trưởng thành có thể sẽ gây rối loạn tiêu hóa, ăn uống khó tiêu, đau bụng, đi ngoài ra nước sán. Một số trường hợp sán ký sinh dưới da có thể thấy các nốt sán ở bề mặt da, ảnh hưởng về mặt thẩm mỹ. Nếu phát triển ở trong cơ hoặc não thì có thể sẽ gây ảnh hưởng đến thần kinh.

Bác sĩ Thiều cho biết theo phác đồ của Bộ Y tế, đối với những trường hợp mắc sán trưởng thành sẽ được điều trị bằng một liều duy nhất là thuốc tẩy sán. Trường hợp mắc ấu trùng sán heo liệu trình điều trị dài ngày hơn.

Xét nghiệm miễn phí 19 trường mầm non

Trong sáng 17-3, lãnh đạo tỉnh Bắc Ninh đã có buổi làm việc với BV Bệnh nhiệt đới Trung ương và Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương. Ông Nguyễn Nhân Chiến, Bí thư Tỉnh ủy Bắc Ninh, cho rằng việc người dân huyện Thuận Thành ùn ùn đưa con em ra Hà Nội xét nghiệm sán heo là hội chứng đám đông. Hiện tỉnh đã chỉ đạo chính quyền địa phương và các ngành liên quan ổn định tư tưởng cho người dân, phối hợp với các BV Trung ương sắp xếp lịch khám, xét nghiệm thuận lợi. Với những người dân muốn đưa con về Hà Nội xét nghiệm, tỉnh sẽ lên lịch theo từng khu vực để tránh đổ dồn về BV Trung ương. "Chúng tôi sẽ điều tra dịch tễ toàn tỉnh và giao Sở Khoa học và Công nghệ nghiên cứu đề tài về heo gạo ở Bắc Ninh" - ông Chiến nói.

Bà Tô Mai Hoa, Giám đốc Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh, cho biết sẽ xét nghiệm sán heo miễn phí cho học sinh 19 trường mầm non trên địa bàn huyện Thuận Thành. Đây là những trường có sử dụng chung thực phẩm do Công ty Hương Thành cung cấp - nhà cung cấp thực phẩm cho Trường Mầm non Thanh Khương, đang bị nghi ngờ đưa thịt heo bẩn vào trường học. Từ ngày 18-3, tỉnh sẽ bắt đầu lấy mẫu máu gửi về Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương xét nghiệm nhằm giảm chi phí cho người dân và giảm áp lực cho BV tuyến trên. Với trẻ nhiễm sán, tỉnh sẽ cấp thuốc điều trị theo phác đồ của Bộ Y tế.

Dự kiến hôm nay, 18-3, sẽ có đoàn chuyên gia của Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng trung ương về huyện Thuận Thành để phối hợp tìm nguyên nhân khiến hàng trăm trẻ ở đây bị nhiễm sán. 

Bị tiêu diệt ở 100 độ C

Để phòng bệnh, quan trọng nhất là bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm, ăn chín uống sôi, vệ sinh cá nhân sạch sẽ; không nên ăn rau sống chưa được rửa sạch, không ăn tiết canh, không ăn thịt heo sống, thịt tái. Kể cả thịt heo nhiễm ấu trùng sán nhưng nếu được nấu đến 100 độ C trong vòng tối thiểu 5 - 10 phút thì cũng có thể tiêu diệt được nang sán.

Xác minh clip vụ trẻ ăn thực phẩm "bẩn"

Liên quan đến video được cho là tại Trường Mầm non Thanh Khương cho trẻ ăn thịt heo "bẩn" này, lãnh đạo tỉnh Bắc Ninh cho biết cơ quan chức năng đang kiểm tra thông tin và hình ảnh từ clip nói trên để làm rõ nghi vấn trẻ nhiễm sán nghi do ăn thực phẩm tại trường này.

 Vào cuối tháng 2-2019, một số phụ huynh đăng video ghi lại món thịt heo nổi đầy hạch trắng, có dấu hiệu của bệnh sán gạo trong bữa ăn tại Trường Mầm non Thanh Khương. Sau đó, tập thể phụ huynh lên gặp ban giám hiệu nhà trường phản ánh nhưng không được trả lời thỏa đáng. Đơn vị cung cấp thực phẩm cho rằng thịt heo không có gì bất thường. Nhiều phụ huynh đã cho con nghỉ học để phản đối. Sự việc bùng lên khi 2/3 cháu bé được cha mẹ đưa đến BV tại TP Hà Nội làm xét nghiệm có kết quả dương tính với sán heo.

Ngọc Dung