Những quốc gia sử dụng tiền mặt nhiều nhất

Myanmar có tỷ lệ sử dụng tiền mặt cao nhất thế giới

Theo Visual Capitalist, Myanmar là quốc gia có tỷ lệ sử dụng tiền mặt cao nhất thế giới, với khoảng 98% giao dịch hằng ngày được thực hiện bằng tiền giấy hoặc tiền xu. Ở quốc gia hơn 55 triệu dân này, từ chợ truyền thống đến hoạt động kinh doanh quy mô vừa và nhỏ, tiền mặt vẫn là phương tiện thanh toán chủ yếu.

Đứng sau Myanmar là Ethiopia và Gambia (cùng 95%). Các vị trí tiếp theo thuộc về Albania, Campuchia, Lào, Lebanon, Nepal, Pakistan và Iraq, với tỷ lệ giao dịch tiền mặt dao động từ 85-90%. Phần lớn các nước này có điểm chung là hệ thống ngân hàng yếu, hạ tầng thanh toán điện tử kém và tỷ lệ người dân không có tài khoản ngân hàng cao. Ở nhiều vùng nông thôn, việc sở hữu thẻ hoặc ví điện tử vẫn là điều xa xỉ.

Thói quen giao dịch tiền mặt tại các quốc gia này không chỉ xuất phát từ sự tiện lợi mà còn từ tâm lý thiếu tin tưởng ngân hàng, lo ngại chi phí duy trì tài khoản hoặc rủi ro khi giao dịch trực tuyến. Một số vùng còn thiếu điện, mạng Internet yếu, khiến thanh toán điện tử gần như không khả thi. Ngoài ra, trong bối cảnh lạm phát cao hoặc bất ổn chính trị, người dân có xu hướng giữ tiền mặt để dễ kiểm soát chi tiêu và tránh rủi ro mất giá.

Phụ thuộc quá nhiều vào tiền mặt khiến các quốc gia tốn kém chi phí in ấn, vận chuyển, bảo mật và kiểm soát dòng tiền. Ngoài ra, nền kinh tế dùng nhiều tiền mặt dễ phát sinh thất thu thuế, rửa tiền và giao dịch ngầm. Theo các chuyên gia, chuyển đổi sang thanh toán điện tử giúp tăng tính minh bạch, giảm chi phí và hỗ trợ quản lý hiệu quả hơn.

Ngược lại, ở các nền kinh tế phát triển, xu hướng này gần như đảo ngược. Na Uy và Hàn Quốc là hai quốc gia có tỷ lệ giao dịch tiền mặt thấp nhất thế giới, chỉ khoảng 10%. Người dân tại đây thanh toán hầu hết các khoản chi qua thẻ, ví điện tử hoặc mã QR, kể cả với các giao dịch nhỏ như mua cà phê hay đi xe buýt.

Tại châu Âu, sự chênh lệch giữa các khu vực cũng rõ rệt. Ở Bắc Âu như Thụy Điển, tiền mặt gần như biến mất, trong khi tại Nam Âu và Đông Âu, hơn một nửa số giao dịch vẫn thực hiện bằng tiền giấy, đặc biệt trong nhóm người cao tuổi và các cửa hàng nhỏ.

Việt Nam bứt tốc trong xu hướng thanh toán không tiền mặt

Xu hướng thanh toán không dùng tiền mặt đang tăng mạnh tại Việt Nam. Theo Ngân hàng Nhà nước, giá trị thanh toán không dùng tiền mặt trong năm 2024 đạt trên 295,2 triệu tỷ đồng, gấp 26 lần GDP của Việt Nam. Cùng thời điểm này Việt Nam đã có tỷ lệ người dân từ 15 tuổi trở lên có tài khoản tại ngân hàng đạt 86,97%.

Tính đến hết quý I/2025, giao dịch thanh toán không dùng tiền mặt tăng 44,43% về số lượng. Trong đó, thanh toán qua kênh Internet tăng 40,41%, qua kênh điện thoại di động tăng 39,82%, qua phương thức QR code tăng 81,64%.

Dù vậy, tiền mặt vẫn giữ vai trò nhất định ở vùng nông thôn, nơi hạ tầng Internet chưa đồng bộ. Để giảm tỷ trọng thanh toán tiền mặt, các chuyên gia cho rằng cần mở rộng hạ tầng số, nâng cao nhận thức người dân và bảo đảm an toàn giao dịch trực tuyến.

Bức tranh toàn cầu cho thấy, trong khi các nước phát triển tiến gần tới xã hội “không tiền mặt”, nhiều nền kinh tế vẫn phụ thuộc nặng nề vào tiền giấy. Khoảng cách này không chỉ là vấn đề công nghệ, mà còn phản ánh niềm tin và khả năng tiếp cận hệ thống tài chính của người dân.