Nhiều đối tượng lợi dụng thương mại điện tử để kinh doanh hàng giả, xâm phạm quyền SHTT

Sản xuất kinh doanh hàng giả diễn biến phức tạp

Phát biểu tại Hội thảo “Nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh chống buôn lậu, hàng giả và gian lận thương mại, phát triển thị trường trong hội nhập quốc tế” do Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT) - Bộ Công thương phối hợp với Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia tổ chức, Tổng cục Trưởng Tổng cục QLTT Trần Hữu Linh xác nhận thông tin như trên và cho biết: Thời gian qua, lực lượng QLTT đã luôn bám sát chỉ đạo của Chính phủ, Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia và Bộ Công thương, kịp thời triển khai nhiều kế hoạch, phương án đấu tranh phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Kết quả công tác của lực lượng QLTT trong thời gian qua đã được đồng chí Trương Hòa Bình - Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ, Trưởng ban Chỉ đạo 389 Quốc gia ghi nhận và biểu dương.

Trong năm 2018, lực lượng QLTT đã phát hiện, xử lý gần 92 ngàn vụ vi phạm, thu nộp ngân sách trên 490 tỷ đồng; ước trị giá hàng tịch thu chưa bán gần 93 tỷ đồng. Trong đó, nhiều vụ việc nổi cộm, phức tạp đã được lực lượng QLTT kịp thời kiểm tra, hoặc phối hợp kiểm tra, xử lý.

Tuy nhiên, kết quả đạt được vẫn chưa tương xứng tình hình thực tế, chưa đáp ứng mong muốn của Chính phủ và kỳ vọng của người dân. Tình hình buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả vẫn diễn biến phức tạp, đặc biệt tình trạng sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng liên quan đến sức khỏe người dân, tiềm ẩn nguy cơ cao ảnh hưởng đến an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội.

Về tình hình vận chuyển, buôn bán hàng nhập lậu, hàng cấm tập trung chủ yếu vào nhóm hàng như: May mặc, dược phẩm, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, điện thoại di động, đường cát, rượu, bia, nước giải khát, đồ gia dụng, điện tử, điện lạnh, thuốc lá điếu, pháo nổ... Đáng chú ý, phương thức vận chuyển hàng lậu, hàng cấm có thay đổi so với các năm trước, thay vì tập kết trên xe có tải trọng lớn, hiện nay các đối tượng xé lẻ hàng hóa, vận chuyển bằng xe mô tô, xe khách, xe có tải trọng nhẹ từ biên giới đưa vào nội địa tiêu thụ.

Tình hình sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng xâm phạm quyền SHTT diễn ra với các thủ đoạn ngày càng tinh vi. Các đối tượng sản xuất sử dụng nguồn nguyên liệu giá thành thấp, mua trôi nổi trên thị trường, không rõ nguồn gốc xuất xứ để pha trộn với một lượng hàng thật (rượu, xi măng, phân bón...) hoặc tự sản xuất hàng, sau đó dán nhãn mác, niêm phong, của các doanh nghiệp đã được đăng ký nhãn hiệu.

Ông Trần Hữu Linh cũng chỉ ra những nguyên nhân của tình trạng nêu trên và những giải pháp trọng tâm trong thời gian tới, trong đó chú trọng tăng cường các giải pháp giám sát thị trường, chủ động thu thập thông tin, đánh giá thị trường để xây dựng phương án đấu tranh chuyên đề; rà soát, phát hiện những bất cập trong cơ chế chính sách; nâng cao năng lực công tác cho công chức lực lượng QLTT; phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương, các lực lượng chức năng trong đấu tranh chống buôn bán, vận chuyển hàng cấm, hàng nhập lậu, hàng kém chất lượng, hàng vi phạm an toàn thực phẩm.; đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền, giáo dục chính sách pháp luật cho tổ chức, cá nhân kinh doanh.

Xử lý hành vi xâm phạm quyền SHTT

Chia sẻ về công tác xử lý các hành vi xâm phạm quyền SHTT bằng biện pháp hình sự, đại tá Nguyễn Minh Tiến - Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (Bộ Công an) cho biết: Tội phạm sản xuất, buôn bán hàng giả và tội phạm xâm phạm SHTT luôn song hành với nhau với phương thức, thủ đoạn hoạt động tương đối giống nhau và ngày càng tinh vi, triệt để lợi dụng cơ chế, chính sách, thành tựu khoa học kỹ thuật để thực hiện hành vi vi phạm, trước đây đối tượng vi phạm thường chỉ là những người có trình độ dân trí thấp, thất nghiệp hoạt động nhỏ lẻ thì nay, đối tượng có xu hướng chuyển sang thành phần có trình độ nhận thức, học vấn thậm chí có trình độ chuyên môn cao, hiểu biết chính sách, am hiểu nhu cầu thị trường và thường xuyên thay đổi phương thức, thủ đoạn để trốn tránh sự phát hiện, xử lý của các lực lượng chức năng. Sự phát triển mạnh mẽ của mạng internet đã tạo môi trường thuận lợi cho bùng phát các hoạt động kinh doanh trên các trang mạng điện tử, người tiêu dùng chỉ cần có nhu cầu là được giao tận tay, nhưng nguồn gốc, xuất xứ và chất lượng thì rất khó kiểm soát.

Năm 2018 lực lượng Cảnh sát kinh tế toàn quốc đã phát hiện, điều tra xử lý 467 vụ sản xuất, buôn bán hàng giả và xâm phạm SHTT, trong đó khởi tố 65 vụ, 84 bị can; chuyển xử lý hành chính 402 vụ; một số vụ là hàng hóa giả mạo, xâm phạm nhưng không chứng minh được đối tượng liên quan (hàng vô chủ) nên chỉ tịch thu, tiêu hủy.

Sở dĩ còn nhiều tồn tại trong lĩnh vực này là do SHTT là lĩnh vực liên quan đến nhiều bộ, ngành và cần phải có nhiều văn bản hướng dẫn thi hành, đòi hỏi cần phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan trong việc xây dựng văn bản để bảo đảm tính thống nhất, nhưng trên thực tế mối quan hệ phối hợp trong soạn thảo, ban hành các văn bản quy phạm pháp luật chưa thực sự chặt chẽ, dẫn tới nội dung quy định trong một số văn bản còn mâu thuẫn, chồng chéo gây khó khăn vướng mắc trong quá trình giải quyết các vụ việc.

Mặt khác, nhận thức của công chúng và các chủ thể quyền ở Việt Nam về SHTT còn hạn chế, chưa chủ động thực hiện quyền và tài sản của mình mà trông chờ vào Nhà nước, vào các cơ quan thực thi pháp luật. (Nguồn: Tổng cục QLTT).

Anh Trinh (Nguồn: TC QLTT)