Công nghệ này do Telexistence, công ty robot của Nhật Bản, phát triển. Hơn 300 robot đã được triển khai tại các chuỗi cửa hàng tiện lợi trên khắp Nhật, trong khi đội ngũ điều khiển được cung cấp bởi Astro Robotics - một startup ở Philippines.

Ông Juan Paolo Villonco, nhà sáng lập Astro Robotics, cho biết ở Nhật rất khó tìm người sắp xếp hàng hóa dù lương tối thiểu cao. Trong khi đó, Philippines có lực lượng lao động trẻ, am hiểu công nghệ và chi phí thấp hơn.

Để giải quyết vấn đề này, Telexistence đưa ra là kết hợp công nghệ robot với nhân lực từ xa, nghĩa là robot làm việc ở Nhật, còn người điều khiển lại ngồi tại Philippines.

Từ văn phòng ở Manila, nhân viên điều khiển robot qua kính thực tế ảo, sắp xếp hàng hóa, xử lý lỗi và giám sát hoạt động trong cửa hàng. Mỗi người làm việc tám tiếng một ngày, trung bình can thiệp khoảng 50 lần mỗi ca. Phần lớn thời gian robot vận hành tự động, chỉ khi rơi đồ hay đặt sai vị trí, người điều khiển mới phải thao tác thủ công.

Thu nhập của nhân viên dao động từ 250 đến 315 USD mỗi tháng, tương đương 6,5 đến 8,2 triệu đồng. Mức lương không cao, nhưng được xem là công việc hiện đại, giúp người trẻ tiếp cận công nghệ tiên tiến và xu hướng việc làm xuyên biên giới.

Dù vậy, đằng sau mô hình này là nỗi lo bị chính công nghệ thay thế. Toàn bộ thao tác của người điều khiển robot được Telexistence ghi lại để huấn luyện trí tuệ nhân tạo, hướng đến thế hệ robot có thể tự vận hành mà không cần con người.

Giáo sư Lionel Robert, Đại học Michigan (Mỹ), nhận định người lao động không còn là đối thủ của máy móc mà trở thành người giám sát, gần như “phiên bản dự phòng” của công nghệ. Dù vay·ột số nhân viên cho biết họ thường mỏi mắt, chóng mặt sau nhiều giờ làm việc với thiết bị VR và chịu áp lực phải xử lý lỗi thật nhanh để không làm gián đoạn hệ thống.

Philippines vốn được xem là trung tâm thuê ngoài dịch vụ công nghệ thông tin của thế giới. Mô hình này mở ra thêm việc làm, nhưng cũng khiến người lao động phụ thuộc nhiều hơn vào các công ty nước ngoài. Ông Jose Mari Lanuza, nhà nghiên cứu tại Trung tâm Sigla, cho rằng các tập đoàn toàn cầu đang tìm kiếm nguồn lao động giá rẻ, kể cả trong những công việc đòi hỏi kỹ năng cao như vận hành robot hay huấn luyện AI.

Theo Diễn đàn Kinh tế Thế giới, hơn 40% doanh nghiệp toàn cầu dự báo sẽ cắt giảm nhân sự trong thập kỷ tới do tự động hóa. Tuy nhiên, công nghệ cũng tạo ra nhiều việc làm mới kết hợp giữa con người và máy móc.

×