Thời gian gần đây, nhiều người dân bày tỏ lo ngại về khả năng bị cơ quan thuế kiểm tra và truy thu thuế thu nhập cá nhân đối với các khoản tiền được chuyển vào tài khoản cá nhân. Trên các diễn đàn mạng xã hội, một số ý kiến cho rằng chỉ cần có tiền chuyển vào tài khoản là sẽ bị xem xét truy thu thuế, bất kể nguồn gốc hay mục đích giao dịch.

Chị Nguyễn Ngọc Huyền, nhân viên văn phòng tại Hà Nội, chia sẻ: “Tôi thường nhận chuyển khoản giúp mừng hiếu hỉ, sinh nhật hay một số khoản hỗ trợ từ người thân, bạn bè trong những lúc khó khăn. Tuy nhiên, gần đây đọc thấy nhiều thông tin cho rằng cơ quan thuế sẽ kiểm tra tất cả các giao dịch chuyển tiền vào tài khoản cá nhân, tôi cảm thấy khá lo lắng, không biết những khoản tiền này có bị tính thuế hay không”.

Tuy nhiên, theo đại diện Cục Thuế, đây là cách hiểu chưa đúng với quy định pháp luật hiện hành.

Cụ thể, có ít nhất 9 trường hợp phổ biến mà người dân được miễn thuế hoàn toàn khi nhận tiền, nếu hiểu đúng và giao dịch minh bạch, người dân cần nắm rõ thông tin để tránh rơi vào tình trạng hoang mang, lo lắng. Cụ thể:

Vay mượn giữa người thân, bạn bè - không phải thu nhập chịu thuế. Các khoản tiền cá nhân nhận được từ người thân, bạn bè để phục vụ mục đích vay mượn, hỗ trợ, giúp đỡ đều được pháp luật xác định là quan hệ dân sự, không phát sinh thu nhập nên không thuộc diện chịu thuế. Tuy nhiên, để tránh hiểu nhầm, người chuyển tiền nên ghi rõ nội dung như: “vay tiền”, “giúp tạm”, “chuyển khoản mượn tiền”.

Nhận tiền để đáo hạn khoản vay ngân hàng. Người vay ngân hàng đến kỳ đáo hạn thường nhờ người thân chuyển tiền hộ để tất toán trước khi vay lại. Khoản tiền chuyển vào tài khoản nhằm mục đích kỹ thuật này không tạo ra thu nhập cá nhân nên không bị đánh thuế.

Kiều hối – tiền gửi từ người thân ở nước ngoài. Tiền thân nhân gửi từ nước ngoài về, hay còn gọi là kiều hối, được pháp luật Việt Nam miễn thuế nhằm khuyến khích nguồn ngoại tệ. Khoản tiền này không được xem là thu nhập chịu thuế cá nhân nếu gửi qua các kênh chính thức như ngân hàng, công ty chuyển tiền hợp pháp.

Các hoạt động thu hộ, chi hộ. Những cá nhân làm nghề shipper, thu hộ tiền hàng (COD), hoặc nhận tiền rồi chi lại theo ủy quyền (ví dụ như nhân viên cây xăng thu tiền hộ công ty) không phải kê khai thu nhập cá nhân. Lý do là các khoản này không mang tính thu nhập thật sự mà chỉ là trung gian giao dịch.

Nhận – chuyển tiền hộ mà không thu phí. Khi bạn chuyển tiền giúp người khác và không thu bất kỳ khoản phí nào, số tiền nhận vào tài khoản sẽ không bị tính thuế. Tuy nhiên, nếu có thu phí thì phần phí dịch vụ có thể bị đánh thuế thu nhập từ dịch vụ ( từ 5%–7%).

Nhận tiền bán nhà, đất – đã hoàn thành nghĩa vụ thuế. Nếu cá nhân bán bất động sản và đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế trước đó (thuế thu nhập cá nhân, lệ phí trước bạ…), số tiền chuyển khoản thanh toán sau này không bị đánh thuế lại. Tuy nhiên, nếu phát hiện việc khai giá thấp để trốn thuế, cơ quan thuế có quyền truy thu phần chênh lệch.

Tiền lương đã khấu trừ thuế – chuyển cho người thân. Tiền lương sau thuế mà cá nhân chuyển cho vợ, chồng hoặc người thân khác không được xem là thu nhập mới. Vì vậy, người nhận sẽ không bị tính thuế lại. Điều quan trọng là phải chứng minh nguồn tiền là tiền lương đã qua khấu trừ theo quy định.

Lương từ nước ngoài – đã đóng thuế sở tại. Người lao động Việt Nam đang làm việc tại nước ngoài nếu đã nộp thuế tại quốc gia sở tại, khi chuyển tiền về nước sẽ được miễn thuế thu nhập cá nhân. Điều kiện là phải có chứng từ chứng minh thuế đã đóng, chuyển qua ngân hàng chính thống.

Lãi cho vay cá nhân nhỏ lẻ – không bị đánh thuế. Khi cá nhân cho người khác vay tiền theo hình thức dân sự (họ, hụi, bạn bè, người thân…) mà không có lãi hoặc lãi nhỏ, không thường xuyên thì không bị coi là kinh doanh nên không phải đóng thuế. Tuy nhiên, nếu cho doanh nghiệp, tổ chức vay và nhận lãi định kỳ, người cho vay có thể phải nộp thuế 5% trên phần lãi.

Như vậy, trường hợp của chị Huyền thuộc trường hợp nhận – chuyển tiền hộ mà không thu phí, số tiền nhận vào tài khoản sẽ không bị tính thuế.

Đặc biệt, theo Cục Thuế, chỉ những khoản có bản chất là thu nhập từ hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, cung cấp dịch vụ mới phát sinh nghĩa vụ thuế. Những khoản tiền chuyển nhận giữa các cá nhân như cho - tặng, hỗ trợ người thân, vay mượn dân sự, hay các giao dịch không liên quan đến hoạt động thương mại, không được tính vào doanh thu để xác định thuế.

×