Nhà ở xã hội bị trục lợi

Mua bán trái phép

Thông qua một số điện thoại rao cho thuê căn hộ trên mạng, chúng tôi liên hệ và gặp một người phụ nữ tên N. giới thiệu là chủ căn hộ tại chung cư EhomeS Nam Sài Gòn (Bình Chánh). Tại đây, bà N. cho biết bà đã mua lại căn hộ này vào đầu năm 2019 với giá hơn 1,6 tỷ đồng để cho thuê kiếm lời.

Theo đó, căn hộ này có hai phòng ngủ và một phòng khách, đầy đủ chỗ nấu ăn, giường cho trẻ em, ti vi và máy giặt. Giá cho thuê căn hộ này 7,5 triệu đồng/tháng. Ngoài ra, nếu có nhu cầu sang nhượng lại thì bà sẽ bán sang tay với giá 1,8 tỷ đồng. Cũng theo bà N. bà vẫn còn hơn 2 căn hộ 1 phòng ngủ được mua lại tại dự án này.

Đây là dự án NOXH do Công ty Nguyên Sơn (công ty con của CTCP Đầu tư Nam Long) triển khai và giao nhà cho cư dân hơn 1 năm nay. Theo quy định, NOXH trước khi huy động vốn phải được cơ quan chức năng cho phép, từ giá bán đến danh sách khách hàng mua căn hộ phải được Sở Xây dựng phê duyệt và việc mua bán, chuyển nhượng phải tiến hành sau 5 năm. Thế nhưng, không hiểu lý do gì mà những cư dân không thuộc “diện” được mua NOXH vẫn sở hữu căn hộ, thậm chí có người đã bán, cho thuê ngay khi vừa nhận nhà.

Trước đó, Sở Xây dựng TP.HCM có văn bản đề nghị Hợp tác xã Gia Phú, chủ đầu tư dự án chung cư First Home Thạnh Lộc (quận 12), thu hồi một số căn hộ bán sai đối tượng tại dự án. Theo Sở Xây dựng, nhiều người đáp ứng đủ điều kiện được hỗ trợ chính sách về nhà ở nên được giải quyết mua căn hộ tại chung cư First Home Thạnh Lộc. Tuy nhiên, một số người sau đó đã chuyển nhượng hoặc cho thuê không đúng quy định. Với những trường hợp này, Sở Xây dựng đề nghị chủ đầu tư phối hợp với Ban quản trị chung cư First Home Thạnh Lộc xử lý chấm dứt hợp đồng mua bán căn hộ.

Sau nhiều năm thi công và dự kiến sẽ bàn giao nhà cho khách hàng trong năm 2019, chung cư NOXH HQC (35 Hồ Học Lãm, Bình Tân, do Quỹ Phát triển nhà ở TP.HCM làm chủ đầu tư và CTCP Tư vấn - Thương mại - Dịch vụ Địa ốc Hoàng Quân làm đơn vị phát triển) được cho sẽ giải bài toán về nhu cầu ở cho người có thu nhập thấp. Thế nhưng, chưa nhận nhà được bao lâu thì trên các web mua bán bất động sản đã ngập tràn các thông tin bán nhà, tất nhiên đây là dạng giao dịch trái phép.

Thử liên hệ vào đầu số 0986647xxx, người có tên N. để hỏi mua căn hộ, chúng tôi nhanh chóng được “tư vấn” cách mua lách luật bằng hợp đồng giả thuê. Theo đó, trên hợp đồng thuê sẽ thể hiện việc “hứa mua, hứa bán” giao kèo sau 5 năm. Bởi đây là căn hộ NOXH nên buộc phải “lách”, sau 5 năm mới được bán.

Tình trạng trên cũng đang diễn ra tại một số chung cư như Jamona Apartment (trên đường Đào Trí, quận 7) của CTCP Địa ốc Sài Gòn Thương Tín (TTC Land).

Mua bán trái quy định tiềm ẩn nhiều rủi ro

NOXH là một loại hình nhà ở thuộc sở hữu của cơ quan Nhà nước hoặc các loại hình nhà được sở hữu và quản lý bởi Nhà nước, các tổ chức phi lợi nhuận được xây dựng với mục đích cung cấp nhà ở giá rẻ cho một số đối tượng được ưu tiên trong xã hội như công chức của Nhà nước chưa có nhà ở ổn định, người có thu nhập thấp... và được cho thuê hoặc cho ở với giá rẻ so với giá thị trường. Theo đó, người mua NOXH không được phép thế chấp và không được chuyển nhượng nhà ở dưới mọi hình thức trong tối thiểu 5 năm.

Nếu chưa đủ 5 năm, kể từ khi trả hết tiền mua, người mua có nhu cầu bán lại nhà ở xã hội thì chỉ được bán lại cho Nhà nước, cho chủ đầu tư hoặc cho các đối tượng thuộc diện được mua NOXH như nêu trên. Tuy nhiên, dù có quy định cấm mua bán NOXH trước 5 năm, nhưng hầu như mọi biện pháp ngăn chặn không có hiệu quả, rất nhiều hình thức qua mặt, lách luật như lập vi bằng, hợp đồng ủy quyền hoặc lập di chúc cho người mua vẫn đang diễn ra.

Theo một luật sư tại TP.HCM, hiện nay việc xét duyệt hồ sơ mua NOXH đều giao hết cho chủ đầu tư làm, việc này dẫn đến không ít chủ đầu tư đưa những hồ sơ không hợp lệ vào để kiếm chác. Đến khi cơ quan quản lý phát hiện thì họ lại đổ lỗi cho người mua không trung thực. Ngoài ra, hiện tượng đáng lưu ý là nhiều người dân cũng lách luật tìm mọi cách để mua được NOXH, nhưng khi mua xong thì lập tức bán lại, hoặc đầu cơ để kiếm lời. Điều này khiến nhiều người cần nhà thực thụ càng khó khăn trong việc tìm nhà ở hơn.

Ngoài ra, việc mua bán NOXH trái phép không chỉ tiềm ẩn nhiều rủi ro cho người mua, mà bản thân người bán cũng rủi ro không kém, do nguy cơ bị phạt tiền hoặc thu hồi nhà đã mua rất cao. Bởi là giao dịch trái phép, nên các bên thỏa thuận mua bán bằng cách hình thức lách luật như hợp đồng ủy quyền, lập di chúc cho người mua… dễ dẫn đến rủi ro mất tiền, thậm chí các tranh chấp, khiếu kiện. Thậm chí khi đưa nhau ra tòa, thì mua bán giấy tay không bảo đảm việc chuyển nhượng nhà đất theo quy định.

TUẤN ANH