Nguồn gốc Ngày Độc thân 11/11 và cơn sốt mua sắm 'ngày đôi'

Nguồn gốc và ý nghĩa Ngày Độc thân

Ngày Độc thân 11/11 bắt đầu từ một ý tưởng đơn giản nhưng hài hước tại Đại học Nam Kinh, Trung Quốc. Năm 1993, bốn nam sinh trong phòng ký túc xá có tên “Danh thảo vô chủ” nảy ra sáng kiến lấy ngày 11/11 với bốn số 1 tượng trưng cho bốn người độc thân làm ngày kỷ niệm. Họ tổ chức các buổi trò chuyện và vui chơi trong khuôn viên trường, từ đó hình thành nét văn hóa đặc trưng.

Theo thời gian, Ngày Độc thân lan rộng trong các trường đại học Trung Quốc. Đàn ông độc thân thường được gọi là “Quang Quang”, phụ nữ độc thân là “Minh Minh”, còn các cặp đôi được gọi là “Song Song”. Đến này, Ngày Độc thân không còn giới hạn trong sinh viên mà trở thành sự kiện thường niên, lan ra cả các quốc gia khác, trong đó có Việt Nam.

Theo các nhà xã hội học, sự phổ biến của ngày Ngày Độc thân còn xuất phát từ các biến động xã hội và nhân khẩu học. Chính sách một con kéo dài 35 năm tại Trung Quốc dẫn đến mất cân bằng giới tính, khiến hàng triệu đàn ông không có bạn đời tiềm năng. Đồng thời, phụ nữ ngày càng có học vấn cao, sự nghiệp ổn định và chọn sống độc lập thay vì kết hôn theo khuôn mẫu truyền thống.

Hiện tượng này không chỉ giới hạn ở Trung Quốc mà lan rộng khắp châu Á. Tại Nhật Bản, số hộ gia đình độc thân đã vượt hộ gia đình truyền thống. Ở Hàn Quốc, năm 2023 ghi nhận 36% hộ dân chỉ có một người - mức cao nhất trong lịch sử. Các trào lưu như ohitorisama (bữa tiệc một mình) hay honjok (sống, ăn, đi chơi một mình) ngày càng phổ biến, nhấn mạnh lối sống tự chủ và tự do cá nhân.

Ngay cả ở Mỹ, tình trạng tương tự cũng đang diễn ra. Hơn một nửa người trưởng thành chưa kết hôn, nhiều người không tìm kiếm mối quan hệ. Tuổi kết hôn trung bình tăng từ 21 tuổi thập niên 1960 lên 29 tuổi hiện nay. Các chuyên gia dự đoán 25% thế hệ Millennials và 33% Gen Z có thể sẽ không bao giờ kết hôn.

Ngày hội mua sắm và nền kinh tế tỷ đô

Ngày 11/11 bắt đầu trở thành ngày hội mua sắm từ năm 2009, khi Taobao và công ty con Tmall tại Trung Quốc quảng bá như một “Black Friday” phiên bản châu Á. Các nền tảng thương mại điện tử tung chương trình giảm giá khủng, khuyến khích người độc thân mua sắm, chăm sóc bản thân. Truyền thống này nhanh chóng được sao chép bởi nhiều sàn thương mại điện tử khác, biến ngày 11/11 trở thành một trong những dịp bán hàng trực tuyến lớn nhất thế giới.

Theo The Straits Times, Ngày Độc thân tạo ra doanh thu lên tới khoảng 195 tỷ USD mỗi năm chỉ tính riêng tại Trung Quốc, biến sự kiện này thành “nền kinh tế tỷ đô” toàn cầu.

Ở Việt Nam, các thương hiệu cũng tận dụng cơ hội này để tổ chức “bữa tiệc giảm giá” nhằm kích cầu mua sắm. Nền tảng thương mại điện tử tràn ngập quảng cáo giảm giá, biến ngày 11/11 từ lễ kỷ niệm cho người độc thân thành một hiện tượng thương mại.

Nhà kinh tế học hành vi Peter McGraw nhận định, những người sống một mình đang trở thành lực lượng tiêu dùng mới, năng động và có sức mua lớn. Họ chi tiêu mạnh tay cho du lịch, nhà ở, công nghệ và chăm sóc bản thân, sẵn sàng đầu tư để tận hưởng cuộc sống độc lập.

Ngày 11/11 không chỉ tạo ra doanh thu kỷ lục mà còn thay đổi nhận thức xã hội. Độc thân không còn bị xem là trạng thái “thiếu thốn”, mà là lựa chọn tự nguyện, biểu tượng của tự do và tự tin. Các dịch vụ độc lập dành cho nhóm này ngày càng phát triển, từ rạp chiếu phim một ghế, phòng karaoke cá nhân, đến tour du lịch solo.

Ngày 11/11, từ một ý tưởng vui chơi của sinh viên, giờ đây đã trở thành hiện tượng văn hóa và kinh tế toàn cầu. Nó phản ánh sự thay đổi sâu sắc trong lối sống, quan niệm hôn nhân và tiêu dùng hiện đại. Ngày Độc thân đang chứng minh rằng, cô đơn không còn là thiệt thòi mà là lựa chọn, và lựa chọn ấy có thể tạo ra sức mạnh kinh tế cũng như định hình nhận thức xã hội.