hoặc
Vui lòng nhập thông tin cá nhân
hoặc
Vui lòng nhập thông tin cá nhân
Nhập email của bạn để lấy lại mật khẩu
Hội bảo vệ Người tiêu dùng Việt Nam (VICOPRO) lên tiếng về quảng cáo sai sự thật, KOL thiếu trách nhiệm và hàng hóa online kém chất lượng, khẳng định vai trò bảo vệ người tiêu dùng giữa thời đại thương mại điện tử phát triển như vũ bão.
Thương mại điện tử (TMĐT) phát triển như vũ bão, người tiêu dùng chỉ cần vài cú nhấp chuột là có thể mua đủ thứ hàng hóa - từ quần áo, mỹ phẩm đến thực phẩm chức năng. Thế nhưng, cùng với sự tiện lợi ấy là vô vàn rủi ro: Sản phẩm kém chất lượng, thông tin sai lệch, KOL - KOC quảng cáo không kiểm chứng, và những vụ việc quảng cáo sai sự thật diễn ra ngày càng dày đặc.
Chúng tôi đã có cuộc trao đổi với ông Vũ Văn Trung - Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam (VICOPRO) để nhìn nhận rõ hơn vai trò của Hội trong bảo vệ người tiêu dùng giữa “rừng hàng ảo, quảng cáo ảo” hiện nay.
Nhiều rủi ro khi mua hàng online
- Dưới góc nhìn của ông, đâu là những rủi ro điển hình mà người tiêu dùng đang phải đối mặt khi mua sắm online?
Ông Vũ Văn Trung: Rủi ro rất nhiều. Trước hết là mua phải hàng giả, hàng nhái, không đúng như quảng cáo. Tiếp theo là việc giao hàng không như cam kết: Chậm trễ, sai mẫu, hoặc chất lượng không đạt như mong muốn. Ngoài ra, người tiêu dùng còn dễ bị lộ thông tin cá nhân, dẫn đến việc bị làm phiền, dụ dỗ hoặc thậm chí lừa đảo qua điện thoại, email, mạng xã hội…
Đặc biệt đáng lo ngại là tình trạng “gian thương đội lốt KOL”. Có những KOL, KOC có hàng triệu lượt theo dõi nhưng lại sẵn sàng quảng bá sản phẩm không rõ nguồn gốc, thậm chí là thực phẩm chức năng chưa được kiểm định, chỉ vì lợi ích kinh tế. Nhiều người tiêu dùng, đặc biệt là giới trẻ rất tin tưởng thần tượng nên dễ bị dẫn dụ, mua phải sản phẩm kém chất lượng, ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe.
- Gần đây, vụ việc kẹo Kera được quảng cáo “ăn một viên bằng cả đĩa rau” khiến nhiều người lo ngại. Hội đã tiếp cận vụ việc này ra sao?
Ông Vũ Văn Trung: Đây là một ví dụ điển hình của tình trạng quảng cáo sai lệch, đánh lừa người tiêu dùng. Khi phát hiện, chúng tôi đã lập tức gửi văn bản tới Bộ Y tế, Cục An toàn thực phẩm và các đơn vị liên quan, yêu cầu kiểm tra, xử lý nghiêm minh. Đồng thời, chúng tôi phát thông tin cảnh báo trên các kênh truyền thông của Hội để người tiêu dùng cảnh giác, không bị cuốn vào những lời quảng cáo “mị dân” như thế.
Vấn đề nằm ở chỗ, sản phẩm có thể được cấp phép, nhưng nội dung quảng cáo lại không đúng với bản chất, dẫn đến sự hiểu lầm nghiêm trọng. Một viên kẹo không thể nào thay thế một đĩa rau về giá trị dinh dưỡng, đó là điều không cần là chuyên gia cũng hiểu được. Những nội dung quảng cáo kiểu “thổi phồng” này phải được kiểm soát chặt chẽ.
- Vậy VICOPRO đã có biện pháp, đề xuất gì để “chấn chỉnh” hoạt động quảng cáo của KOL, KOC?
Ông Vũ Văn Trung: Đây là lĩnh vực mới và cực kỳ phức tạp. Không thể chỉ trông chờ vào pháp luật mà cần cả sự vào cuộc của cộng đồng mạng và người tiêu dùng thông minh. VICOPRO đã và đang đề xuất xây dựng quy tắc ứng xử trong quảng cáo, đặc biệt đối với KOL, KOC. Ngoài ra, chúng tôi cũng kiến nghị nhà nước sớm ban hành các quy định cụ thể ràng buộc trách nhiệm của những người có ảnh hưởng khi quảng bá sản phẩm, nhất là các sản phẩm liên quan đến sức khỏe.
- Khi bị xâm phạm quyền lợi, người tiêu dùng nên làm gì để được bảo vệ nhanh nhất?
Ông Vũ Văn Trung: Chúng tôi có nhiều kênh tiếp nhận: Qua email, điện thoại đường dây nóng, trang web chính thức của Hội, hoặc đến trực tiếp văn phòng tại các địa phương. Khi nhận được phản ánh, chúng tôi sẽ phân công xử lý ngay, tùy tính chất vụ việc mà hướng dẫn người tiêu dùng gửi đơn đúng nơi hoặc đại diện họ làm việc với doanh nghiệp.
Chúng tôi làm việc gần như cả tuần, không nghỉ cuối tuần, để đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng không bị bỏ rơi.
VICOPRO và vai trò cầu nối bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng
- Hiện nay Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam hoạt động như thế nào để đảm bảo quyền lợi cho người tiêu dùng trong bối cảnh thị trường quá rộng và phức tạp như hiện nay?
Ông Vũ Văn Trung: VICOPRO là tổ chức xã hội bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trên phạm vi toàn quốc, với cơ cấu gồm Hội Trung ương và các Hội thành viên tại địa phương. Vai trò của chúng tôi không chỉ dừng lại ở việc tiếp nhận và xử lý các phản ánh, khiếu nại, mà còn tham gia góp ý chính sách, giám sát thị trường, truyền thông nâng cao nhận thức và đặc biệt là kết nối giữa người tiêu dùng và cơ quan chức năng để giải quyết tranh chấp.
Tại Trung ương, chúng tôi tập trung xây dựng các kiến nghị, tham vấn với các bộ ngành liên quan về hoàn thiện chính sách pháp luật. Ở địa phương, các Hội triển khai tiếp nhận đơn thư phản ánh, tham gia hòa giải, cung cấp tư vấn pháp lý cho người dân… Một số vụ việc nổi cộm, chúng tôi thậm chí còn tổ chức họp báo, ra tuyên bố để tạo áp lực dư luận và thúc đẩy xử lý.
- Hội có quyền can thiệp, xử lý những hành vi sai phạm như thế nào?
Ông Vũ Văn Trung: Theo quy định, VICOPRO không có chức năng xử phạt hành chính, đó là trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước. Tuy nhiên, chúng tôi có thể kiến nghị, tổ chức đối thoại, gửi văn bản cảnh báo, kết nối với báo chí, hỗ trợ pháp lý cho người tiêu dùng khởi kiện ra tòa, hoặc yêu cầu doanh nghiệp minh bạch thông tin.
Ngoài ra, chúng tôi cũng liên tục tổ chức các buổi tập huấn kỹ năng tiêu dùng an toàn, truyền thông chống hàng giả, và đặc biệt là nâng cao nhận thức cho người dân về quyền và nghĩa vụ của mình khi tham gia thị trường. Nếu người tiêu dùng không hiểu mình có quyền gì, họ sẽ mãi ở thế yếu.
- Trong các vụ khiếu kiện gần đây, Hội có đi sâu vào giải quyết trường hợp cụ thể nào?
Ông Vũ Văn Trung: Rất nhiều!
Chúng tôi nhận hàng trăm phản ánh mỗi tháng. Có trường hợp người tiêu dùng bị từ chối bảo hành, có trường hợp mua hàng qua livestream nhưng không nhận được hàng đúng như quảng cáo. Những vụ đơn giản thì chúng tôi hướng dẫn cách gửi đơn tới doanh nghiệp hoặc cơ quan chức năng; phức tạp hơn thì Hội trực tiếp vào cuộc, thậm chí hỗ trợ khởi kiện.
Gần đây, chúng tôi cũng đặc biệt lưu tâm đến các vụ việc liên quan tới bảo hiểm nhân thọ, khi người dân mua sản phẩm nhưng không hiểu rõ quyền lợi, dẫn đến mâu thuẫn khi phát sinh sự kiện bảo hiểm. Hội đang đề xuất các doanh nghiệp bảo hiểm tăng tính minh bạch, không mập mờ điều khoản.
- Định hướng sắp tới của VICOPRO là gì, thưa ông?
Ông Vũ Văn Trung: Trước mắt, chúng tôi sẽ tiếp tục đẩy mạnh truyền thông bảo vệ người tiêu dùng trên môi trường số, đặc biệt là thương mại điện tử. Bên cạnh đó, sẽ tăng cường đối thoại, tham vấn chính sách và kêu gọi người tiêu dùng mạnh dạn lên tiếng. Nếu người dân im lặng, Hội sẽ khó hành động. Chúng tôi cũng đang xây dựng cẩm nang “tiêu dùng thông minh” để phát hành rộng rãi.
Nếu là nạn nhân của KOL, KOC quảng cáo sai lệch, người tiêu dùng có thể liên hệ các tổ chức nào để bảo vệ quyền lợi của mình?
Thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro về hàng giả, chất lượng kém, thiếu minh bạch. Để bảo vệ người tiêu dùng, cần có giải pháp từ cơ quan quản lý, doanh nghiệp và chính người mua, hướng tới một thị trường minh bạch, bền vững.
Bộ Công Thương vừa chỉ đạo tăng cường thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm các vi phạm trong lĩnh vực cạnh tranh, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và bán hàng đa cấp.
Bộ Y tế yêu cầu Sở Y tế Đồng Nai tiếp tục làm rõ dấu hiệu vi phạm tại Công ty EBC sản xuất mỹ phẩm được Đoàn Di Băng quảng cáo là lỗi có tính hệ thống hay cá biệt.
Liên quan vụ quảng bá kẹo rau củ Kera – sản phẩm đã bị khởi tố vì “sản xuất hàng giả là thực phẩm” và “lừa dối khách hàng” – TikToker Nguyễn An, chủ kênh “Chú Cá Review Không Booking”, đã làm việc với Sở Văn hóa - Thể thao TP HCM và cung cấp số liệu doanh thu từ hoạt động tiếp thị.
Trước diễn biến ngày càng phức tạp của tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong lĩnh vực y tế, Bộ Y tế phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an, các bộ ngành và địa phương, phát động tháng cao điểm kiểm tra toàn diện, không có vùng cấm.
Ngày 23/5, Đội QLTT số 6 (Cục QLTT Kiên Giang) cho biết, vừa kiểm tra đột xuất một cơ sở kinh doanh thực phẩm đông lạnh, phát hiện và tạm giữ 1.020 kg bao tử lợn không rõ nguồn gốc, không nhãn mác, không hóa đơn chứng từ hợp pháp.
Thuốc giả, sữa nhái, thực phẩm chức năng “thổi phồng” công dụng đang len lỏi vào đơn thuốc, nhà thuốc và cả mạng xã hội. Ai chịu trách nhiệm? Pháp luật xử lý thế nào? Dưới đây là phân tích của chuyên gia pháp lý.
UBND tỉnh Đồng Nai vừa có văn bản hoả tốc yêu cầu Công an tỉnh vào cuộc điều tra, làm rõ các sai phạm liên quan đến Công ty CP Nhà máy Y tế EBC Đồng Nai - nơi sản xuất 2 lô mỹ phẩm Hanayuki bị phát hiện không đạt chất lượng.
Hàng giả ngập container gồm giày dép, áo thun... nhái hàng loạt thương hiệu lớn bị thu giữ tại cảng Sài Gòn. Doanh nghiệp không xuất trình được giấy tờ sở hữu trí tuệ, gian lận trị giá hơn 17 tỷ đồng.
