Chia sẻ với Tạp chí Chất lượng và Cuộc sống, bà Nguyễn Minh Hương – Luật sư trưởng Văn phòng Luật sư A Hòa, Phó Chủ tịch Hội AFCA cho rằng, trong trường hợp việc mua phải hàng kém chất lượng gây thiệt hại về sức khỏe, tài chính và tính mạng, người tiêu dùng có thể buộc tổ chức sản xuất hàng kém chất lượng bồi thường thiệt hại.

Thời gian gần đây, nhiều người tiêu dùng bức xúc với việc mua phải hàng kém chất lượng, trong trường hợp mua phải những sản phẩm này thì người tiêu dùng nên xử lý như thế nào thưa luật sư?

Luật sư Minh Hương: Theo quy định tại khoản khoản 1 và 5 Điều 4 “Quyền của người tiêu dùng” của Luật Bảo Vệ Quyền Lợi Người Tiêu Dùng có hiệu lực từ ngày 01/07/2024, người tiêu dùng có quyền: Được bảo đảm an toàn tính mạng, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, bảo vệ thông tin, quyền, lợi ích hợp pháp khác khi tham gia giao dịch, sử dụng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ do tổ chức, cá nhân kinh doanh cung cấp.

Trong trường hợp người tiêu dùng mua phải hàng kém chất lượng thì yêu cầu tổ chức, cá nhân kinh doanh bồi thường thiệt hại khi sản phẩm, hàng hóa có khuyết tật, sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ không phù hợp tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, không bảo đảm an toàn, đo lường, số lượng, khối lượng, chất lượng, công dụng, giá, nội dung khác theo quy định của pháp luật hoặc không đúng với đăng ký, thông báo, công bố, niêm yết, quảng cáo, giới thiệu, giao kết, cam kết của tổ chức, cá nhân kinh doanh.

Bên cạnh đó, trường hợp người tiêu dùng mua phải những sản phẩm bị quảng cáo không đúng với bản chất của sản phẩm, có quyền trả lại sản phẩm đã mua, yêu cầu bên bán hoàn lại tiền, nếu sản phẩm hàng hóa, nếu kết quả kiểm nghiệm cho thấy sản phẩm phù hợp với công bố chất lượng, phù hợp với quy định của pháp luật quản lý chất lượng sản phẩm nhưng sử dụng người có tên tuổi/người nổi tiếng quảng cáo thổi phồng;

NTD có quyền trả lại sản phẩm đã mua, yêu cầu bên bán hoàn tiền và yêu cầu tổ chức chịu trách nhiệm sản xuất và lưu hành sản phẩm bồi thường thiệt hại cho mình nếu kết quả xét nghiệm cho thấy sản phẩm không đúng với công bố chất lượng, không phù hợp với quy định của pháp luật quản lý chất lượng sản phẩm, lại sử dụng người có tên tuổi/người nổi tiếng quảng cáo thổi phồng và người tiêu dùng khi sử dụng sản phẩm bị ảnh hưởng đến sức khỏe và tính mạng.

Thưa luật sư, như vậy để thấy quy trình đưa sản phẩm ra thị trường tiêu dùng có phần chưa được chặt chẽ?

Luật sư Minh Hương: Nhà nước ta ban hành nhiều quy định pháp luật  như Luật quản lý chất lượng, Luật quảng cáo, Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng… để ràng buộc  tổ chức, cá nhân chịu trách nhiệm sản xuất sản phẩm phải tuân thủ khi đưa sản phẩm ra thị trường tiêu thụ. Nhà nước cũng đưa ra buộc tổ chức, cá nhân sản xuất định kỳ có báo cáo cho cơ quan chức năng có thẩm quyền.

Tuy nhiên, cơ chế giám sát và kiểm tra do các cơ quan chức năng thực hiện còn lỏng lẻo, chưa được triển khai kịp thời và thường xuyên dẫn đến tình trạng chỉ khi thông tin đưa lên báo khi đó cơ quan quản lý Nhà nước mới triển khai kiểm tra xác minh.

Vấn nạn hàng gian, hàng giả hàng kém chất lượng vẫn còn tồn tại khá nhiều, Luật sư đánh giá như thế nào về thực trạng này?

Luật sư Minh Hương: Hiện nay, tình trạng hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng vẫn xảy ra rất phổ biến ở nước ta, những mặt hàng xảy ra thường phổ biến ở các chợ truyền thống, ở nông thôn, vùng sâu, vùng xa và trên hệ một số kênh bán hàng online.

Tình trạng hàng gian, hàng giả nhiều như "nấm mọc sau mưa", biến tấu đa dạng. Các cơ quan chức năng xử lý ở nơi này, thì nơi khác người kinh doanh hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng đã biến tấu sang loại hình khác, xử lý không kịp.

Mặt khác ý thức của người tiêu dùng vẫn ham rẻ, biết là mua hàng giả nhưng vẫn chấp nhận vì những yếu tố ngoại cảnh nói trên dẫn đến tình trạng nếu không cảnh giác, chúng ta – người tiêu dùng dễ dàng mua phải hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng và dễ bị lừa đảo.

Nếu trường hợp người tiêu dùng ở TP.HCM mua phải hàng kém chất lượng thì họ có thể liên hệ với các đơn vị tổ chức nào để có thể lên tiếng bảo vệ được quyền lợi, thưa luật sư?

Như tôi đã chia sẻ ở trên, nếu người tiêu dùng mua phải hàng kém chất lượng thì có thể yêu cầu nhà sản xuất nhận lại sản phẩm và hoàn lại tiền. Còn trong trường hợp hàng kém chất lượng có thể ảnh hưởng lớn đến nhiều người, không chỉ về sức khỏe, tính mạng mà còn có thể gây ra thiệt hại kinh tế, người tiêu dùng có thể phản ánh sự việc đến cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền hoặc có thể phản ánh đến các tổ chức như Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức Chính trị - Xã hội hoặc các tổ chức xã hội như Hội Hội Chống gian lận thương mại & Hỗ trợ người tiêu dùng TP.HCM (AFCA) để có thể nhanh chóng ngăn chặn việc tiêu thụ sản phẩm kém chất lượng.

Tìm đến các Hội, thì chắc chắn sẽ tốt hơn so với việc tự mình thực hiện vì người tiêu dùng đã sử dụng sức mạnh tập thể được pháp luật quy định để đảm bảo quyền lợi của mình.

Luật sư có thể chia sẻ rõ hơn Hội AFCA, cũng như chức năng và quyền hạn của Hội?

Luật sư Minh Hương: Hội AFCA là tổ chức tập hợp, đoàn kết lực lượng các cá nhân, tổ chức thuộc mọi thành phần kinh tế hoạt động trên địa bàn TP.HCM nhằm hỗ trợ quyền và lợi ích chính đáng của người tiêu dùng, chống lại các hoạt động gian lận thương mại, góp phần vào phát triển kinh tế xã hội của thành phố; nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân; nâng cao nhận thức cộng đồng trong việc tuân thủ pháp luật Việt Nam.

Hội AFCA là tổ chức xã hội tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Theo quy định, Hội có nhiều chức năng như hướng dẫn, giúp đỡ, tư vấn người tiêu dùng khi có yêu cầu; Cung cấp cho cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền thông tin về hành vi vi phạm pháp luật của tổ chức, cá nhân kinh doanh; Tham gia góp ý xây dựng chủ trương, chính sách, pháp luật, kế hoạch, chương trình, dự án, đề án về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; Tuyên truyền, phổ biến, giáo dục chủ trương, chính sách, pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và chủ trương, chính sách, pháp luật có liên quan...

Tham gia hỗ trợ thương lượng, hòa giải tranh chấp giữa người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh theo quy định của pháp luật khi có yêu cầu.

Độc lập khảo sát, thử nghiệm, công bố kết quả khảo sát, thử nghiệm do mình thực hiện về chất lượng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ theo quy định của pháp luật; Phản ánh, đánh giá mức độ tin cậy của tổ chức, cá nhân kinh doanh trên không gian mạng; Thông tin, cảnh báo cho người tiêu dùng về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ và chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc thông tin, cảnh báo của mình; Kiến nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử lý vi phạm pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Đại diện cho người tiêu dùng thực hiện khởi kiện vụ án dân sự về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng khi có yêu cầu và ủy quyền theo quy định của pháp luật….Bên cạnh đó, Hội còn nhiều chức năng khác liên quan tới bảo vệ quyền lợi cho người tiêu dùng.

Xin cảm ơn bà!

×