hoặc
Vui lòng nhập thông tin cá nhân
hoặc
Vui lòng nhập thông tin cá nhân
Nhập email của bạn để lấy lại mật khẩu
Từ những livestream rầm rộ “sale chấn động”, “xả kho giá sốc” của các KOL, KOC, không ít người tiêu dùng sập bẫy. Người thì mua phải hàng cận date, người lại ôm về cả lô hàng kém chất lượng, trong khi khiếu nại thì chỉ nhận được sự im lặng hoặc… bị chặn.
Mặc dù vẫn còn nhiều sản phẩm dưỡng da chưa dùng hết, nhưng chị Lê Minh (Quận 3, TP HCM) vẫn quyết định “chốt đơn” trong một livestream của hot TikToker có hàng triệu lượt theo dõi. “Thấy giá chỉ còn 79.000 đồng, lại nghe giới thiệu là ‘bán lỗ để tri ân khách’, tôi cũng bị cuốn theo mà đặt hàng dù chưa cần thiết”, chị Minh chia sẻ.
Tuy nhiên, hàng giao đến khiến chị "sốc nhẹ": bao bì trầy xước, tem nhòe mực, hạn dùng chỉ còn 3 tháng. Khi chị nhắn tin phản ánh thì fanpage “bặt vô âm tín”, còn TikToker thì vẫn vui vẻ... lên sóng tiếp.
Tương tự, chị Phạm Mai Linh (29 tuổi, nhân viên văn phòng, Quận 3, TP HCM) từng hí hửng mua một combo mỹ phẩm trị giá 599.000 đồng do một TikToker nổi tiếng quảng cáo trong livestream. “KOL này nói đây là dòng dưỡng trắng cực tốt, xài 1 tuần là da bật tông, có cả giấy kiểm định. Nhưng khi nhận hàng thì lọ serum có mùi hắc, hạn sử dụng chỉ còn 2 tháng. Tôi nhắn tin khiếu nại thì bị shop chặn luôn, KOL cũng không phản hồi dù inbox rất lịch sự”, chị Linh ngậm ngùi nói.
Hay như trường hợp của anh Nguyễn Hoàng Vũ (33 tuổi, nhân viên văn phòng, Hà Nội) từng mua hai hộp sữa giảm cân được KOC khẳng định là “siêu giảm mỡ bụng cho dân văn phòng”. “Uống hết một hộp, tôi không thấy giảm được ký nào mà còn bị tiêu chảy, phải đi khám. Bác sĩ nói có thể do dị ứng thành phần. Tôi muốn hỏi lại nhưng người bán đã biến mất, livestream hôm đó giờ cũng không tìm thấy nữa”, anh Vũ bức xúc.
Không chỉ thực phẩm hay mỹ phẩm, ngay cả đồ gia dụng cũng là “bãi mìn” khi mua qua KOL. Chị Bùi Thanh Thảo (Hải Phòng) đặt một nồi chiên không dầu trong đợt livestream siêu khuyến mãi do một KOL review sôi nổi trên Facebook. Tuy nhiên, khi nhận hàng thì đó là mẫu cũ, công suất yếu hơn nhiều. “Tôi gọi hotline thì họ đổ cho lỗi vận đơn, hứa đổi nhưng hơn 1 tháng rồi không ai liên hệ lại”, chị Thảo nói.
Ngoài ra, một chiêu trò đang nổi lên trong giới bán hàng online là “bom hàng ngược”: tức KOL quảng cáo mạnh tay, khuyến mãi sốc để kéo người đặt, nhưng sau đó phía nhà bán không giao. Một số người mua cho biết họ nhận được thông báo "hủy đơn do lỗi hệ thống" sau khi đã thanh toán.
Theo các chuyên gia thương mại điện tử, chiêu này giúp gian hàng tăng lượng đơn ảo, cải thiện vị trí hiển thị trên sàn và tạo hiệu ứng "cháy hàng" – dù thực tế sản phẩm chẳng đến tay ai.
Theo khảo sát của Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam (VICOPRO), có tới 37% người tiêu dùng mua hàng từ livestream từng gặp phải hàng kém chất lượng, khó đổi trả hoặc không có hóa đơn chứng từ.
Theo Revu (đơn vị uy tín hoạt động trong lĩnh vực Influencer Marketing Agency & Platform tại Việt Nam), trung bình một KOL/KOC có lượt tương tác cao có thể kiếm từ 100 triệu đến 500 triệu đồng/tháng nhờ hoa hồng affiliate (khoản thanh toán được trả cho nhà phân phối dựa trên hiệu suất của họ trong việc giới thiệu khách hàng, quảng cáo hoặc livestream bán hàng). Với các “đại KOL, KOC” trên TikTok hoặc Facebook, mức thu nhập có thể lên đến hàng tỷ đồng/tháng.
Tuy nhiên, kèm theo thu nhập khủng là những ẩn họa cho người tiêu dùng. Cuối năm 2023, TikToker Yona Cươn sở hữu 6,5 triệu lượt theo dõi chia sẻ đã tăng đến 7kg trong thời gian ngắn sau khi uống một sản phẩm sữa. Thậm chí, TikToker này còn đưa ra giấy chứng nhận của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) và logo của FDA in trên vỏ hộp sữa.
Tuy nhiên, nhiều người mua sau đó phản ánh dùng sản phẩm sữa bị tiêu chảy, đầy bụng, buồn nôn... và kêu gọi tẩy chay sản phẩm. Ngay sau đó, Yona Cươn đã lên tiếng xin lỗi người tiêu dùng đã tin tưởng và sử dụng sản phẩm do cô chia sẻ.
Tháng 10/2023, kênh TikTok Chuyện Nhà Linh Bí sở hữu hơn 1,2 triệu người theo dõi cũng vấp phải làn sóng tẩy chay của người tiêu dùng do quảng cáo quá đà, không đúng sự thật về một sản phẩm dành cho trẻ em.
Cụ thể, chủ kênh TikTok này đã đăng tải bài viết quảng cáo, nói rằng thực phẩm "thạch canxi" thuộc top đầu tại Nhật Bản và được rất nhiều mẹ bỉm sữa ở Nhật tin dùng.
Tuy nhiên, thực tế, nhiều người dùng đã tìm hiểu và chỉ ra được rằng sản phẩm này không hề có giấy tờ nhập khẩu hay giấy chứng nhận an toàn cho trẻ và chứng từ cụ thể về việc thực phẩm chức năng này thuộc top đầu Nhật Bản. Chủ kênh sau đó cũng phải lên tiếng xin lỗi, thừa nhận đã sai khi giới thiệu sản phẩm chưa có chứng nhận "thuộc top đầu và được các mẹ Nhật Bản tin dùng".
Luật sư Hoàng Văn Hà - Công ty luật ARC Hà Nội nhận định: “Hiện tại, pháp luật Việt Nam chưa có quy định cụ thể, ràng buộc trách nhiệm pháp lý với KOL, KOC trong các hoạt động tiếp thị liên kết, livestream bán hàng. Khi có sự cố, họ dễ dàng đổ lỗi cho nhà cung cấp. Trong khi đó, người tiêu dùng rất khó đòi quyền lợi, vì giao dịch không minh bạch, hợp đồng gần như không tồn tại”.
Luật sư Diệp Năng Bình - Trưởng văn phòng luật sư Tinh Thông Luật cho rằng: “Nhiều KOL, KOC không có chuyên môn nhưng lại review, tư vấn sản phẩm như chuyên gia - điều này cần được kiểm soát chặt. Không thể để người không hiểu biết y tế lại livestream bán thuốc, hay người chưa học qua mỹ phẩm lại hướng dẫn dưỡng da".
Không chỉ người tiêu dùng bị thiệt, nhiều doanh nghiệp truyền thống cũng than trời khi các KOL, KOC livestream bán hàng với giá “cắt cổ”, phá vỡ thị trường.
Chiều 22/5, tại buổi họp báo cung cấp thông tin kinh tế - xã hội định kỳ của UBND TP HCM, đại diện Chi cục Quản lý Thị trường TP HCM xác nhận đang phối hợp xác minh vụ việc liên quan đến TikToker Võ Hà Linh – một trong những gương mặt có ảnh hưởng lớn trên mạng xã hội, bị tố có dấu hiệu bán hàng phá giá trong các buổi livestream thương mại điện tử.
Trước đó, Võ Hà Linh từng quảng bá dầu gội với giá chỉ 11.000 đồng - mức giá khiến hàng loạt đại lý, nhà thuốc phản ứng vì không thể cạnh tranh nổi.
Bà Nguyễn Thị Hà, đại diện một chuỗi cửa hàng mỹ phẩm tại Hà Nội, nói: “Chúng tôi nhập hàng từ nhà phân phối với giá 15.000 - 18.000 đồng/chai, trong khi livestream bán lẻ lại rẻ hơn giá sỉ. Vậy thì ai sẽ còn làm ăn chính ngạch?”.
Ông Vũ Văn Trung - Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam (VICOPRO) cho rằng: “Đã đến lúc phải có hành lang pháp lý riêng để quản lý hoạt động quảng cáo, bán hàng qua KOL/KOC. Cần xác định rõ trách nhiệm pháp lý nếu KOL/KOC quảng cáo sai sự thật gây thiệt hại cho người tiêu dùng, đặc biệt trong lĩnh vực thực phẩm, mỹ phẩm, sức khỏe”.
Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam (VICOPRO) cũng cảnh báo, người tiêu dùng nên cẩn trọng, không nên đặt niềm tin tuyệt đối vào những lời quảng cáo trên mạng, đặc biệt là các chương trình 'giảm giá không tưởng'.
Theo một nguồn tin, phiên livestream của Võ Hà Linh năm 2023 từng đạt 327.000 đơn trên sàn S, doanh thu có thể lên tới hàng trăm tỷ đồng. Nếu hoa hồng 10%, cô có thể thu về 10 tỷ đồng.
Trong email gửi tới các đối tác, Shopee cho biết: “Chúng tôi rất tiếc phải thông báo việc hủy phiên livestream ngày 6/6 với KOL Võ Hà Linh vì lý do bất khả kháng từ phía cá nhân của KOL”.
Cơ quan chức năng tại TP HCM đang tiến hành xác minh thông tin phản ánh TikToker Võ Hà Linh trong quá trình livestream bán hàng có dấu hiệu giảm giá thấp bất thường, thậm chí rẻ hơn cả giá niêm yết của nhà sản xuất chính hãng.
Lực lượng chức năng tỉnh Quảng Ninh vừa phát hiện hơn 1 tấn trứng gà non không rõ nguồn gốc trong kho hàng ở TP Móng Cái. Toàn bộ số hàng bị tạm giữ để xử lý theo quy định pháp luật.
Nhiều hộ kinh doanh né quy định xuất hóa đơn điện tử bằng cách ngừng nhận chuyển khoản, chỉ nhận tiền mặt. Các chuyên gia cảnh báo, hành vi này không chỉ vi phạm quyền lợi khách hàng mà còn tiềm ẩn rủi ro pháp lý cho cả người bán lẫn người mua.
Các Đại biểu Quốc hội cho rằng, cần siết trách nhiệm pháp lý với người nổi tiếng, KOL quảng cáo sai sự thật; minh bạch thông tin sản phẩm để bảo vệ sức khỏe và quyền lợi người tiêu dùng.
Lực lượng Quản lý thị trường Đắk Lắk vừa xử phạt gần 50 triệu đồng và tiêu hủy 400kg thịt heo không rõ nguồn gốc tại một hộ kinh doanh ở huyện Cư M’gar. Toàn bộ số thịt vi phạm đều không có hóa đơn, chứng từ hợp lệ.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã chính thức đề nghị Bộ Công an vào cuộc điều tra, xác minh làm rõ. Trong khi đó, nhiều cửa hàng và chuỗi bán lẻ đồng loạt ngừng kinh doanh sản phẩm của C.P., chờ kết luận từ cơ quan chức năng.
Từ những lời giới thiệu trong các video “review chân thật”, đến các buổi livestream bán hàng triệu views, giới KOL, KOC đang giữ vai trò quan trọng trong hành vi tiêu dùng, thậm chí biến thành thế lực thao túng dư luận, làm méo mó thị trường.
