"Máu kim cương" xuất hiện tại Trung Quốc, mệnh danh báu vật y học

Trong y học, chúng ta thường nghe nói đến "máu gấu trúc" (Rh-) như một nhóm máu rất hiếm. Thậm chí, một số người còn biết đến "máu khủng long" (para-bombay) còn hiếm hơn. Nhưng bạn có biết, có một loại máu còn hiếm hơn cả hai loại trên gấp trăm lần, quý giá đến mức được các nhà khoa học ưu ái đặt cho biệt danh là "máu kim cương"? Loại máu mệnh danh báu vật y học này vừa chính thức được phát hiện lần đầu tiên tại Thuận Đức, Quảng Đông, Trung Quốc.

Soi độ "hiếm có khó tìm": Máu kim cương quý giá đến mức nào?

Mới đây, Trung tâm Huyết học Thuận Đức, thành phố Phật Sơn, tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc đã công bố một phát hiện chấn động, họ đã xác định được một trường hợp mang nhóm máu Jk(a-b-), hay còn gọi là "máu kim cương".

Để bạn dễ hình dung độ hiếm của nó, hãy làm một phép so sánh đơn giản:

"Máu gấu trúc" (Rh-): Tỷ lệ trong dân số Trung Quốc khoảng 0.2% - 0.5%. Tức là cứ khoảng 200-500 người mới có 1 người.

"Máu kim cương" (Jk(a-b-)): Tỷ lệ chỉ vỏn vẹn từ 0.002% đến 0.02%. Điều này có nghĩa là phải trong số 5.000 đến 50.000 người mới có thể tìm thấy một cá nhân sở hữu dòng máu độc nhất này.

Nói cách khác, nếu "máu gấu trúc" đã khó tìm, thì việc tìm ra một người có "máu kim cương" giống như mò kim đáy bể thực sự. Phát hiện này không chỉ là một kỷ lục mới cho trung tâm huyết học địa phương, mà còn là một sự kiện có ý nghĩa to lớn đối với ngành y tế.

Giải mã "máu kim cương": Bí ẩn nằm ở nhiễm sắc thể số 18

Điều gì khiến "máu kim cương" trở nên đặc biệt như vậy? Câu trả lời nằm sâu trong mã di truyền của chúng ta. "Máu kim cương" là một dạng cực hiếm của hệ nhóm máu Kidd. Hãy tưởng tượng các tế bào hồng cầu của chúng ta có những chiếc "khóa" nhận diện đặc biệt trên bề mặt, được gọi là kháng nguyên. Do một đột biến trên gen SLC14A1 ở nhiễm sắc thể số 18, những người có "máu kim cương" bị thiếu mất toàn bộ bộ "khóa" của hệ Kidd (bao gồm Jkᵃ, Jkᵇ và Jk3).

Điều này biến họ thành những cá thể độc nhất nhưng cũng đặt họ vào một tình thế cực kỳ nguy hiểm. Đây chính là con dao hai lưỡi, nếu một người mang "máu kim cương" cần truyền máu, họ chỉ có thể nhận máu từ một người khác có cùng nhóm "máu kim cương". Nếu họ nhận nhầm máu thông thường, cơ thể họ sẽ nhận diện các kháng nguyên lạ và sản sinh ra kháng thể anti-Jk3 để tấn công. Kết quả sẽ là một phản ứng thải loại dữ dội, có thể đe dọa đến tính mạng.

Phòng tuyến cuối cùng cho những ca bệnh hiểm nghèo

Việc tìm thấy một người mang trong mình “máu kim cương” quý hiếm chẳng khác nào phát hiện một kho báu. Dòng máu đặc biệt ấy sẽ được lưu giữ tại ngân hàng máu hiếm của địa phương và quốc gia, trở thành nguồn dự trữ vô giá cho y học. Các chuyên gia tại Trung tâm Huyết học Thuận Đức gọi đây là “phòng tuyến cuối cùng”. Bởi trong những tình huống sinh tử, khi một bệnh nhân sở hữu nhóm “máu kim cương” cần được truyền máu, nguồn dự trữ này có thể là hy vọng duy nhất níu giữ sự sống.

Phát hiện ấy không chỉ mang ý nghĩa về mặt y khoa, mà còn cho thấy tầm quan trọng của việc nâng cao nhận thức về các nhóm máu hiếm. Hệ thống nhóm máu của con người phức tạp và đa dạng hơn nhiều so với hệ ABO quen thuộc. Việc nâng cao nhận thức về máu hiếm không chỉ giúp chúng ta hiểu thêm về sự kỳ diệu của cơ thể, mà quan trọng hơn, còn khuyến khích nhiều người tham gia hiến máu. Mỗi giọt máu tình nguyện được góp vào ngân hàng máu sẽ là một “lá chắn” bảo vệ, sẵn sàng cứu giúp những bệnh nhân rơi vào tình cảnh hiểm nghèo.