Manchester United và Vingroup: Những 'Chúa Chổm' định hình cuộc chơi theo cách riêng

Một tối chủ nhật ở Manchester, hơn 70.000 khán giả lấp kín Old Trafford. Trên khán đài, tiếng hát “Glory Glory Man United” vẫn vang dậy như hơn 100 năm qua, bất chấp sự thật rằng đội bóng này đã 12 năm không vô địch Premier League. Cách đó nửa vòng trái đất, ở Hải Phòng, nhà máy VinFast vẫn sáng đèn suốt đêm. Từng dây chuyền liên tục xuất xưởng những chiếc xe điện mới, hướng thẳng ra thị trường quốc tế.

Cả Manchester United lẫn Vingroup đang mang chung một “chiếc áo” nặng trĩu: nợ. MU gánh gần 391 triệu bảng – khoản nợ cao kỷ lục trong lịch sử đội bóng vĩ đại nhất nước Anh. Vingroup thì đang ghi nhận hơn 800.000 tỷ đồng nợ phải trả. Nhưng nghịch lý là: thay vì gục ngã, họ lại dùng chính gánh nặng ấy để định hình cuộc chơi.

Theo báo cáo tài chính mới nhất, khoản nợ của Manchester United đã leo từ 331,4 triệu bảng (6/2024) lên gần 391 triệu bảng vào cuối năm – con số cao nhất trong lịch sử CLB. Với một đội bóng đã 12 năm xa rời ngai vàng Premier League và ồn ào ngoài sân nhiều hơn chiến thắng trong sân, đây là cú sốc không nhỏ cho giới mộ điệu.

12 năm qua, MU chi ra hơn 2,14 tỷ euro để mua về vô số ngôi sao. Nhưng danh hiệu thì khan hiếm, còn “bom xịt” thì đầy. Câu hỏi ám ảnh người hâm mộ là: “Tiền ở đâu ra để nuôi cơn khát vô địch này?”

Câu trả lời nằm ở đòn bẩy tài chính. MU vay, MU nợ, nhưng MU vẫn bán áo đấu, vẫn kín khán đài Old Trafford, vẫn là “cỗ máy in tiền” từ bản quyền truyền hình và thương mại. Với những tập đoàn thể thao toàn cầu, nợ không phải là hố sâu, mà là bàn đạp cho tham vọng.

Cùng thời điểm, ở Việt Nam, Vingroup cũng bị soi chiếu dưới ánh đèn của “nghi ngờ nợ nần”. Báo cáo đến quý II/2025 cho thấy tổng nợ phải trả khoảng 800.000 tỷ đồng. Con số khổng lồ này khiến nhiều người “rùng mình”. Nhưng đi sâu mới thấy, bức tranh không u ám như bề nổi:

- Chỉ 29% tổng tài sản là nợ tài chính thực sự – vẫn trong chuẩn an toàn quốc tế.

- 44% còn lại là khoản ứng trước và đặt cọc từ khách hàng – tức doanh thu tương lai đã nằm trong túi. Nói cách khác, Vingroup đang “mượn niềm tin của thị trường” để đi trước một bước.

- Bất động sản (Vinhomes): vẫn là “cỗ máy in tiền”, duy trì doanh thu 134.000 – 161.000 tỷ/năm, biên lợi nhuận ~40%. Đây là hậu phương vững chắc giúp Vingroup có dòng tiền đều đặn.

- Nghỉ dưỡng (Vinpearl): từ lỗ nặng do đại dịch, nay hồi phục mạnh, chiếm hơn 30% thị phần khách sạn 5 sao toàn quốc. Vừa tạo lợi nhuận, vừa khai thác chuỗi tài sản khổng lồ.

- Công nghiệp (VinFast): “đứa con út” còn non trẻ, nhưng đã nắm 35% thị phần xe điện Việt Nam, tăng trưởng doanh thu gấp 8 lần kể từ ngày thành lập. Dự kiến chỉ 2 năm nữa, lỗ sẽ thu hẹp đáng kể và cán mốc hòa vốn.

Nếu bất động sản và nghỉ dưỡng là “bệ phóng”, thì công nghiệp chính là “cuộc chơi đường dài”. Trong văn hóa dân gian, “Chúa Chổm” là biểu tượng của kẻ nợ nần chồng chất. Nhưng trong kinh tế hiện đại, “chúa Chổm” như MU hay Vingroup không đáng thương hại – họ là những người biết biến khoản vay thành động cơ tăng trưởng. MU nợ, nhưng vẫn là một trong những CLB giàu nhất hành tinh. Vingroup nợ, nhưng vẫn thu hút vốn ngoại, vẫn ghi nhận hàng chục nghìn tỷ doanh thu mỗi quý. Điểm chung là họ dám vay, dám nợ, và quan trọng hơn: dám đi một con đường không ai khác dám.

Có một chân lý trong kinh doanh: “Đồng tiền đứng yên là đồng tiền chết.” Vingroup hiểu rõ, MU cũng hiểu rõ. Cả hai cùng chọn cách đẩy đồng tiền vào cuộc chơi, để nó quay vòng, tạo ra cơ hội và lợi nhuận.

Rủi ro càng lớn, cơ hội càng cao. Và lịch sử – trong bóng đá hay thương trường – chỉ gọi tên những kẻ đủ gan ôm rủi ro và đủ bản lĩnh biến nó thành sức mạnh.