Không phân loại rác, phạt thẳng tay!

Quyết định 44/2018/QĐ-UBND của UBND TP.HCM về ban hành quy định phân loại chất thải rắn sinh hoạt (CTRSH) tại nguồn trên địa bàn TP (có hiệu lực từ ngày 24/11) nêu rõ: Hộ gia đình, chủ nguồn thải (gọi tắt sau đây là người dân - PV) thực hiện phân loại rác tại nguồn (PLRTN) trước khi chuyển cho đơn vị thu gom, vận chuyển. Trường hợp không chấp hành phân loại, chuyển giao không đúng nhóm chất thải theo quy định, sau khi đã được nhắc nhở nhiều lần (3 lần trở lên/tuần), tổ chức, cá nhân thực hiện thu gom có trách nhiệm thông báo đến UBND phường - xã - thị trấn biết để xử lý theo quy định.

Thu gom theo lịch

Chất thải phải phân loại theo 3 nhóm: chất thải hữu cơ dễ phân hủy (nhóm thức ăn thừa, lá cây, rau, củ, quả, xác động vật); chất thải có khả năng tái sử dụng, tái chế (nhóm giấy, nhựa, kim loại, cao su, ni-lông, thủy tinh); chất thải còn lại (không bao gồm chất thải nguy hại phát sinh từ hộ gia đình, chủ nguồn thải).

Người dân tự trang bị túi, thùng để phân loại, chứa chất thải; ký hợp đồng chuyển giao chất thải sau phân loại; trả chi phí dịch vụ thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải và trả chi phí dịch vụ tăng thêm nếu có. TP khuyến khích chất thải hữu cơ đựng trong túi màu xanh, màu trắng. Chất thải còn lại đựng túi có màu sắc khác. Có thể dán nhãn, ghi chữ trên các túi rác để phân biệt.

Đối với nhóm chất thải có khả năng tái sử dụng, tái chế (còn gọi là phế liệu), người dân có thể bán, cho các tổ chức, cá nhân thu mua phế liệu hoặc thu gom CTRSH. Trường hợp không bán hoặc cho thì bỏ chung với thùng chứa rác còn lại.

TP sẽ tổ chức thu gom riêng các chất thải theo lịch sau: Thu gom chất thải hữu cơ vào thứ hai, tư, sáu và chủ nhật; các chất thải còn lại vào thứ ba, năm, bảy.

Cũng theo quy định của UBND TP, người dân được quyền giám sát, phản ánh với chính quyền địa phương khi phát hiện các đơn vị thu gom, vận chuyển CTRSH thực hiện không đúng theo khung thời gian và tần suất quy định. Phía thực hiện thu gom được quyền từ chối chất thải của người dân khi thực hiện phân loại, chuyển giao chưa đúng theo quy định.

Giai đoạn 2018-2020: hộ gia đình, chủ nguồn thải được hỗ trợ nhãn để dán trên nắp, thân thùng, số lượng cấp phát 4 nhãn dán/lần/hộ gia đình, chủ nguồn thải; tần suất 2 lần/năm. Sau năm 2020: hộ gia đình, chủ nguồn thải không được hỗ trợ nhãn dán.

Sau năm 2020 sẽ phạt

Theo Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT), TP đang thực hiện theo Quyết định 1832/QĐ-UBND ngày 18-4-2017 về ban hành kế hoạch thực hiện phân loại CTRSH trên địa bàn TP giai đoạn 2017-2020, thực hiện theo lộ trình mở rộng dần phạm vi thực hiện phân loại CTRSH đến từng hộ gia đình, khu dân cư, chủ nguồn thải... trên địa bàn TP. Giai đoạn này, TP tập trung cho công tác tuyên truyền, vận động và hướng dẫn để người dân tham gia thực hiện PLRTN, hình thành dần thói quen phân loại rác khi có phát sinh.

Việc TP.HCM ban hành Quyết định 44/2018/QĐ-UBND là cơ sở, hành lang pháp lý để tiếp tục đẩy mạnh triển khai công tác phân loại CTRSH, bảo đảm sau năm 2020, việc PLRTN được triển khai trên toàn địa bàn TP.

 "Trong giai đoạn 2017-2020, TP chưa xử phạt mà tổ chức tuyên truyền sâu rộng đến từng hộ gia đình, người dân trên địa bàn biết để thực hiện phân loại. Đồng thời, về phía chính quyền (UBND quận - huyện) triển khai tổ chức sắp xếp hoàn thiện lực lượng thu gom rác dân lập, tổ chức hệ thống thu gom, vận chuyển riêng chất thải sau phân loại; bảo đảm hệ thống thu gom, vận chuyển phải được tổ chức, vận hành đồng bộ trong việc thu gom riêng. Sau năm 2020 mới tiến hành xử phạt theo Nghị định 155/2016/NĐ-CP của Chính phủ" - ông Nguyễn Toàn Thắng, Giám đốc Sở TN-MT, giải thích.

Cũng theo Sở TN-MT, việc giám sát và xử phạt do quận, huyện thực hiện. Đối với các chung cư thì ban quản lý chung cư kết hợp cùng UBND phường, xã tiến hành việc giám sát và xử phạt theo quy định. Đối với các xe vận chuyển rác, TP cũng đề nghị quận, huyện chuyển đổi, đăng kiểm để hạn chế gây ô nhiễm trong quá trình vận chuyển; đề xuất phương án sử dụng xe cho phù hợp với từng địa phương. 

Khoản 4, điều 20 Nghị định 155/2016/NĐ-CP quy định: không phân loại, không lưu giữ CTRSH theo quy định; không ký hợp đồng, không chuyển giao CTRSH cho đơn vị có chức năng thu gom, vận chuyển, xử lý sẽ bị phạt từ 15-20 triệu đồng.

Phan Anh - Trường Hoàng