Hàng xa xỉ gặp khó, người tiêu dùng quay lưng vì chán ghét chiêu trò
Thứ hai, 24/11/2025 13:45 (GMT+7)
Hàng xa xỉ toàn cầu đang đối mặt với cuộc khủng hoảng lớn nhất kể từ năm 2008, khi 70 triệu khách hàng trung lưu quay lưng, phản đối chiến lược tăng giá vô tội vạ và sự ngạo mạn của các thương hiệu.
Huyền thoại về sự bất khả chiến bại của ngành công nghiệp hàng xa xỉ dường như đã đi đến hồi kết. Sau nhiều năm tăng trưởng bùng nổ, được thúc đẩy bởi làn sóng "mua sắm trả thù" hậu đại dịch, thị trường hàng hiệu toàn cầu đang phải đối mặt với thực tế phũ phàng, lần đầu tiên sau 17 năm kể từ cuộc khủng hoảng tài chính 2008, thị trường này được dự báo sẽ sụt giảm hai năm liên tiếp. Nguyên nhân của sự sụp đổ lần này không đến từ cuộc khủng hoảng kinh tế, nó đến từ chính sự ngạo mạn của các thương hiệu và cơn thịnh nộ của khách hàng.
Cơn thịnh nộ của "thượng đế"
Theo báo cáo thị trường xa xỉ toàn cầu năm 2025 do công ty tư vấn toàn cầu Bain & Company hợp tác với hiệp hội các nhà sản xuất cao cấp của Ý Altagamma công bố, thị trường hàng xa xỉ cá nhân toàn cầu được dự báo sẽ sụt giảm 2% trong năm nay. Con số này dù không lớn, lại là tín hiệu báo động đỏ cho thấy bong bóng hàng xa xỉ đã chính thức vỡ.
Cửa hàng Dolce & Gabbana tại bách hóa GUM ở Moscow, Nga. Ảnh: YH
Báo cáo đã chỉ ra thủ phạm rõ ràng, chính các thương hiệu đã tự đạp đổ chén cơm của mình. Say sưa trong men chiến thắng của những cơn sốt xếp hàng mua đồ hiệu, các gã khổng lồ như LVMH và Kering đã thực hiện canh bạc nguy hiểm, tăng giá liều lĩnh và liên tục. Những chiếc túi xách, những đôi giày vốn đã đắt đỏ, lại được tăng giá nhiều lần trong một năm với lý do chi phí nguyên liệu tăng.
Nhưng người tiêu dùng không còn mù quáng, họ đã nổi dậy chống lại các mức giá thái quá được gắn cho các sản phẩm thông thường. Trong bản báo cáo, các nhà nghiên cứu cho rằng, trong khi giá cả tăng vọt, chất lượng và sự đổi mới trong thiết kế lại không hề tương xứng. "Nếu những gì có trong cửa hàng bây giờ cũng giống như những gì bạn đã mua vài năm trước nhưng giá lại gấp đôi, ai sẽ mở ví của họ?" Claudia D'Arpizio, chuyên gia và đối tác của Bain & Company, đặt câu hỏi.
70 triệu khách hàng bốc hơi
Hệ quả của canh bạc này là cuộc di cư hàng loạt. Báo cáo ước tính, trong hai năm qua, đã có từ 60 - 70 triệu khách hàng rời bỏ thị trường hàng xa xỉ. Tổng số người tiêu dùng đã giảm 18%, từ 400 triệu xuống còn 330 triệu người. Con số 70 triệu người này lớn gấp 1,4 lần dân số Hàn Quốc.
Họ là ai? Đó chính là thế hệ Z (gen Z) và tầng lớp trung lưu. Họ là những người tiêu dùng khao khát (aspirational consumers), những người đã từng là động lực chính cho sự tăng trưởng bùng nổ của ngành này. Họ có thể không mua sắm thường xuyên, nhưng sẵn sàng tiết kiệm để sở hữu món đồ hiệu như phần thưởng, một biểu tượng của sự thành công.
Nhưng các thương hiệu dường như đã quên mất họ để theo đuổi chiến lược marketing VIP, chỉ tập trung vào một nhóm cực nhỏ những cá nhân siêu giàu, những người có tài sản trên 30 triệu euro.
Các nhãn hàng tin rằng, chỉ cần nắm giữ nhóm khách "bất khả xâm phạm" này, họ sẽ an toàn trước mọi biến động. Song, họ đã lầm, sức mua của 400.000 người siêu giàu không thể lấp đầy khoảng trống mà 70 triệu khách hàng trung lưu để lại. "Trong khi các thương hiệu chỉ tập trung vào người giàu, những người tiêu dùng khao khát đã cảm thấy bị xa lánh và rời đi. Sự phân cực nghiêm trọng đang làm rỗng ruột tầng lớp trung lưu của thị trường xa xỉ", bà Claudia D'ArpizioD'Arpizio phân tích.
Một người phụ nữ đi ngang qua cửa hàng Gucci ở Paris, Pháp. Ảnh: YH
Theo khu vực, các thương hiệu cao cấp đặc biệt gặp khó khăn ở châu Á. Thị trường Trung Quốc dự kiến sẽ thu hẹp xuống còn 42 tỷ euro trong năm nay, doanh số giảm mạnh 8%. Mặc dù các biện pháp kích thích do chính phủ Trung Quốc thúc đẩy, tâm lý người tiêu dùng đã đóng băng hoàn toàn do cuộc khủng hoảng bất động sản kéo dài và tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên tăng cao. Những người mua sắm Trung Quốc, từng là những người chi tiêu mạnh tay trên thị trường xa xỉ toàn cầu, giờ đây đang cắt giảm ngay cả tiêu dùng trong nước.
Thị trường Nhật Bản, nơi đã tận hưởng sự bùng nổ khi khách du lịch đổ về do đồng yên giảm giá so với USD cũng đã đi xuống. Thị trường này được ước tính sẽ suy giảm 8% trong năm nay, thu hẹp xuống quy mô thị trường là 31 tỷ euro. Với sự biến động của đồng yên tăng lên và các thương hiệu cao cấp lớn tăng mạnh giá bán lẻ tại Nhật Bản, lý do để mua hàng ở Nhật Bản đã biến mất.
Mỹ, thị trường tiêu dùng lớn nhất thế giới, dự kiến sẽ giữ nguyên mức của năm ngoái, 101 tỷ euro. Trong khi chi tiêu của những người giàu nhất vẫn duy trì nhờ vào thị trường chứng khoán sôi động, nó không thể ngăn chặn được sự ra đi của tầng lớp trung lưu đang phải chịu đựng lạm phát.
Trung Đông, là khu vực duy nhất tăng trưởng. Cùng với việc các tỷ phú đổ về Dubai, dự kiến nơi đây sẽ ghi nhận mức tăng trưởng từ 4% - 6% so với một năm trước, đạt 23 tỷ euro.
Sự thay đổi trong nhận thức
Sự sụt giảm không chỉ đến từ yếu tố tài chính, mà còn từ sự thay đổi sâu sắc trong văn hóa và nhận thức. Việc khoe khoang những món đồ đắt tiền chỉ để thể hiện sự giàu có đang dần bị xem là kệch cỡm và thiếu tinh tế, đặc biệt là trong mắt thế hệ trẻ.
Các kỹ thuật viên ở vùng Tuscany sản xuất túi xách sang trọng tại nhà máy Sapaf Atelier 1954 ở Florence, Ý. Ảnh: YH
Cũng theo nhận định của các chuyên gia, người tiêu dùng đang hướng tới những giá trị hợp lý và đạo đức hơn. Trên mạng xã hội, gen Z thể hiện rằng họ muốn những trải nghiệm thương hiệu có ý nghĩa, vượt ra ngoài việc sở hữu đơn thuần.
Cuộc khủng hoảng này đang buộc toàn bộ ngành công nghiệp hàng hiệu xa xỉ phải suy nghĩ lại. "Các thương hiệu cao cấp giờ đây cần phải tự hỏi lại: 'Chúng ta tồn tại vì ai?'", bà D'Arpizio nói. Lời khuyên của bà cũng rất rõ ràng: "Để giành lại 70 triệu người đã mất, các chính sách giá hợp lý và sự đổi mới sáng tạo phải được đặt lên hàng đầu".
Có thể nói, tương lai của ngành xa xỉ sẽ không còn dễ dàng như trước, họ sẽ phải học lại cách tôn trọng khách hàng, mang đến những giá trị thực sự thay vì chỉ bán những chiếc mác giá trên trời.
Suy thoái kinh tế sâu rộng khiến người tiêu dùng Trung Quốc thắt chặt chi tiêu, đặc biệt với các mặt hàng xa xỉ. Thị trường hàng hiệu cũ chứng kiến cảnh bán tháo với mức giảm giá kỷ lục, nhưng vẫn khó tìm người mua.
Gã khổng lồ thời trang xa xỉ Chanel ghi nhận lợi nhuận sụt giảm đáng kể trong năm qua do nhu cầu thị trường yếu, chi phí tăng và những thách thức đầu tư đầy tham vọng.
Thương hiệu xa xỉ Dior của Pháp xác nhận dữ liệu cá nhân của một bộ phận khách hàng tại Trung Quốc đại lục đã bị truy cập trái phép, bao gồm thông tin liên lạc và sở thích mua sắm.
Thời gian qua, chính sách tăng phí sàn của Shopee khiến nhiều sellers (người bán) phải tìm tới các sàn TMĐT ngách, tuy nhiên công ty vẫn lập kỷ lục doanh thu 4,3 tỷ USD.
Lãi suất tiết kiệm đang bước vào giai đoạn tăng mạnh khi nhiều ngân hàng thương mại đồng loạt điều chỉnh biểu lãi suất trong tháng 11. Xu hướng này phản ánh nhu cầu huy động vốn lớn vào dịp cuối năm.
Từ đầu năm 2025, các ngân hàng lớn liên tiếp cắt giảm nhân sự. Nhưng đi ngược với xu hướng cắt giảm, thu nhập bình quân của nhân viên ngân hàng vẫn gia tăng thêm từ 10-20%.
Morgan & Morgan ngày 12/11 đã rút đơn kiện chống lại Disney nhằm chủ động bảo vệ việc sử dụng hình ảnh Mickey Mouse trong bộ phim Steamboat Willie trong quảng cáo của hãng luật được dự định sử dụng trong tương lai.