Gỡ khó cho ngân hàng mua, bán trái phiếu doanh nghiệp từ 24/4

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa ban hành Thông tư 03/2023 quy định về việc ngưng hiệu lực thi hành khoản 11 Điều 4 Thông tư số 16/2021 về việc tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài mua, bán trái phiếu doanh nghiệp.

Cụ thể, theo khoản 11 Điều 4 Thông tư số 16/2021, thời hạn để ngân hàng được đầu tư lại trái phiếu của một doanh nghiệp chưa đăng ký giao dịch, niêm yết trên thị trường chứng khoán là 12 tháng kể từ ngày bán.

Ngoài ra, sau 12 tháng, ngân hàng cũng chỉ được mua lại trái phiếu đã bán và/hoặc trái phiếu phát hành cùng đợt với trái phiếu đã bán trước đó khi đáp ứng một số điều kiện.

Với việc tạm ngưng hiệu lực quy định kể trên, từ 24/4, các ngân hàng sẽ được linh hoạt mua lại trái phiếu của doanh nghiệp chưa đăng ký giao dịch trên UPCoM hoặc niêm yết trên thị trường chứng khoán mà không phải chờ sau 12 tháng kể từ ngày bán. Điều này đồng nghĩa với dòng tiền từ các giao dịch mua, bán trái phiếu doanh nghiệp của các ngân hàng sẽ linh hoạt hơn.

Lãnh đạo NHNN cho biết việc ban hành Thông tư 03/2023 nhằm góp phần gia tăng thanh khoản, tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp trong tình hình khó khăn hiện nay theo chủ trương của Chính phủ và chỉ đạo của Thủ tướng.

Bên cạnh Thông tư về việc ngưng hiệu lực thi hành khoản 11 Điều 4 Thông tư 16/2021 kể trên, trước đó, NHNN cũng đã đưa ra dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều tại Thông tư 16/2021.

Trong dự thảo này, cơ quan quản lý tiền tệ đã bổ sung một loạt quy định về mua, bán trái phiếu doanh nghiệp của các ngân hàng theo hướng tăng cường kiểm soát rủi ro và tăng trách nhiệm của các nhà băng khi tham gia thị trường này.

Cụ thể, với điều kiện để ngân hàng được mua trái phiếu doanh nghiệp, bên cạnh các quy định về mục đích sử dụng vốn; cam kết mua lại trước hạn; phương án phát hành và sức khỏe tài chính doanh nghiệp… NHNN đề xuất bổ sung quy định ngân hàng không được mua trái phiếu của doanh nghiệp có hệ số nợ phải trả (bao gồm cả khối lượng trái phiếu dự kiến phát hành) vượt quá 5 lần vốn chủ sở hữu theo báo cáo tài chính kiểm toán quý gần nhất.

Đồng thời, cơ quan quản lý tiền tệ cũng bổ sung quy định các ngân hàng không được đầu tư trái phiếu của doanh nghiệp phát hành trong đó có mục đích hợp tác kinh doanh, hợp tác đầu tư với doanh nghiệp khác.

Cũng tại dự thảo này, NHNN bổ sung quy định các ngân hàng chỉ được mua trái phiếu phát hành trong đó có mục đích bổ sung vốn lưu động khi quản lý được nguồn thu từ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp và thu thập đầy đủ tài liệu liên quan trong thời gian nắm giữ trái phiếu.

Đồng thời, khi ngân hàng mua trái phiếu doanh nghiệp phát hành trong đó có mục đích bảo đảm nghĩa vụ, thì phải phong tỏa số tiền mua đến khi chấm dứt nghĩa vụ bảo đảm. Các nhà băng cũng phải sử dụng dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt để thanh toán tiền mua trái phiếu cho doanh nghiệp phát hành.

Ngoài ra, NHNN đã đề xuất bổ sung quy định nội bộ nhằm kiểm soát dòng tiền thu từ phát hành trái phiếu được sử dụng đúng mục đích, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho công tác thanh tra của cơ quan quản lý sau này. Các ngân hàng cũng có quyền, nghĩa vụ kiểm tra, giám sát việc sử dụng vốn trái phiếu của doanh nghiệp, đảm bảo sử dụng đúng mục đích, trường hợp phát hiện vi phạm, các ngân hàng có quyền yêu cầu doanh nghiệp mua lại trái phiếu trước hạn.

QUANG THẮNG