Những con số không biết nói dối. Dữ liệu kinh tế tháng 7 vừa được công bố đã giáng một gáo nước lạnh vào những hy vọng về sự phục hồi mạnh mẽ của nền kinh tế Trung Quốc, đồng thời làm dấy lên những lo ngại sâu sắc về một vòng xoáy giảm phát nguy hiểm. Với chỉ số giá tiêu dùng đứng yên và chỉ số giá sản xuất tiếp tục lao dốc không phanh, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đang phải đối mặt với một trong những thách thức nan giải nhất trong nhiều năm trở lại đây.

CPI về 0%: Tín hiệu báo động từ phía người tiêu dùng

Theo Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 7 đã ghi nhận mức tăng trưởng 0% so với cùng kỳ năm ngoái. Con số này dù cao hơn một chút so với dự báo tiêu cực (-0.1%) của thị trường, vẫn là một tín hiệu đáng báo động, phản ánh một thực tế đáng lo ngại, sức mua của người tiêu dùng đang vô cùng yếu ớt.

Nhìn lại cả một chặng đường từ đầu năm, có thể thấy rõ xu hướng suy yếu. Sau một cú hích nhẹ vào tháng 1 (+0.5%) nhờ các chính sách kích cầu và hiệu ứng Tết Nguyên đán, CPI đã nhanh chóng quay đầu giảm sâu và liên tục ở mức âm hoặc gần bằng không. Việc chỉ số này quay trở lại mốc 0% chỉ sau một tháng tăng nhẹ cho thấy sự phục hồi của nhu cầu nội địa vẫn còn rất mong manh.

Khi giá cả hàng hóa không tăng, thậm chí có xu hướng giảm, người tiêu dùng sẽ có tâm lý trì hoãn chi tiêu với kỳ vọng giá sẽ còn rẻ hơn nữa. Điều này tạo ra một vòng luẩn quẩn, làm suy yếu động lực của các doanh nghiệp và kìm hãm sự tăng trưởng chung của nền kinh tế.

PPI lao dốc 34 tháng liên tiếp: Doanh nghiệp "chảy máu"

Nếu CPI là bức tranh phản ánh tâm lý của người tiêu dùng, thì chỉ số giá sản xuất (PPI) lại là thước đo "sức khỏe" của các doanh nghiệp ở khu vực thượng nguồn và bức tranh này còn u ám hơn rất nhiều.

PPI tháng 7 của Trung Quốc đã giảm 3,6% so với cùng kỳ, đánh dấu tháng thứ 34 liên tiếp chỉ số này nằm trong vùng tiêu cực. Điều này có nghĩa là các nhà sản xuất, từ nhà máy thép đến các công ty hóa chất đã phải bán sản phẩm của mình với giá thấp hơn so với gần ba năm trước. Tình trạng này đang bào mòn lợi nhuận của doanh nghiệp, khiến họ không còn động lực để đầu tư mở rộng sản xuất hay tuyển dụng thêm lao động, thậm chí còn phải cắt giảm nhân sự để tồn tại.

Sự sụt giảm kéo dài của PPI là một chỉ báo sớm cho thấy áp lực giảm phát sẽ còn tiếp tục đè nặng lên nền kinh tế trong thời gian tới, bởi khi giá tại cổng nhà máy giảm, giá bán lẻ đến tay người tiêu dùng khó có thể tăng lên được.

Nỗ lực bất thành của chính quyền và cuộc chiến giá cả "tự hại"

Đối mặt với tình hình này, chính quyền Trung Quốc đã nhận ra mối nguy hiểm từ cuộc cạnh tranh về giá "phi lý trí" giữa các doanh nghiệp. Trong bối cảnh nhu cầu yếu, các công ty, đặc biệt là trong các ngành như ô tô và hàng tiêu dùng đã lao vào một cuộc chiến giảm giá khốc liệt để giành giật thị phần. Chính quyền gọi đây là hành vi "tự làm hại mình" bởi nó chỉ càng làm trầm trọng thêm tình trạng suy giảm lợi nhuận và tạo ra một môi trường kinh doanh bất ổn.

Các cơ quan chức năng đã cố gắng can thiệp, kêu gọi các doanh nghiệp kiềm chế cuộc chiến giá cả nhưng dường như hiệu quả không đáng kể. Nguyên nhân sâu xa là do nhu cầu yếu chứ không phải do hành vi của doanh nghiệp. Khi người dân không muốn hoặc không thể chi tiêu, việc giảm giá là cách duy nhất để các công ty có thể bán được hàng.

Tương lai bất định: Giữa áp lực kép từ bên trong và bên ngoài

Bức tranh kinh tế của Trung Quốc đang trở nên phức tạp hơn bao giờ hết khi phải đối mặt với áp lực từ hai phía. Từ bên ngoài, cuộc xung đột thương mại với Mỹ vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt rõ ràng gây ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu. Từ bên trong, sự yếu kém của nhu cầu nội địa kết hợp với các vấn đề tồn đọng của thị trường bất động sản, đang tạo thành một lực cản khổng lồ đối với sự tăng trưởng.

Dù một số quan chức cố gắng nhìn vào các điểm sáng như chỉ số CPI tăng nhẹ so với tháng trước nhưng bức tranh tổng thể vẫn cho thấy nền kinh tế Trung Quốc đang ở trong một giai đoạn đầy thách thức. Việc thoát khỏi giảm phát sẽ đòi hỏi những chính sách mạnh mẽ, quyết liệt và hiệu quả hơn nữa để có thể thực sự khôi phục niềm tin của cả người tiêu dùng và doanh nghiệp.

×