Elon Musk 'tiên tri': Tương lai không cần lao động, tiền bạc cũng vô nghĩa

Theo nhận định của CMoney, đối với tỷ phú công nghệ Elon Musk, không gì là không thể. Mới đây, tại Diễn đàn Đầu tư Mỹ - Ả Rập Xê Út (U.S.-Saudi Investment Forum), vị tỷ phú này đã lần nữa đẩy ranh giới của trí tưởng tượng đi xa hơn bao giờ hết.

Khi được hỏi về tương lai của lao động trong kỷ nguyên AI, câu trả lời của ông không chỉ là dự báo, mà là lời tiên tri táo bạo về xã hội mà chúng ta chỉ từng thấy trong các tác phẩm khoa học viễn tưởng. Một thế giới nơi công việc không còn bắt buộc mà là lựa chọn, đói nghèo bị xóa sổ, tiền bạc có thể sẽ không còn cần thiết.

Khi đi làm chỉ là sở thích

"Dự đoán của tôi là công việc sẽ trở thành lựa chọn. Giống như việc tham gia các môn thể thao hoặc chơi game vậy", Elon Musk nói. Để minh họa cho ý tưởng cấp tiến này, ông đưa ra ví dụ vô cùng giản dị về việc trồng rau: "Bạn có thể ra cửa hàng mua rau, bạn cũng có thể tự trồng trong sân nhà. Trồng rau khó hơn nhiều, nhưng một số người vẫn làm vì họ thích làm".

Tương tự như vậy, trong tương lai do AI và robot thống trị, mọi nhu cầu cơ bản của con người sẽ được đáp ứng. Lao động sẽ không còn là phương tiện để sinh tồn mà để tìm kiếm ý nghĩa, một hoạt động tùy theo sở thích và hoàn toàn tự nguyện.

Musk cho rằng sự chuyển đổi này có thể diễn ra chỉ trong vòng 10-20 năm nữa. Ông tin rằng AI và robot hình người sẽ tạo ra kỷ nguyên của sự sung túc tuyệt đối, nơi mọi người đều trở nên giàu có và đói nghèo sẽ bị loại bỏ hoàn toàn.

Robot hình người, cuộc cách mạng lớn hơn smartphone

Theo Elon Musk, trái tim của cuộc cách mạng này chính là robot hình người. Ông dự đoán rằng đây sẽ là sản phẩm có quy mô lớn nhất trong lịch sử, thậm chí còn vượt qua cả smartphone. Lý do rất đơn giản, bởi vì ai cũng sẽ muốn có một con.

Fox News đưa tin, tầm nhìn của Elon Musk không chỉ là những robot công nghiệp trong nhà máy. Vị tỷ phú đang nói về những robot Optimus mà Tesla đang phát triển, những người bạn đồng hành, quản gia, những lao động có thể thực hiện mọi công việc mà con người không muốn làm.

Khi lực lượng lao động này trở nên phổ biến, chi phí sản xuất mọi thứ sẽ giảm xuống gần như bằng không. Trong xã hội như vậy, mọi thứ đều có sẵn, khái niệm về tiền bạc, vốn là công cụ để trao đổi các nguồn lực khan hiếm, có thể sẽ trở nên lỗi thời.

Giấc không tưởng hay tương lai tất yếu?

Tầm nhìn của Elon Musk dù đầy mê hoặc, cũng vấp phải không ít sự hoài nghi. Theo các chuyên gia trong giới công nghệ, góc nhìn về xã hội giống như Musk đã được các nhà kinh tế học thảo luận trong nhiều thập kỷ. Điều mới ở đây là sự tự tin và mốc thời gian cực kỳ tham vọng mà ông đặt ra.

Về mặt lý thuyết, logic của Elon Musk hoàn toàn đúng. Nếu chúng ta có thể tự động hóa gần như toàn bộ lao động, năng suất sẽ tăng vọt đến mức vô hạn, chi phí sản xuất sẽ tiến về không. Trong kịch bản đó, các hệ thống kinh tế dựa trên sự khan hiếm như chúng ta biết sẽ sụp đổ.

Theo TOI, con đường từ lý thuyết đến thực tế đầy chông gai. Thách thức lớn nhất không phải là công nghệ mà là xã hội và chính trị. Làm thế nào để phân phối sự sung túc mới này một cách công bằng? Ai sẽ sở hữu các robot và AI? Liệu nó có tạo ra sự bất bình đẳng còn lớn hơn, nơi nhóm nhỏ các "chúa tể robot" kiểm soát mọi thứ. Musk không trả lời những câu hỏi này. Tầm nhìn của ông có thể là bức tranh thiên đường về mặt kỹ thuật, nhưng lại là bãi mìn về mặt xã hội.

Có lẽ thách thức lớn nhất mà tầm nhìn của Musk đặt ra không phải là về kinh tế, mà là về ý nghĩa của việc lao động. Trong hàng ngàn năm, công việc không chỉ là phương tiện để kiếm sống, nó còn là nguồn gốc của mục đích, danh tính và sự kết nối xã hội. Nếu một ngày chúng ta không cần phải làm việc nữa, chúng ta sẽ làm gì với thời gian và sự tồn tại của mình?

Lời tiên tri của Elon Musk dù có trở thành hiện thực hay không cũng buộc chúng ta phải đối mặt với những câu hỏi cơ bản nhất về tương lai của nhân loại. AI và robot đang đến, chúng sẽ thay đổi mọi thứ. Câu hỏi không còn là "liệu có xảy ra hay không" mà là "chúng ta đã sẵn sàng hay chưa".