Trong bối cảnh quan hệ thương mại Mỹ - Trung ngày càng trở nên căng thẳng, việc Trung Quốc gần đây tuyên bố tăng cường kiểm soát xuất khẩu đối với một số kim loại đất hiếm đã thu hút sự chú ý của quốc tế. Đáp lại, tỷ phú giàu nhất thế giới, Giám đốc điều hành Tesla, Elon Musk, đã công khai bày tỏ quan điểm, khẳng định rằng các biện pháp hạn chế của Trung Quốc "thực tế không có nhiều ý nghĩa", bởi vì đất hiếm không hề khan hiếm như nhiều người vẫn nghĩ mà mấu chốt nằm ở công nghệ luyện kim và quy mô công nghiệp.

Trên nền tảng mạng xã hội X, Elon Musk chỉ ra rằng nhiều người đang lầm tưởng về sự khan hiếm của khoáng sản đất hiếm, trong khi thực tế các nguyên tố này lại phân bố rộng rãi trên toàn cầu. Ông nhấn mạnh, vấn đề không nằm ở việc tiếp cận nguồn tài nguyên, mà là ở "cách thức tinh chế hiệu quả kim loại đất hiếm, cũng như năng lực sản xuất nam châm hiệu suất cao", đây mới chính là chìa khóa nắm giữ mạch máu của ngành công nghiệp.

Nguyên tố đất hiếm là thuật ngữ chung chỉ 17 kim loại, được ứng dụng rộng rãi trong các ngành công nghiệp như động cơ xe điện, công nghệ quốc phòng, thiết bị điện tử và năng lượng sạch. Hiện tại, hơn 90% hoạt động tinh chế đất hiếm trên toàn cầu tập trung ở Trung Quốc, điều này giúp quốc gia này nắm giữ vị thế độc quyền trong chuỗi cung ứng quốc tế.

Elon Musk cho rằng, lợi thế của Trung Quốc nằm ở hệ thống công nghiệp nặng khổng lồ, có khả năng xử lý đất hiếm theo quy mô lớn. Đây lại chính là điểm yếu mà các nước phương Tây đã bỏ qua trong một thời gian dài. Ông chỉ ra rằng, Mỹ tuy từng nỗ lực xây dựng lại chuỗi cung ứng đất hiếm nội địa, nhưng do các quy định nghiêm ngặt về môi trường và chi phí cao, quy mô khai thác và luyện kim vẫn không thể mở rộng, khiến tình trạng phụ thuộc vào nguồn cung từ Trung Quốc cho đến nay vẫn chưa được cải thiện.

Các nhà phân tích chỉ ra rằng, việc Trung Quốc kiểm soát xuất khẩu có thể gây ra những cú sốc nguồn cung tạm thời cho một số ngành công nghiệp cụ thể. Tuy nhiên, theo quan điểm của Elon Musk, thách thức thực sự nằm ở việc liệu phương Tây có thể bù đắp được những lỗ hổng trong chuỗi cung ứng, giành lại quyền kiểm soát công nghệ và năng lực sản xuất trong lĩnh vực luyện kim đất hiếm hay không.

×